Το μυθιστόρημα του Ηλία Μαγκλίνη «Πρωινή γαλήνη» και οι ιστορίες που το ενέπνευσαν ανακίνησαν θραύσματα προσωπικών αναμνήσεων και αναγνώσεων: σε μια φωτογραφία που περιλαμβάνεται στο υλικό με το οποίο ο συγγραφέας έκτισε την πλοκή και τους ήρωές του, υπάρχει μια Στουντεμπέικερ· αναπόφευκτα, κι επειδή έχουμε την τάση να ανακαλύπτουμε ξανά και ξανά τον εαυτό μας, ήρθε στην επιφάνεια η ιστορία της οικογένειας Μόρροου την οποία αφηγούμαι σ’ ένα μυθιστόρημα που είχα γράψει το 1998 με τίτλο «Υπόγειο ουρανός»: ο Χάρρυ Μόρροου εργάζεται στην αυτοκινητοβιομηχανία· ύστερα, το εργοστάσιο της Στουντεμπέικερ κλείνει, η πόλη του Σάουθ Μπεντ της Ιντιάνα παρακμάζει... Ακολουθεί η εποχή της αμερικανικής σκουριάς: αποβιομηχανοποίηση, εγκαταλειμμένα φουγάρα, η χέρσα γη του Μίντγουεστ.
Διάβασα την «Πρωινή γαλήνη» σαν ένα Bildungsroman: μια προφανής παρατήρηση. Ο κεντρικός ήρωας επιζητεί τη μαθητεία και μέσω της μαθητείας την ψυχική και ηθική του ανάπτυξη, την υλοποίηση των ονείρων του, την ενηλικίωση και την ωριμότητα. Τα όνειρά του έχουν φτερά· όσο για την ωριμότητα είναι λιγότερο υποκειμενική – ορίζεται ως η αποδοχή του κόσμου, των αξιών και των κανόνων του, ως μια μορφή ένταξης και συμφιλίωσης. Στην εφηβεία, στην πρώιμη νεότητα, οι άνθρωποι βρίσκονται σ’ ένα κοινωνικό Καθαρτήριο – αν είναι τυχεροί θα ενταχθούν και ίσως τροποποιήσουν τις προϋπάρχουσες αξίες, τους ισχύοντες κανόνες· έτσι προοδεύει σιγά-σιγά ο κόσμος. Ο Ηλίας Μαγκλίνης φτιάχνει λοιπόν έναν περιπετειώδη Καντίντ ή μια εκδοχή του Τομ Τζόουνς και του Τρίστραμ Σάντυ· κι επειδή η περιρρέουσα μετριοκρατία δεν με αφήνει να ξεχάσω τη φιλοδοξία του Ζυλιέν Σορέλ στο «Κόκκινο και το μαύρο», είδα στον Δημήτρη της «Πρωινής γαλήνης» τον Ζυλιέν Σορέλ: ηθικά αμφίσημο και γεμάτο περιέργεια, έτοιμο για όλα τα στάδια και τις όψεις των τελετών μύησης. Στην πραγματικότητα, έτοιμο για όλα tout court: η δίψα φτιάχνει τις καλύτερες ιστορίες.
Ο Ηλίας Μαγκλίνης βάζει τον ήρωά του να προεκτείνει τα όρια του κόσμου του: η φωτογραφία της Στούντυ στην έρημο της Νεβάντα δείχνει, εκτός από τη μετατόπιση των συνόρων, μια διανοητική διεύρυνση – ο ήρωας διασχίζει τον κόσμο με τεράστιες δρασκελιές. Κι ενώ προχωρεί ορμητικά προς τον ορίζοντα, ο ορίζοντας απομακρύνεται. Αναδύεται μια οσμή εξωτισμού που υποθέτω, αυθαιρέτως, ότι συνδέεται με την καταγωγή του συγγραφέα από την Κινσάσα του Κονγκό, την πρώην Λεοπολντβίλ, εκείνη την εξωτική πόλη με τις αδανσονίες που ίδρυσε ο Στάνλεϋ: απόηχος αποικιοκρατίας, ζούγκλας, εμφυλίων σφαγών και πολέμων διά πληρεξουσίου – όπως ο πόλεμος της Κορέας. Ο εξωτισμός δεν περιορίζεται στην Άπω Ανατολή: το Σαν Αντόνιο του Τέξας και η περιοχή της Νεβάντα όχι πολύ μακριά από το Γιούκα Φλατς όπου γίνονταν οι πυρηνικές δοκιμές είναι τόποι ενός κόσμου μακρινού και χαμένου· του κόσμου της αμερικανικής βεβαιότητας στο απόγειο της δόξας του.
Τέλος, η «Πρωινή γαλήνη» είναι ένα μυθιστόρημα για έναν άλλον κόσμο, έμφυλο: για την αρρενωπότητα. My Life as a Man: τα φτερωτά όνειρα, μαζί με τον φόβο της εξημέρωσης στον οικιακό χώρο ήταν –ίσως είναι ακόμη υπό μορφή φαντάσματος– μέρος της αρσενικής ταυτότητας. My Life as a Man: τα πολεμικά παιχνίδια και η απουσία των γυναικών που τα επιτρέπει μαζί με κάθε ηθική παραβίαση. Θυμήθηκα μιαν αναφορά του Μαξ Φρις στο βιβλίο του Φίλιπ Ροθ από το «Μακρύ Σαββατοκύριακο στο Λονγκ Άιλαντ»: «My Life as Man, είναι ο τίτλος του καινούργιου βιβλίου που έφερε χθες στο ξενοδοχείο ο Φίλιπ Ροθ. Γιατί να φοβηθώ τον γερμανικό τίτλο; Mein Leben als Mann. Η ζωή μου ως άνδρα. Μακάρι να καταλαβαίνω, μακάρι να μαθαίνω για τη ζωή μου ως άνδρα γράφοντας υπό τον καταναγκασμό της τέχνης». Έρχονται άραγε οι άνδρες από τον Άρη και οι γυναίκες από την Αφροδίτη; Δεν ξέρω. Όμως, αν η τιμή, η τόλμη, η συντροφικότητα, η αναζήτηση νοήματος στην περιπέτεια θεωρηθούν παραδοσιακά ανδρικές ιδιότητες, πρέπει επίσης να θεωρηθούν συνεισφορά των ανδρών στην ιστορία και στη λογοτεχνία.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τα λημέρια των συγγραφέων - πεζογράφων, ποιητών, δοκιμιογράφων. Γιατί γράφουν εκεί που γράφουν; Τι φετίχ έχουν; Πώς εμπνέονται σ’ αυτόν τον χώρο;
Αδύνατον να μη σχολιάσει κανείς και να μη χαρεί με το πόσο κόσμο είχαν κυριολεκτικά όλες οι εκδηλώσεις
Όταν ένα μικρό νησί του Αιγαίου συνδέεται με τη Βόρεια Θάλασσα και τον Ατλαντικό Ωκεανό μέσω των ανθρώπων του βιβλίου
Για τη συλλογή διηγημάτων του Κωνσταντίνου Δομηνίκ, «Κακό ανήλιο» (Εκδόσεις Ίκαρος)
Συναντήσαμε τον ανοιχτά γκέι νέο ποιητή και μιλήσαμε για την ποίηση, την ορατότητα, τον ακτιβισμό, την αριστερά, την ομοφυλοφιλία
Στο πρώτο μιλάει ο κακοποιητής. Στο δεύτερο ο κακοποιημένος
Χιούμορ κι αλήθειες που κόβουν σαν ξυράφι
Δύο χρόνια μετά τη δολοφονική απόπειρα εναντίον του, ο συγγραφέας επιστρέφει –κυριολεκτικά και μεταφορικά– στον τόπο του εγκλήματος
Σήμερα, 15 Μαΐου, η παρουσίαση του βιβλίου του «Μέρες μαγικές με γρανίτες και Ταμ-Ταμ» στον Ιανό στη Σταδίου
Χαρακτηρίστηκε «Τσέχοφ του Καναδά» - Υπέφερε από άνοια για πάνω από μια δεκαετία
«Επιστολή προς Μενοικέα, Κύριαι δόξαι, Επικούρου προσφώνησις» (εκδ. Στιγμή), «Λεβιάθαν» (εκδ. Γνώση) και «Ωφελιμισμός» (εκδ. Πόλις) αντίστοιχα
Ένα ευαίσθητο πορτρέτο ενηλικίωσης σε επικίνδυνες εποχές και µια επική ιστορία για τον διχασµό ενός έθνους. Kυκλοφορεί στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος
Γιατί στα μάτια ενός αναγνώστη λογοτεχνικής πεζογραφίας κάποια βιβλία φαίνονται κωμικά ακόμη και αν παριστάνουν πως δεν είναι
H ΓΓ Σύγχρονου Πολιτισµού μας μίλησε για τα σχέδια του ΥΠΠΟ για την εξωστρέφεια της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας
Βιογραφίες, ντοκουμέντα, ιστορία, προσωπική ανάπτυξη και ψυχολογία, δοκίμια, μελέτες, επιστήμη
Όταν έχεις παιδιά στην εφηβεία, διαβάζεις άρθρα και βιβλία σχετικά με τον πόνο σου με την ελπίδα ότι θα σε βοηθήσουν… και όταν βρίσκεις κάτι πραγματικά βοηθητικό, το συστήνεις
Ξεφυλλίζουμε μερικές από τις εκδόσεις της πιο ωραίας εποχής του χρόνου
Ξεφυλλίζουμε μερικές από τις εκδόσεις της άνοιξης
Αν το βιβλίο είναι πράγματι κάτι ιερό, δεν αφορά μονάχα κάποιου είδους ιερατείο: αφορά τους πάντες, αφορά το «πλήρωμα», και (πρέπει να) μιλά τη γλώσσα του
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.