Liz Moore: «Ο Θεός του δάσους»

Κάθε μέρα, για όλο το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, θα παρουσιάζουμε μία καινούργια έκδοση: βιβλία που αξίζουν —όσο γίνεται τεκμηριωμένα—, βιβλία «για όλα τα γούστα», βιβλία που μας έκαναν κλικ για τον ένα ή τον άλλο λόγο. Η περίοδος των εορτών μοσχομυρίζει έτσι κι αλλιώς φρεσκοτυπωμένες σελίδες.

Σήμερα: Liz Moore, «Ο Θεός του δάσους» (μετάφραση Μαρία Φακίνου, 648 σελίδες, Εκδόσεις Ίκαρος)

Νά ένα από τα πιο ατμοσφαιρικά και πιο καλά δομημένα θρίλερ που διαβάσαμε εδώ και καιρό. Ο «Θεός του δάσους» συνδυάζει με έναν εντυπωσιακά αβίαστο τρόπο στοιχεία μυστηρίου και κοινωνικού σχολιασμού. Η εξαφάνιση μιας εφήβου από μια κατασκήνωση στα όρη Αντιρόντακ της Νέας Υόρκης γίνεται η αφορμή για μια πλατιά αφήγηση, στους κόλπους της οποίας θα έρθουν σε σύγκρουση τρεις διαφορετικοί κόσμοι: οι πλούσιοι ιδιοκτήτες της γης, οι υπάλληλοι της κατασκήνωσης, και η εργατική τάξη της κοντινής πόλης. Η Μουρ χειρίζεται με δεξιοτεχνία την ένταση που υποβόσκει ανάμεσα στους έχοντες και τους μη έχοντες, καθώς και τις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ γονέων και παιδιών. Η δε απεικόνιση της αγωνίας και της απώλειας είναι έντονη, και σε πολλά της σημεία οδυνηρά αληθοφανής.

Θρίλερ και crime μαζί, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο πως αυτό το μυθιστόρημα κάποια στιγμή μέσα στα δυο-τρία επόμενα χρόνια θα μεταφερθεί —πανηγυρικά— στην τηλεόραση. Μέχρι τότε όμως, είμαστε επίσης βέβαιοι πως θα είναι ένα από τα μεγάλα μπεστ-σέλερ του Δεκεμβρίου. Συστήνεται με μεγάλη σιγουριά ότι ο αναγνώστης θα το απολαύσει.

Δεν θα πούμε περισσότερα όμως εμείς. Θα δώσουμε τον λόγο στη μεταφράστρια του βιβλίου, Μαρία Φακίνου — αφού πρώτα την ευχαριστήσουμε για τον χρόνο της. Νά τι μας είπε:

* * *

Ο ήπιος τρόπος της Λιζ Μουρ να μιλά για τις μεγαλύτερες απώλειες. Αυτό σκέφτομαι ότι είναι το κυριότερο προτέρημα της γραφής της σαρανταδυάχρονης Αμερικανίδας συγγραφέα. Μέσα από μια τοιχογραφία της Αμερικής της δεκαετίας του 1970 και με αφορμή –ή πρόσχημα, περισσότερο– την εξαφάνιση της δεκατριάχρονης Μπάρμπαρα Βαν Λάαρ από μια κατασκήνωση στα δάση των Αντιρόντακ, η Μουρ θίγει και φωτίζει χωρίς εξάρσεις και διδακτισμό, μια σειρά θεμάτων: η μητρότητα, η κοριτσίστικη/γυναικεία φιλία και αλληλεγγύη, η φύση ως τουριστικό προϊόν, η μη προνομιούχα λευκή τάξη και οι οικογένειες-αυτοκρατορίες, οι έμφυλοι διαχωρισμοί.

Οι γυναικείοι χαρακτήρες όλων των ηλικιών και όλων των τάξεων, μαζί με το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα στην Αμερική των μεγάλων κοινωνικών αλλαγών, που δεν σε αναγνωρίζει, δεν σε εκτιμά, δεν σε αφήνει να έχεις φωνή και να είσαι κάτι άλλο πέρα από μητέρα και σύζυγος, εμφανίζονται γήινοι, ρεαλιστικοί και ανθρώπινοι και, πάνω απ’ όλα, μαχητικοί. Χωρίς παντιέρες και στερεοτυπικές εκφράσεις μάχονται αυτές οι γυναίκες, με αρχετυπική μορφή την Άλις Βαν Λάαρ, τη μητέρα της Μπάρμπαρα. Ο αγαπημένος μου χαρακτήρας.

Δεύτερη κόρη μιας εύπορης οικογένειας που κάνει έναν καλό γάμο, όπως ορίζει η τάξη της. Τίποτε άλλο δεν απαιτείται από εκείνη. Μόνο να είναι ευχάριστη και καλή οικοδέσποινα. Μια γυναίκα που νιώθει μονίμως «λίγη», ανεπαρκής και αμόρφωτη. Και σε αυτήν πέφτει το αδιανόητο βάρος της απώλειας όχι ενός αλλά και των δύο παιδιών της. Είναι η μόνη που «σπάει», που γίνεται διάφανη και επιτρέπει να δούμε τις ρωγμές. Κι αυτό δεν επιτρέπεται στην τάξη της. Μπορείς να καταρρεύσεις όσο θέλεις, αρκεί να μη σε βλέπουμε, λέει ο γιατρός και ο άντρας της και ο πεθερός της. Το πένθος είναι μια ιδιωτική υπόθεση και τα ίχνη αυτής της απώλειας αντίκεινται στους κοινωνικούς κανόνες ευπρέπειας. Δεν μιλάμε γι’ αυτό. Ακόμα και ο εγκλεισμός της για σύντομο διάστημα σε ψυχιατρική κλινική –όχι από μέριμνα για τη γυναίκα που πάσχει αλλά για να μην τη βλέπουν– ονομάζεται καταχρηστικά από τα μέλη της οικογένειας ως «άδεια». Λες και πήγε διακοπές η Άλις, ταξιδάκι αναψυχής.

Για αυτή τη γυναίκα γίνονται όλα, γι’ αυτή τη γυναίκα που αποσιωπήθηκε και σβήστηκε από την (οικογενειακή) ιστορία, μάχεται η ανακρίτρια Λάπτακ. Ακόμα και η κόρη της Άλις που την απεχθάνεται, επειδή είναι έφηβη, επειδή είναι η μάνα της, χάνεται από προσώπου γης επειδή είναι η επόμενη γενιά που δεν θα ανεχτεί αυτή τη συμπεριφορά. Αυτό σημαίνει η εξαφάνιση της Μπάρμπαρα.

Ο χαρακτηρισμός του μυθιστορήματος ως «θρίλερ» μπορεί να είναι πιασάρικος εμπορικά, και συνεπής σε ένα βαθμό θεματολογικά, όμως στερεί από το βιβλίο μια βασική του διάσταση: την ανθρώπινη συνθήκη. Με λίγα λόγια, το ανθρώπινο στίγμα.

• Νά και το οπισθόφυλλο:

Καλοκαίρι του 1975. Όταν η ομαδάρχισσα της κατασκήνωσης Έμερσον ανακαλύπτει πως η δεκατριάχρονη Μπάρμπαρα Βαν Λάαρ δεν κοιμήθηκε στην κουκέτα της, μια αγωνιώδης αναζήτηση ξεκινά. Η αγνοούμενη είναι κόρη της πλούσιας οικογένειας στην οποία ανήκει η κατασκήνωση καθώς και η αδιαπέραστη δασική έκταση που την περιβάλλει. Και αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ένα παιδί των Βαν Λάαρ εξαφανίζεται. Το 1961, o οκτάχρονος αδερφός της Μπάρμπαρα, Μπέαρ, είχε χαθεί και εκείνος χωρίς ίχνος. Μπορεί η ιστορία να επαναληφθεί με τόσο ανατριχιαστικά όμοιο τρόπο; Μπορούν τα θαμμένα μυστικά της οικογένειας Βαν Λάαρ και των ανθρώπων που εργάζονται γι’ αυτή να μείνουν κρυμμένα για πάντα;

Ένα καταιγιστικό, πολυεπίπεδο θρίλερ για την οικογενειακή ενοχή, το βάρος της κληρονομιάς, την αγωνία της ενηλικίωσης αλλά και τις δεύτερες ευκαιρίες.

• Και ένα μικρό βιογραφικό της συγγραφέως:

Η Αμερικανίδα Liz Moore (Λιζ Μουρ) γεννήθηκε το 1983. Είναι συγγραφέας, σεναριογράφος και παραγωγός. Έχει γράψει πέντε μυθιστορήματα, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς best seller «Long Bright River» (2020), το οποίο μεταφράστηκε σε 18 γλώσσες και μεταφέρθηκε ως μίνι σειρά στη μικρή οθόνη. Διευθύνει το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής στο Πανεπιστήμιο Temple. Ζει στη Φιλαδέλφεια με την οικογένειά της.

Βρείτε το στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.

* * *

Το Ημερολόγιο κυκλοφορεί τρεις φορές την εβδομάδα: κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή. Τις Κυριακές, η στήλη μεταμορφώνεται στο Βιβλίο της Εβδομάδας. Ειδικά για το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, βγαίνουμε κάθε μέρα με μία πρόταση ανάγνωσης. Στείλτε μας μέιλ αν θέλετε να μας πείτε ή να μας ρωτήσετε κάτι — οτιδήποτε. Σας ευχαριστούμε πολύ.