Σελέμπριτι και Λέσχες Ανάγνωσης

«Α, πόσο βαρετό πράγμα είναι μια λέσχη ανάγνωσης, σωστά; Και σε ποιους απευθύνονται τελικά; Σε κάτι συνταξιούχους, κάτι περίεργους που δεν βγαίνουν από το σπίτι τους και δεν έχουν καθόλου κοινωνική ζωή, σε κάτι cat ladies, τέτοια. Λέσχες ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ; Πιο βαρετές κι απ’ την ομίχλη».

Ναι, καλά.

Αυτά τα λένε στ’ αλήθεια πολύς κόσμος (βασικά: πλέον τα σκέφτονται μόνο, για να μην τους έρθει κάνας Μόμπι-Ντικ στο κεφάλι), και είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ό,τι πιο 70s μπορείς ν’ ακούσεις αναφορικά με το βιβλίο. Και ό,τι πιο απελπιστικά βαρετό. Γιατί στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάτι πιο σέξι από τα βιβλία, και οι λέσχες ανάγνωσης το ξέρουν καλά αυτό, πριν από οποιονδήποτε άλλον. Ρίξτε μια ματιά στις συναφείς δραστηριότητες κάποιων από τους διαδικτυακούς σας φίλους, αν έχετε αμφιβολίες.

Επίσης όμως το ξέρουν και πολλοί πλούσιοι και διάσημοι. Και όσοι από αυτούς αγαπούν και οι ίδιοι με πάθος το διάβασμα —γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος: κανείς δεν μπόρεσε ποτέ να υποδυθεί τον βιβλιόφιλο— σπεύδουν να φτιάξουν τη δική τους λέσχη ανάγνωσης, συγκεντρώνοντας γύρω τους κάμποσες χιλιάδες αναγνώστες-παύλα-φαν τους. Και καλά κάνουν. Ή μάλλον: ΟΣΕΣ από ΑΥΤΕΣ αγαπούν το διάβασμα, καθώς οι άντρες σελέμπριτις είναι στην πλειονότητά τους αμετανόητα ορκ και έχουν τόση σχέση με τα βιβλία όσο εγώ με τον χρωματικό συνδυασμό μαύρο-άσπρο.

Αγαπάμε και ακολουθούμε με πάθος τις γυναίκες ηθοποιούς, τραγουδίστριες, μοντέλα κλπ. που έχουν κάνει τη δική τους λέσχη ανάγνωσης —είτε ξεκινώντας τες «ανεπίσημα», μέσω των σόσιαλ που ούτως ή άλλως είχαν (κάποιες από αυτές τον καιρό της πανδημίας), είτε αυτοτελώς και πανηγυρικά—, και τις ξεχωρίζουμε ένα κλικ παραπάνω —ψέματα: πολλά κλικ παραπάνω— από τις υπόλοιπες.

Και νά ποιες είναι οι δέκα κυριότερες:

• Oprah’s Book Club, της Όπρα Γουίνφρεϊ. Οκέι, η Όπρα είναι μία και μοναδική. Δεν υπήρξε άλλη πριν από αυτήν, και ούτε θα υπάρξει ποτέ ξανά ένα τέτοιο φαινόμενο της Φύσης. Η λέσχη της, που ιδρύθηκε το 1996 και είναι ονλάιν από το 2019, είναι πιο κλασική και από τον Μπαχ, και έχει άπειρα μέλη. Έχει συμβάλει καθοριστικά στην επιτυχία πολλών δεκάδων συγγραφέων και έχει αλλάξει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Έχοντας φέρει κοντά στο βιβλίο τόσο κόσμο που θα έφταναν για να φτιάξουν ένα μεγάλο κράτος, η Όπρα είναι η Μεγάλη Ιέρεια της λογοτεχνίας. Σεβασμός μόνο.

• Reese’s Book Club, της Ρις Γουίδερσπουν. Ιδρύθηκε το 2017 μέσω της εταιρείας παραγωγής της, Hello Sunshine. Θεωρείται η πιο διάσημη λέσχη ανάγνωσης (μετά της Όπρα), καθώς τα μέλη της ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια. Κάθε μήνα επιλέγει ένα βιβλίο, τις πιο πολλές φορές μυθιστόρημα, και τις πιο πολλές φορές με γυναίκα πρωταγωνίστρια. (Και πολύ καλά κάνει). Έχει επίσης αλλάξει τη ζωή πολλών συγγραφέων — όλοι οι τίτλοι που προβάλλονται από την πλατφόρμα της γίνονται μεγάλα μπεστ-σέλερ, ενώ συχνά τα υπό συζήτηση βιβλία μεταφέρονται στην τηλεόραση ή στον κινηματογράφο.

• Belletrist, της Έμα Ρόμπερτς. Ιδρύθηκε το 2017. Προτείνει ένα βιβλίο το μήνα, που πάντα συνοδεύεται από μία μεγάλη συνέντευξη με τον συγγραφέα του. Χαρακτηρίζεται από πολύ κομψή και indie αισθητική, ενώ δεν λέει όχι στο δοκίμιο και την ποίηση. Η Έμα Ρόμπερτς είναι αμετανόητος βιβλιοσκώληκας, και από μικρή ονειρευόταν να μοιράζεται την αγάπη της για το διάβασμα και με άλλους βιβλιόφιλους. Το κατάφερε, και με το παραπάνω.

• Our Shared Shelf, της Έμα Γουάτσον. Φεμινιστική λέσχη ανάγνωσης. Ξεκίνησε το 2016 μέσα από το Goodreads, με στόχο να προωθήσει συζητήσεις γύρω από θέματα φύλου, φυλής, ταυτότητας και προσωπικής απελευθέρωσης. Αν και σήμερα είναι ανενεργή, άφησε έντονο αποτύπωμα και παραμένει διαθέσιμη ονλάιν (όπου άλλωστε οι συζητήσεις, οι ανταλλαγές απόψεων κλπ. συνεχίζονται). Κάποια στιγμή στο προσεχές μέλλον θα ξαναρχίσει.

• Nat's Book Club, της Νάταλι Πόρτμαν: Η Πόρτμαν μοιράζεται τις αναγνωστικές επιλογές της στο Instagram. Η λέσχη της, που ιδρύθηκε το 2021, είναι από τις πιο πολιτικοποιημένες (και πιο δραστήριες και διεισδυτικές), καθώς οι επιλογές της εστιάζουν ως επί το πλείστον σε θέματα δικαιοσύνης, ταυτότητας, και μνήμης. Γενικά οι λέσχες των διασημοτήτων δεν ασχολούνται ακριβώς με «ροζ βιβλιαράκια». (Και προσωπικά δεν έχουμε τίποτε με τα ροζ βιβλιαράκια, τα αγαπάμε με πάθος. Επιπροσθέτως, δε, αυτά κυρίως στηρίζουν την αγορά βιβλίου).

• Kaia Gerber Book Club, της Κάια Γκέρμπερ. Ιδρύθηκε το 2020. Λειτουργεί κυρίως, και αυτή, μέσω Instagram. Σε κάθε live της, μερικές χιλιάδες άνθρωποι από κάθε μεριά της γης συγκεντρώνονται και ακούν, συζητούν και συμμετέχουν με πάθος. Επικεντρώνεται σε μυθιστορήματα με φιλοσοφικό ή πολιτικό βάθος, προσπαθώντας να προβάλλει κυρίως νέες φωνές. Έχει φιλοξενήσει πολλές συζητήσεις με συγγραφείς, όπως για παράδειγμα την Ottessa Moshfegh.

• Service95 Book Club, της Ντούα Λίπα. Ιδρύθηκε το 2023, σαν μέρος της lifestyle πλατφόρμας της «Service95». Κάθε μήνα προτείνει ένα βιβλίο από διαφορετικές χώρες και κουλτούρες, κρατώντας σταθερά ένα πολυπολιτισμικό, και σύγχρονο, δροσερό, νεανικό προφίλ. Ασχολείται με δυναμικές γυναικείες φωνές (από την Πάτι Σμιθ ώς την Τοκάρτσουκ), με κουίρ λογοτεχνία, με σύγχρονα όχι μέινστριμ μυθιστορήματα. Πολύ ξεχωριστή λέσχη.

• TeaTime Book Club, της Ντακότα Τζόνσον. Ιδρύθηκε το 2022, και πλέον προτείνει και συζητά σταθερά ένα βιβλίο κάθε μήνα. Πολύ στιλάτη και artsy λέσχη ανάγνωσης, προσφέρει και αυτή χώρο στις γυναικείες φωνές — δηλαδή στη σύγχρονη φεμινιστική λογοτεχνία. (Αφού ξαναπούμε ότι αγαπάμε τα ροζ μυθιστορήματα, να θυμίσουμε ότι η γυναικεία λογοτεχνία σπανίως είναι αυτό που λέμε «αισθηματική», δεν έχει να κάνει με το ρομάντζο: είναι καθαρά φεμινιστική, υπό όποια έννοια επιλέγουν κάθε φορά οι συγγραφείς της να είναι).

• SJP Book Club, της Σάρα Τζέσικα Πάρκερ. Ιδρύθηκε το 2017. Δυναμική και εξαιρετικά καλά οργανωμένη. Συνεργάζεται σε επαγγελματικό επίπεδο με τους μεγάλους κυρίως εκδότες (τους Big Five), δίνει έμφαση στη σύγχρονη λογοτεχνία, προβάλλει βιβλία που —πιθανότατα— θα γίνουν μπεστ-σέλερ, αλλά πολύ καιρό πριν γίνουν μπεστ-σέλερ, από πρωτοεμφανιζόμενους και μη συγγραφείς. Έχει πολύ μεγάλο κοινό που ακολουθεί πιστά τις προτάσεις της.

  

  © Craig Blankenhorn / HBO Max

• Between Two Books της Φλόρενς Γουέλς: Η τραγουδίστρια Φλόρενς Γουέλς (από το συγκρότημα Florence and the Machine) δημιούργησε αυτή τη λέσχη ανάγνωσης το 2012, μετά από το μήνυμα που έλαβε από μία έφηβη φαν της. Μάλιστα, η λέσχη είναι στην πραγματικότητα μια πελώρια παρέα με επικεφαλής μέλη τού φαν-κλαμπ της, καθώς έχει αναπτυχθεί σε μια ζωντανή διαδικτυακή κοινότητα με πάνω από 130.000 μέλη, κυρίως μέσω του Instagram. Ο κύριος στόχος είναι να ενθαρρυνθεί η αγάπη για το διάβασμα και να ανακαλυφθούν νέα βιβλία, που δεν είναι μέινστριμ.

Ακολουθεί ένας κατάλογος με 10 x 5 βιβλία που διαβάστηκαν και σχολιάστηκαν σε κάθε μία από αυτές τις λέσχες ανάγνωσης. Όπως θα δείτε, πρόκειται για τα βιβλία που διαβάζουμε και σχολιάζουμε κι εμείς, καθώς πολλά από αυτά έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά. Κι αυτό είναι καλό — η λογοτεχνία δεν είναι προπαγάνδα: η λογοτεχνία ενώνει.

Oprah’s Book Club

• John Steinbeck, «East of Eden» (1952)
• Imbolo Mbue, «Behold the Dreamers» (2016)
• Michelle Obama, «Becoming» (2018)
• Elizabeth Strout, «Olive, Again» (2019)
• Barbara Kingsolver, «Demon Copperhead» (2022)

Reese’s Book Club

• Celeste Ng, «Little Fires Everywhere» (2017)
• Kate Quinn, «The Alice Network» (2017)
• Gail Honeyman, «Eleanor Oliphant is Completely Fine» (2017)
• Delia Owens, «Where the Crawdads Sing» (2018)
• Taylor Jenkins Reid, «Daisy Jones & The Six» (2019)

Belletrist

• Carmen Maria Machado, «Her Body and Other Parties: Stories» (2017)
• Oyinkan Braithwaite, «My Sister, the Serial Killer» (2018)
• Lily King, «Writers & Lovers» (2020)
• Heather O'Neill, «When We Lost Our Heads» (2022)
• Gabrielle Zevin, «Tomorrow, and Tomorrow, and Tomorrow» (2022)

Our Shared Shelf

• Marjane Satrapi, «The Complete Persepolis» (2007)
• Caitlin Moran, «How to Be a Woman» (2011)
• Angie Thomas, «The Hate U Give» (2017)
• Min Jin Lee, «Pachinko» (2017)
• Ijeoma Oluo, «So You Want to Talk About Race» (2018)

Nat's Book Club

• Natalia Ginzburg, «The Dry Heart» (1947)
• James Baldwin, «Giovanni's Room» (1956)
• Michelle Zauner, «Crying in H Mart» (2021)
• Catherine Lacey, «Biography of X» (2023)
• Benjamin Labatut, «The MANIAC» (2024)

Kaia Gerber Book Club

• Oscar Wilde, «The Picture of Dorian Gray» (1890)
• Frank Wedekind, «Spring's Awakening» (1891)
• Françoise Sagan, «Bonjour Tristesse» (1954)
• Sally Rooney, «Normal People» (2018)
• Jia Tolentino, «Trick Mirror: Reflections on Self-Delusion» (2019)

Service95 Book Club

• Olga Tokarczuk, «Drive Your Plow Over the Bones of the Dead» (2009)
• Patti Smith, «Just Kids» (2010)
• Max Porter, «Grief Is the Thing with Feathers» (2015)
• Tommy Orange, «There There» (2018)
• Hernan Diaz, «Trust» (2022)

TeaTime Book Club

• Fernanda Trías, «Pink Slime» (2020)
• Eliza Barry Callahan, «The Hearing Test» (2023)
• Jiaming Tang, «Cinema Love» (2024)
• Marie-Helene Bertino, «Beautyland» (2024)
• Kimberly King Parsons, «We Were the Universe» (2024)

SJP Book Club

• Donna Tartt, «The Goldfinch» (2013)
• Anthony Marra, «A Constellation of Vital Phenomena» (2013)
• Ayòbámi Adébáyò, «Stay with Me» (2017)
• Jonathan Miles, «Anatomy of a Miracle» (2018)
• Sarah Smarsh, «Heartland: A Memoir of Working Hard and Being Broke in the Richest Country on Earth» (2018)

Between Two Books

• F. Scott Fitzgerald, «The Great Gatsby» (1925)
• Zora Neale Hurston, «Their Eyes Were Watching God» (1937)
• John Kennedy Toole, «A Confederacy of Dunces» (1980)
• Emma Forrest, «Your Voice in My Head» (2011)
• Jeffrey Eugenides, «The Marriage Plot» (2011)

* * *

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Όπρα Γουίνφρεϊ, «Όσα γνωρίζω με σιγουριά» (μετάφραση Μαρία Κουκιάδη, Εκδόσεις Key Books)

Αναφέραμε πριν την Όπρα, και χαιρόμαστε πολύ που πρόσφατα κυκλοφόρησε και αυτό εδώ το βιβλίο της. Διαβάζεται από τον καθένα, και είναι ένα δώρο που μπορεί ο καθένας (μας) να εκμεταλλευτεί όσο καλύτερα θέλει ο ίδιος. Εξομολογητικό και αυτοβιογραφικό, είναι ένα πολύ προσωπικό εγχειρίδιο αυτοβοήθειας, από έναν οίκο που ειδικεύεται —με πολύ μεγάλη επιτυχία— σε παρόμοια βιβλία.

• Διαβάστε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο:

Ως κορίτσι που μεγάλωσε ανάμεσα στο Μισισίπι, στο Νάσβιλ και στο Μιλγουόκι, δεν ένιωθα ότι με αγαπούν. Πίστευα ότι μπορώ να κάνω τους άλλους να με εγκρίνουν με το να γίνω επιτυχημένη. Αργότερα, μετά τα είκοσί μου χρόνια, θεωρούσα ότι η αξία μου εξαρτάται από το αν θα με αγαπούσε ένας άντρας. Θυμάμαι ότι μια φορά έφτασα στο σημείο να πετάξω τα κλειδιά ενός αγοριού μου στη λεκάνη της τουαλέτας για να τον εμποδίσω να με εγκαταλείψει! Δεν διέφερα από τις γυναίκες που τις κακοποιούσαν σωματικά. Δεν με χαστούκιζαν κάθε βράδυ, αλλά τα φτερά μου ήταν κομμένα και δεν μπορούσα να πετάξω. Έκανα πολλά πράγματα, όμως νόμιζα ότι χωρίς άντρα ήμουν ένα τίποτα. Μου πήρε πολλά χρόνια να καταλάβω ότι την αγάπη και την αποδοχή που λαχταρούσα θα τα έβρισκα μόνο μέσα μου.

• Νά και το οπισθόφυλλο:

«Τι γνωρίζεις με σιγουριά;» Αυτή η φαινομενικά απλή αλλά τόσο ουσιαστική ερώτηση είναι το νήμα που διαπερνά τις σελίδες του βιβλίου. Για την Όπρα, ήταν μια ερώτηση-οδηγός στις σημαντικότερες καμπές της ζωής της: όταν αποχαιρέτησε την εκπομπή που την ανέδειξε, όταν δημιούργησε το δικό της τηλεοπτικό δίκτυο, όταν τιμήθηκε με το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας, και σε κάθε σταθμό της προσωπικής και επαγγελματικής της πορείας. Με ειλικρίνεια και αυθεντικότητα, η Όπρα μοιράζεται τις στιγμές που την καθόρισαν, καθώς και τις μικρές, καθημερινές σκέψεις που της δίνουν δύναμη και κατεύθυνση. Κάθε κεφάλαιο είναι μια ματιά στον τρόπο που η ίδια βλέπει τη ζωή, αγκαλιάζοντας τις προκλήσεις, μαθαίνοντας από τις αποτυχίες και γιορτάζοντας τις νίκες. Αυτό το βιβλίο δεν είναι απλώς μια συλλογή από σοφά λόγια. Κάθε λέξη είναι μια αγκαλιά, μια ενθάρρυνση, μια ώθηση να κοιτάξουμε μέσα μας. Ένα βιβλίο που θα θέλετε να διαβάσετε ξανά και ξανά, να το μοιραστείτε με αγαπημένους σας, να το έχετε δίπλα σας σαν έναν πολύτιμο οδηγό ζωής.

• Και ένα μικρό βιογραφικό της συγγραφέως:

Η Όπρα Γουίνφρεϊ είναι Αμερικανίδα παρουσιάστρια, παραγωγός, ηθοποιός, συγγραφέας και επιχειρηματίας. Γεννήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 1954 στο Κοσίους του Μισισίπι και μεγάλωσε σε δύσκολες συνθήκες, αντιμετωπίζοντας φτώχεια και προσωπικές προκλήσεις. Παρά τις αντιξοότητες, κατάφερε να γίνει η πρώτη μαύρη γυναίκα που απέκτησε δική της εκπομπή, το διάσημο «The Oprah Winfrey Show», το οποίο προβλήθηκε από το 1986 έως το 2011. Η εκπομπή της έγινε γνωστή για τις ειλικρινείς συνεντεύξεις με τους πιο επιτυχημένους και διάσημους ανθρώπους του πλανήτη. Πέρα από την τηλεόραση, η Winfrey έχει ιδρύσει τη δική της εταιρεία παραγωγής, τη Harpo Productions, και το δικό της τηλεοπτικό δίκτυο, το Oprah Winfrey Network (OWN). Έχει επίσης αναγνωριστεί για το φιλανθρωπικό της έργο, έχοντας δωρίσει εκατομμύρια δολάρια σε εκπαιδευτικά προγράμματα και ιδρύματα. Το 2013, τιμήθηκε με το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα για τη συμβολή της στην κοινωνία.

Βρείτε το στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.

* * *

Το Ημερολόγιο κυκλοφορεί τρεις φορές την εβδομάδα: κάθε Σάββατο, κάθε Κυριακή, και κάθε Τετάρτη. Στείλτε μας μέιλ αν θέλετε να μας πείτε ή να μας ρωτήσετε κάτι — οτιδήποτε. Σας ευχαριστούμε πολύ.