Μουσικη

Nick Cave: Τρία πρόσωπα, πέντε αντικείμενα και το άλμπουμ Carnage

Μια ιχνηλάτηση όσων τον καθόρισαν ως καλλιτέχνη, από τον πατέρα του μέχρι τις σακούλες εμετού

giorgos-florakis.jpg
Γιώργος Φλωράκης
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Nick Cave
© Patrick Riviere/Getty Images/Ideal Image

Τρία από τα πιο σημαντικά πρόσωπα της ζωής του Nick Cave και πέντε αντικείμενα που τον καθόρισαν και εξακολουθούν να τον καθορίζουν.

Στην εποχή που δεν υπήρχε internet διαβάζαμε μια κριτική στον «Ήχο» ή το «Ποπ+Ροκ», καταλαβαίναμε ότι βγήκε ο καινούργιος δίσκος του Nick Cave και παίρναμε τον δρόμο για τα δισκοπωλεία του κέντρου. Οι καιροί έχουν αλλάξει δραστικά. Ξαφνικά, στις 25 Φεβρουαρίου, ανεβαίνει στις πλατφόρμες το “Carnage”, το νέο άλμπουμ του Nick Cave με τον Warren Ellis -και όχι με όλους τους Bad Seeds- με το LP να ακολουθεί στις 28 Μαΐου, που τελικά γίνεται 18 Ιουνίου.

Κάποιος κακόπιστος θα πει ότι «μέχρι να φτάσει ο δίσκος στα χέρια σου και να μπορέσεις να τον ακούσεις όπως του αξίζει, θα έχει παλιώσει». Αν και ο… κακόπιστος έχει ενδεχομένως δίκιο, στον ενδιάμεσο χρόνο μπορείς να προετοιμάσεις τον εαυτό σου για τη μεγάλη στιγμή της πρώτης ακρόασης, ρίχνοντας μια γερή μελέτη στον τόμο “Stranger Than Kindness”, που κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της έκθεσης που έγινε στη Βασιλική Βιβλιοθήκη ης Δανίας, στην Κοπεγχάγη και κράτησε από τις 23 Μαρτίου μέχρι τις 3 Οκτωβρίου του 2020. Η έκθεση είχε τον ίδιο τίτλο και μέσα από τις φωτογραφίες και τα αντικείμενα που υπάρχουν στον αρχείο του ίδιου του Cave, ξεδιπλώθηκαν μερικές πολύ ενδιαφέρουσες πτυχές της προσωπικότητάς του.

Αντικείμενο 1: Χειροποίητα βιβλία

Παλιές εικόνες του Χριστού και της Παναγίας αγορασμένες σε υπαίθρια παζάρια εναλλάσσονται με άσεμνες παλιομοδίτικες φωτογραφίες, μερικές λέξεις γραμμένες συχνά με αίμα, πρόχειρες ζωγραφιές, μικρά ποιήματα, απλό δέσιμο με χαρτόνι και κόλλα. «Δεν πρόκειται για αντικείμενα τέχνης αλλά για φετίχ», όπως λέει ο Nick Cave. Κι αν τον ρωτήσεις τον λόγο για τον οποίο κυριαρχούν οι εικόνες με την Παναγία που κρατάει τον Χριστό ως βρέφος και αυτές που τον κρατάει νεκρό αμέσως μετά την αποκαθήλωση, θα σου πει: «Για μένα η εικόνα της μητέρας με το βρέφος της και η εικόνα της μητέρας που θρηνεί το παιδί της, είναι η ιστορία της δημιουργίας και της καταστροφής του Κόσμου».

Έργο τέχνης του Nick Cave

Πρόσωπο 1: Colin Cave

Ο μπαμπάς. Ένας εντυπωσιακά όμορφος και φιλόδοξος καθηγητής λογοτεχνίας, ένας σοβαρός διανοούμενος του τόπου και της εποχής του. Μοιραζόταν την αγάπη του για τη λογοτεχνία με τα παιδιά του και μάλιστα όταν ο Nick ήταν εννέα ή δέκα ετών, τον κάθισε στα γόνατά του και του διάβασε τις πρώτες φράσεις από τη «Λολίτα» του Ναμπόκοφ: «Λολίτα, φως της ψυχής μου, φωτιά των σωθικών μου. Αμαρτία μου, ψυχή μου». (Μετάφραση: Νίκος Καλογερόπουλος, Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης).

Ο πατέρας του Nick Cave, Colin Cave, 1956
Ο πατέρας του Nick Cave, Colin Cave, 1956

Αντικείμενο 2: Γραφομηχανή

Ο Cave χρησιμοποιούσε για μεγάλα διαστήματα γραφομηχανή κατά τη διάρκεια της καριέρας του. Αγαπούσε τον ήχο των πλήκτρων, γι’ αυτό και ήθελε πάντα να έχει μια δική του. Την εποχή που ζούσε στο Βερολίνο δεν είχε αρκετά χρήματα να αγοράσει μία κι έτσι συνεχώς δανειζόταν από φίλους. Πλέον έχει μια Olivetti Lettera 25 της δεκαετίας του 1960 και όταν δεν ταξιδεύει, γράφει πάντα μ’ αυτήν.

Γραφομηχανή Olivetti Lettera 25 της δεκαετίας του 1960

Πρόσωπο 2: Susie Bick

Γνωρίστηκαν το 1997, παντρεύτηκαν δύο χρόνια αργότερα και είναι η μητέρα των δίδυμων παιδιών του Nick, των Arthur –που σκοτώθηκε τον Ιούλιο του 2015- και Earl. Πρόκειται για το τρίτο και το τέταρτο από τα παιδιά του Nick. Την εποχή περίπου που γεννήθηκαν, το 2000, ο Cave περιγράφει υπέροχες στιγμές ανάμεσα σ’ εκείνον και τη σύζυγό του. Ήταν η ίδια εποχή πάντως που έγραφε το “My Sorrowful Wife”, (“Who is counting the days on her fingers”). Οπότε μην τον εμπιστεύεσαι και πολύ.

Nick Cave και Susie Bick, Λονδίνο, Ιούλιος 2011
© Dave M. Benett/Getty Images/Ideal Image

Αντικείμενο 3: Τα Σημειωματάρια

Ο Cave παραγγέλνει τα σημειωματάριά του στην Jillian Burt, μια πολύ ιδιαίτερη καλλιτέχνιδα από την Αυστραλία, που βασίζει τις τεχνικές των κατασκευών της στην αρχιτεκτονική. Σημειώνει τις ιδέες του, κολλάει αποκόμματα από σκόρπια χαρτιά και εξελίσσει τους στίχους των τραγουδιών του. Όταν έχασε το σημειωματάριο του “Ghosteen”, έγραψε ότι «κάποιος το έκλεψε ή το κατέστρεψε ή πρόκειται για κάποια κοσμική αφαίρεση. Βέβαια το πιθανότερο είναι να το ξέχασα σε κάποιο δωμάτιο ξενοδοχείου, στο πίσω κάθισμα κάποιου αυτοκινήτου ή σε κάποιο τρένο. Δεν ήταν άλλωστε και η πρώτη φορά».

Σημειωματάριο του Nick Cave
Σημειωματάριο του Nick Cave

Πρόσωπο 3: Anita Lane

«Ήταν με διαφορά η πιο έξυπνη και η πιο ταλαντούχα απ’ όλους μας», γράφει ο Nick στο Red Hand Files την ημέρα που ανακοινώθηκε ο θάνατος της Anita Lane, στις 28 Απριλίου. Γνωρίστηκαν το 1977, όταν πήγαιναν και οι δύο στο Art School της Μελβούρνης και χώρισαν το 1983. Ήταν μια “From Her To Eternity” σχέση γεμάτη εντάσεις και πολεμική ατμόσφαιρα, τον είχε ζωγραφίσει νέο και ολοκόκκινο σ’ ένα πίνακα που λέγεται “Horn Of Plenty”, έχουν γράψει μαζί τους στίχους σε λίγα αλλά πολύ σπουδαία τραγούδια του Cave, ανάμεσα στα οποία είναι και το “Stranger Than Kindness”, το πιο σημαντικό τραγούδι που έγραψε ποτέ, όπως λέει ο ίδιος. Η Anita έκανε δύο προσωπικούς δίσκους και συνεργάστηκε πέρα από τον Cave, με τον Mick Harvey, τον Barry Adamson και  τον Blixa Bargeld, μέλη όλοι των Bad Seeds. Τώρα ο Nick δηλώνει ότι η Anita ήταν το μυαλό πίσω από τους Birthday Party. Είναι βέβαιο ότι την ερωτεύτηκε σφόδρα, όμως η Anita τον έχει για τόσο drama queen, που λέει για εκείνον: «Αν τον χτυπούσε λεωφορείο, θα εξανάγκαζε τον εαυτό του πριν πεθάνει, να γράψει οπωσδήποτε για το γεγονός και μάλιστα με το αίμα του».

Anita Lane
Anita Lane © Mute Records

Αντικείμενο 4: Σακούλα Εμετού

Κατά τη διάρκεια της τεράστιας περιοδείας στην Αμερική και τον Καναδά, το 2015, ο Cave κρατάει σημειώσεις πάνω στις σακούλες εμετού των αεροπλάνων. Στη συνέχεια εκδίδει ένα βιβλίο, όπου μπορούμε να τις διαβάσουμε μία προς μία. Το βιβλίο λέγεται “The Sick Bag Song” και είναι «το καλύτερο πράγμα που έχω κάνει ποτέ, απ’ όσο ξέρω».

Σημειώσεις του Nick Cave σε σακούλα εμετού
Σημειώσεις του Nick Cave σε σακούλα εμετού

Δίσκος: Carnage

Έχει πάρει απίστευτες κριτικές, ακόμη και δεκάρια στα πιο ζόρικα από τα βρετανικά έντυπα, στο Mojo, στην Telegraph, ακόμη και στο NME. Είναι ένας χαμηλόφωνος δίσκος, που μοιάζει να συνεχίζει την πορεία του “Ghosteen” -χωρίς τις εξάρσεις- είναι ένας βαθύς και αφηγηματικός δίσκος που συνεχίζει τον θρήνο που ξεκίνησε με τον θάνατο του Arthur, είναι ένας δίσκος που δείχνει την υπέροχη μουσική σχέση του Cave με τον Warren Ellis. Όμως πέρα από την πολυπλοκότητα και την ουσία του “White Elephant”, δεν νιώθεις να συμβαίνουν πολλά στις πρώτες ακροάσεις και ακόμη χειρότερα, δεν ψήνεσαι να βάλεις ξανά και ξανά το “Carnage” στο Spotify. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία κι ίσως επανέλθω, όταν το ακούσω σε βινύλιο.


Αντικείμενο 5: Τρεις τούφες μακριών γυναικείων μαλλιών

«Τις βρήκα μέσα σ’ ένα κουτί από σοκολατάκια, διπλωμένες σε χαρτομάντιλο, σε κάποια από τις υπαίθριες αγορές του Βερολίνου. Έγιναν η βασική έμπνευση για τη νουβέλα “And The Ass Saw The Angel». Είναι ένας από τους πιο αγαπημένους μου θησαυρούς».

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ