Ειρήνη Δαμιανίδου: Αποφάσισα να ασχοληθώ με τον χορό και να κυνηγήσω τα όνειρά μου

Γνωστή ως χορογράφος και performer, η Ειρήνη Δαμιανίδου έχει συνεργαστεί με κορυφαίους διεθνείς καλλιτέχνες και έχει διακριθεί σε διαγωνισμούς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η συνεργασία της με τη Μαρίνα Σάττι στη χορογραφία για το τραγούδι «ZARI», που πήρε μέρος στον διαγωνισμό της Eurovision το 2024, την έκανε γνωστή ανά τον κόσμο και την παρότρυνε να ασχοληθεί ξανά με τον θεσμό φέτος, αυτή τη φορά δουλεύοντας επάνω στη χορογραφία της αποστολής της Αρμενίας.

Από το 2023, η Ειρήνη Δαμιανίδου διοργανώνει κάθε χρόνο στην Αθήνα το φεστιβάλ Follow the Waack, ένα χορευτικό δρώμενο αφιερωμένο στο waacking, που συγκεντρώνει καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο. Επίσης, έχει ασχοληθεί με τη διδασκαλία, την υποκριτική και τα χορευτικά «battles», έχοντας αφήσει πίσω της μια καριέρα στην Νομική, την οποία σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

— Το ευρύ κοινό σάς γνώρισε αρχικά μέσα από τη συνεργασία σας με τη Μαρίνα Σάττι, η οποία ξεκίνησε το 2021 κι έφτασε στο ζενίθ της με το P.O.P Tour και τη συμμετοχή στη Eurovision το 2024. Πώς ξεκίνησε η συνεργασία αυτή και πώς είναι να χορογραφείτε σήμερα το παγκόσμιο πλέον τουρ της;

Με τη Μαρίνα γνωριστήκαμε το 2021, στο βίντεο κλιπ του «Πάλι», και κρατήσαμε επαφή, αν και τότε ζούσα στη Θεσσαλονίκη. Όταν της είπα ότι κατεβαίνω Αθήνα μόνιμα, ξεκινήσαμε μαθήματα και συνεχίζουμε ακόμα και τώρα, τέσσερα χρόνια μετά. Είναι μια συνεργασία για την οποία είμαι πολύ́ ευγνώμων, καθώς νιώθω ότι υπάρχει χώρος για πειραματισμό, παιχνίδι και χιούμορ. Έχουμε δουλέψει πολύ́ και είναι ωραίο που ανταμείβονται οι κόποι τόσων ετών και είμαστε εδώ να τους χαιρόμαστε.

Φέτος ζήσαμε μια τεράστια εμπειρία με την έναρξη του τουρ στην Πλατεία Νερού. Ήταν ένα μεγάλο πρότζεκτ, το οποίο απαιτούσε πολλή δουλειά, οργάνωση και προετοιμασία. Για μένα ήταν μια ωραία ευκαιρία να ρίξω στο τραπέζι κάποιες ιδέες, να πειραματιστώ, να δείξω ποια είμαι, να αξιοποιήσω στο μέγιστο αυτή την τόσο φανταστική χορευτική ομάδα που έχω. Είμαι πολύ χαρούμενη και ευγνώμων που η Μαρίνα με εμπιστεύτηκε. Η χορογραφία του τουρ θα πω πως ακόμα δουλεύεται και αλλάζει, καθώς, ανάλογα με τον προορισμό και τις ανάγκες του, χρειάζονται προσαρμογές. Είναι και αυτό́ παιχνιδιάρικο, όμως, καθώς τίποτα δεν «κάθεται» και συνεχώς ψάχνουμε για καλύτερες εκδοχές αυτού που κάνουμε.

— Μετά το «ZARI», σειρά είχε η χορογραφία της αποστολής της Αρμενίας, με τον Parg, στη φετινή διοργάνωση. Είναι κάτι το εξαιρετικά σπάνιο να σχεδιάζει μια Ελληνίδα καλλιτέχνιδα τη χορογραφία της συμμετοχής μιας άλλης χώρας στη Eurovision. Τι αποκομίσατε από αυτή σας την εμπειρία;

Πραγματικά, ήταν μια πολύ́ μεγάλη εμπειρία και ευκαιρία για μένα. Έμαθα καλύτερα πώς λειτουργεί ο θεσμός και τι ανάγκες έχει, ακόνισα την προσαρμοστικότητά μου, συνεργάστηκα με φανταστικούς ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο και ένιωσα μια σύνδεση που ξεπερνά τα σύνορα. Ήταν ένας παράλληλος κόσμος, με πολλούς καλλιτέχνες και απίστευτες δυνατότητες-εγκαταστάσεις, που μ’ έκανε να νιώθω σαν παιδί έτοιμο να πειραματιστεί και να παίξει με τις καλύτερες προδιαγραφές. Ήταν άλλη μια ευκαιρία να συνειδητοποιήσω πόσο τυχερή και ευγνώμων είμαι που κάνω αυτή τη δουλειά.

— Αποφασίσατε να ασχοληθείτε επαγγελματικά με τον χορό, παρά το γεγονός ότι είστε απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Πώς πήρατε την απόφαση να κάνετε αυτή τη μεγάλη «στροφή» στην καριέρα σας;

Στην πραγματικότητα, δεν το σκέφτηκα ποτέ σαν μια πολύ́ σοβαρή και οριστική απόφαση. Απλώς αποφάσισα να εμπιστευτώ το ένστικτό μου, να πάω με τη ροή των γεγονότων που παρουσιάζονταν στη ζωή μου, και κάπως έτσι ήρθε φυσικά. Είχα καταλάβει, κατά τα φοιτητικά μου χρόνια, ότι η Νομική δεν θα μπει σε προτεραιότητα και ότι τα όνειρά μου αφορούν την τέχνη. Οπότε είμαι εδώ και τα κυνηγάω.

— Τελικά βρεθήκατε να συνεργάζεστε με κορυφαίους χορογράφους, όπως τον Kader Attou, με τον οποίο, αν δεν κάνω λάθος, ετοιμάζετε και μια νέα διεθνή παραγωγή για το 2026. Υπάρχουν κάποιες δουλειές που ολοκληρώσατε κατά τη διάρκεια όλου αυτού του ταξιδιού για τις οποίες αισθάνεστε ιδιαίτερα περήφανη;

Σίγουρα η εμπειρία και η ομάδα με τον Kader Attou έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου, καθώς με κάποιον τρόπο ήταν η κινητήρια δύναμη και η ώθηση να κάνω κάποιες αλλαγές και να πάρω αποφάσεις σχετικά με την επαγγελματική μου κατεύθυνση.

— Φέτος τον Ιανουάριο διοργανώσατε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το διεθνές φεστιβάλ Follow the Waack στο Bios Exploring Urban Culture. Τι είναι το waacking και πότε ήρθατε για πρώτη φορά σε επαφή μ’ αυτό;

Το waacking είναι ένα club style που γεννήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’70 στα underground clubs των ΗΠΑ από LGBTQ+ άτομα. Άνθισε με την disco μουσική και, μέχρι και σήμερα, εκπροσωπεί την ελευθερία, την εκφραστικότητα και τη σύνδεση ανάμεσα στην ιστορία, την κίνηση και τη μουσική. Έχει χαρακτηριστικές κινήσεις στα χέρια, πόζες και θεατρικότητα.

Είχα έρθει για πρώτη φορά σε επαφή μ’ αυτό σε μικρότερη ηλικία, αλλά δεν είχα καταλάβει πλήρως τι είναι. Ξαναβρέθηκε μπροστά μου περίπου στα 18 και τότε ένιωσα πως «κάτι συνέβη μέσα μου». Από κει και πέρα, άρχισα να βλέπω υλικό, να παίρνω μαθήματα, και οι κοπέλες της ομάδας μου –που ήδη ανήκαν στο community– με βοήθησαν να μπω ακόμα πιο βαθιά. Μέσα από την προπόνηση και την παρέα, αρχίσαμε να ταξιδεύουμε στην Ευρώπη, να παίρνουμε μαθήματα από κορυφαίους waackers απ’ όλον τον κόσμο και να διαγωνιζόμαστε.

— Νιώθετε πως το φεστιβάλ αρχίζει σιγά σιγά να παίρνει τη μορφή ενός νέου αθηναϊκού θεσμού; Τι μηνύματα λαμβάνετε από τους συμμετέχοντες των προηγούμενων χρόνων;

Το «Follow the Waack» πλέον έχει ανοίξει και μεγαλώσει και φιλοξενεί χορευτές όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά κι απ’ όλη την Ευρώπη. Αισθάνομαι και θέλω να πιστεύω ότι παίρνει τη μορφή ενός αθηναϊκού θεσμού που έχει ως στόχο να μεγαλώνει και να προσφέρει κάθε χρόνο κάτι διαφορετικό στη χορευτική κοινότητα της χώρας. Νομίζω ότι αυτό́ που μένει έπειτα από κάθε χρόνο είναι η ζεστασιά που αισθανόμαστε μέσα στο φεστιβάλ. Κάνουμε νέους φίλους, μοιραζόμαστε σημαντικές στιγμές και πάντα αισθανόμαστε μια ενότητα που λείπει από τις ζωές μας.

— Ως performer, έχετε κερδίσει σημαντικές διακρίσεις σε διεθνή και εθνικά «battles». Τι σας έχει προσφέρει καθεμιά απ’ αυτές τις προκλήσεις;

Γενικά, τα «battles» με έφεραν κοντά στον αυτοσχεδιασμό και το παιχνίδι και ταυτόχρονα με γείωσαν. Μου έμαθαν να ελέγχω την ενέργειά μου, να κρατάω ανοιχτά τα αυτιά και τα μάτια μου και να παίζω με τις αφιλτράριστες ιδέες που προκύπτουν όταν χορεύω. Καθένα από αυτά με ωρίμαζε και με εκπαίδευε, με έναν τρόπο που δεν συνειδητοποιούσα στο παρελθόν. Έχω κάνει φίλους απ’ όλο τον κόσμο, έχω μοιραστεί αυτό που αγαπώ, έχω εκφραστεί κι έχω βιώσει συναισθήματα που μένουν ανεξίτηλα και θρέφουν την αγνότητα και το πάθος μου προς την τέχνη. Νομίζω πως δεν θα ήμουν η ίδια αν δεν εκπαιδευόμουν μέσα απ’ αυτά.

— Εκτός από χορογράφος, performer και movement director εργάζεστε εδώ και χρόνια και ως δασκάλα και εισηγήτρια, έχοντας διδάξει σε φεστιβάλ και ιδρύματα στην Ευρώπη, αλλά και σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Είναι αλήθεια αυτό που λένε ότι διδάσκοντας μαθαίνεις καλύτερα μια τέχνη;

Για μένα αληθεύει. Έχει να κάνει πολύ́ και με το ότι στη διδασκαλία η εστίαση είναι στον μαθητή και όχι στον δάσκαλο. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η αλληλεπίδραση με τους μαθητές με οδηγεί συνεχώς σε νέα μονοπάτια, νέους τρόπους να διδάξω, να εξηγήσω και να σκεφτώ, ώστε να εξυπηρετεί το σύνολο και όχι εμένα. Με αυτόν τον τρόπο, σκαλίζω και εγώ συνεχώς αυτό́ που κάνω, το γνωρίζω από διαφορετικές πλευρές και ανακαλύπτω τρόπους να μένει ενεργό και ενδιαφέρον για όλους.

— Κατά τη γνώμη σας, τι είναι αυτό που κάνει τις χορογραφίες σας πετυχημένες;

Καθώς μιλάμε για χορογραφίες σε συγκεκριμένα τραγούδια, θα έλεγα ότι για μένα πετυχημένη είναι μια χορογραφία που αποτυπώνει με κίνηση ό,τι λέει ή ό,τι έχει πρόθεση να πει το τραγούδι. Αντίστοιχα, μια παράσταση είναι πετυχημένη όταν οι κινήσεις ταξιδεύουν το κοινό σε συνειρμούς, εικόνες και ταυτίσεις. Και στις δύο περιπτώσεις, αυτό που έχει σημασία είναι το αποτύπωμα. Με ενδιαφέρει να είναι κάτι που έχει τον χαρακτήρα, την ιστορία και τον στόχο του.

— Υπάρχουν κάποια μελλοντικά σχέδια που θα μπορούσατε να μοιραστείτε μαζί μας;

Έχω πολλά σχέδια και πλάνα. Σίγουρα έχω το τουρ με τη Μαρίνα, το οποίο τρέχει στην Ελλάδα μέχρι τον Σεπτέμβριο, και μετά πηγαίνουμε στην Ευρώπη και την Αμερική. Παράλληλα, ξεκινάμε μια έρευνα με την ομάδα του γάλλου χορογράφου Kader Attou, όπως αναφέρατε και προηγουμένως, για ένα νέο έργο. Έχω κάποια νέα πρότζεκτ με νέες συνεργασίες κι ελπίζω μέσα στο 2026 να παρουσιάσω και την πρώτη μου σόλο performance, αλλά δεν μπορώ να πω πολλά ακόμα γι’ αυτό.