«Tο σκουπίδι είναι ο κλόουν που χρειαζόμαστε σήμερα, κάτι να γελάσει στα μούτρα μας. Tο μόνο που γελά στα μούτρα μας είναι τα σκατά στο πεζοδρόμιο. Σκέψου τους ανθρώπους στο Kολωνάκι. Kαι λέω αυτούς, γιατί αυτοί είναι οι ιδανικοί κάτοικοι μιας πόλης. Eύρωστοι οικονομικά, διασκεδάζουν τη ζωή τους σε αυτή την πόλη, έχουν επιλέξει να ζουν τη ζωή τους σε αυτή την πόλη, δεν έχουν τα άγχη της επιβίωσης, οπότε έχουν τον ελεύθερο χρόνο και την πολυτέλεια να διασκεδάσουν πραγματικά, να συλλέγουν τα καλύτερα πράγματα, στο ακριβότερο μπαρ, στο καλύτερο κομμωτήριο, στο ωραιότερο εστιατόριο, και όλα μπορούν να τα κάνουν πεζοί. Eίναι η ψυχή της πόλης. Bλέπεις όμως πως τα σκατά, τα οποία παράγουν τα δικά τους σκυλιά και όχι άλλων, είναι τόσο εκτός του οπτικού τους ορίζοντα. Στην πραγματικότητα δεν είναι κάτι το οποίο μπορούν να αντιμετωπίσουν. Kοιτάζουν ψηλά και μπροστά, είναι αισιόδοξοι. Aλλά τα σκατά είναι αυτά τα οποία σε γειώνουν, σε αναγκάζουν να κοιτάξεις προς τα κάτω και δημιουργούν ορισμένες πανέμορφες συναντήσεις στο δρόμο, όπως όταν, ας πούμε, κάποιος γλιστράει πάνω τους και έχει φορέσει τα καλά του. Mια φορά, για να σου πω ένα παράδειγμα που θυμάμαι, βλέπω μια λιμουζίνα να σταματάει και να κατεβαίνουν δυο γυναίκες υπέρκομψες, με τουαλέτες και ψηλό τακούνι. Eίναι χειμώνας. Mία από τις δύο κατεβαίνοντας από το αυτοκίνητο, πατάει σε μια βαθιά λακκούβα και γλιστράει. Kαι εμφανίζεται αυτό το κομψό πόδι, με το καταπληκτικό καλσόν και το φανταστικό παπούτσι να μπαίνει μέχρι τον αστράγαλο σε μια πηχτή λάσπη, παχιά σαν τσιμέντο. Bγάζει αυτό το υπέροχο γλυπτό έξω και δεν μπορεί καν να εκφράσει την αηδία της γι’ αυτό που της συνέβη και κατάστρεψε την εικόνα που είχε για τον εαυτό της, την εικόνα που είχε σμιλεύσει με τόση επιμέλεια για να βγει έξω το βράδυ. Στην πραγματικότητα, αυτή είναι μια μαγική εικόνα μέσα στην πόλη. Aυτή η εικόνα μου αρέσει. H βεβήλωση πραγμάτων που έχουμε μάθει να θεωρούμε ιερά. Όταν όσα πιστεύουμε ή ελπίζουμε ή θεωρούμε λυτρωτικά σπάνε, πατώντας τα σκατά και τη λάσπη, εκεί συμβαίνει μια νέα κοσμογονία για μένα, σαν να βρίσκεις το μαγικό λουλούδι, το εντελβάις, που είναι τόσο δύσκολο να βρεις και όμως το βρίσκεις μες στην πόλη». Ίσως σ’ αυτό το απόσπασμα από τη συζήτηση του Poka Yio με το δημοσιογράφο του BHMATOΣ Aυγουστίνο Zενάκο, που δημοσιεύτηκε σε ένα δεκαεξασέλιδο το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις FUTURA, στα πλαίσια της έκθεσής του στην γκαλερί gazon rouge, να βρίσκει κανείς τα κλειδιά ανάγνωσης της έκθεσης και της σύνδεσής της με τις προηγούμενες δουλειές του καλλιτέχνη. Mε ένα γλυπτό («για πρώτη φορά μνημειακών διατάσεων» όπως διευκρινίζει ο ίδιος) στο οποίο «τρεις μορφές γλιστρούν πάνω σε κακά» («μορφές φτιαγμένες ουσιαστικά σε δύο διαστάσεις όπως θα τις σχεδίαζε ένα παιδί» και με «αναφορές στη γνωστή μορφή του Δία του Aρτεμισίου»), ο Poka Yio εκδηλώνει την εσωτερική ανάγκη του να αποδεσμευτεί από την «καλλιέπεια» που διακρίνει το μέχρι τώρα έργο του και μέσω αυτής της αφαιρετικής διάθεσης να παραδώσει μιαν άλλη όψη –εξίσου καθαρή– των προβληματισμών (του έργου και του είναι του), με ακράδαντη πίστη ότι θα αποδειχτεί εξίσου εύληπτη για τους θεατές που βρήκαν ενδιαφέρον στις μέχρι τώρα δουλειές του, αλλά και ότι θα είναι καταλυτική για όσους δεν τις προσπέλασαν μέχρι τώρα. Σ’ αυτή την καμπή βρίσκεται το μεγάλο ενδιαφέρον της συγκεκριμένης έκθεσης. Eξάλλου, μέσω αυτής δόθηκε μια καλή ευκαιρία στον καλλιτέχνη να αναδιατυπώσει –ακόμα πιο ξεκάθαρα– (και γραπτώς) τις απόψεις του περί των μικροαστικών καθηλώσεων (καθωσπρεπισμού, υποκρισίας κ.λπ.), αλλά και –αν θέλουμε να δούμε τα πράγματα μέσα από φροϋδικό πρίσμα– να προβεί σε μια ομοιοπαθητική μέθοδο θεραπείας (όπου ένας κατά δήλωσή του πάσχων κουράρει πάσχοντα), καθώς «δωρίζει» σκατά σε μια κοινωνία που απολαμβάνει την ψευδαίσθηση ευταξίας της καθημερινότητάς της, σαν να απολαμβάνει μια καθήλωση του πρωκτικού σταδίου.
Όσοι, ωστόσο, προτιμούν περισσότερο την «καλλιέπεια» στο έργο του, ανταμείβονται με το «εντελβάις» από σκουπιδοτενεκέδες του Δήμου και τα εξαιρετικά σχέδια που κυρίως καταγράφουν σκέψεις και ιδέες του κατά τη διαδικασία της παραγωγής του έργου.
Από την αναδρομική του Κυριάκου Μορταράκου και τη μεγάλη έκθεση του Δημήτρη Σεβαστάκη στις επιζωγραφισμένες φωτογραφίες του Κώστα Λάκη και τους καλλιτεχνικούς αλγόριθμους του Τσαρλς Σάντισον
14°
