- CITY GUIDE
- PODCAST
-
23°
Η γοργόνα και όσα ακόμα είδαμε στο Ίδρυμα Παναγιώτη & Έφης Μιχελή
Ποιο είναι αυτό το κτίριο και ποιος φιλοτέχνησε το γλυπτό της γοργόνας που σε κοιτάει κατάματα στην πολυκατοικία της Βασιλίσσης Σοφίας;
![Ξενάγηση στο Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχέλη Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχέλη](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2021/11/10/idrima-micheli-4.jpg)
Ξενάγηση στο Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχελή και φωτογραφίες από το εσωτερικό του κτιρίου στη Βασιλίσσης Σοφίας 79.
Κάποιες βόλτες στο κέντρο της πόλης σε φέρνουν μπροστά σε μικρές –και άλλοτε, μεγάλες– ανακαλύψεις. Πόσες φορές δεν έχω περπατήσει στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας και έχω προσπεράσει, χωρίς να δώσω μεγάλη προσοχή, την πολυκατοικία στον αριθμό 79; Κάποια στιγμή, κοντοστέκεσαι και, σηκώνοντας το βλέμμα σου, δεν ξέρεις τι σε τραβάει προς τα εκεί, αντικρίζεις μία γοργόνα να σε κοιτάει κατάματα. Δίπλα από το ΝΙΜΤΣ και σχεδόν απέναντι από το Χίλτον, ποιο είναι αυτό το κτίριο και ποιος φιλοτέχνησε το γλυπτό της γοργόνας;
![Η γοργόνα στο Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχέλη Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχέλη](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/idrima-micheli-2.jpg)
Στη μεταπολεμική πολυκατοικία της Βασιλίσσης Σοφίας '79, στεγάζεται το Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχελή, ένας ζωντανός οργανισμός στο κέντρο της Αθήνας, που για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες συνεχίζει να προάγει και να μελετά την αισθητική και φιλοσοφία της τέχνης. Έχει, επίσης, επιχορηγήσει ελληνικά ΑΕΙ για υποτροφίες 400 αποφοίτων τους σε μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό με γνωστικό αντικείμενο την Αισθητική, έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 30 επιστημονικές εκδόσεις, έχει διοργανώσει με επιτυχία συνέδρια, σεμινάρια, διαλέξεις και καλλιτεχνικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ένα πραγματικό σπίτι πολιτισμού και γραμμάτων στην καρδιά της Αθήνας.
![Ξενάγηση στο Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχέλη Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχέλη](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/idrima-micheli_0.jpg)
Ο Παναγιώτης Μιχελής (1903-1969) υπήρξε αρχιτέκτονας και φιλόσοφος της τέχνης, τακτικός καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, με πλούσιο έργο, βιβλιογραφία και διεθνή αναγνώριση. Ακόμα και σήμερα, δίνονται τέσσερα βιβλία ως εγχειρίδια στο Πολυτεχνείο, ενώ το 1998 ιδρύθηκε η Θέση Μιχελή στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Ρέθυμνο. Η πολυκατοικία της Βασιλίσσης Σοφίας σχεδιάστηκε από τον ίδιο και ανεγέρθηκε το 1957, με κάποιους από τους πρώτους ενοίκους της να είναι καθηγητές του Πολυτεχνείου, που, όπως φαίνεται, βρήκαν μία φιλόξενη στέγη. «Η πολυκατοικία των αρχιτεκτόνων», θα μπορούσε να πει κάποιος. Εδώ, έμενε και ο Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, πρωθυπουργός της Ελλάδας για ένα μήνα (15 Ιουλίου 1965 - 20 Αυγούστου 1965), ιδρυτικό μέλος της Ενώσεως Συντακτών Αθήνας και πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.
![idrima-micheli-1.jpg idrima-micheli-1.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/idrima-micheli-1.jpg)
Η ανέγερση της πολυκατοικίας έγινε σε μία εποχή που η παλιά Αθήνα και πολλά κτίρια της εποχής χάνονταν και κατεδαφίζονταν. Η αντιπαροχή και η ανοικοδόμηση είχαν έρθει και άλλαξαν για πάντα το πρόσωπο της πρωτεύουσας. Γκρίζες πολυκατοικίες παντού, μία τσιμεντούπολη που γεννιόταν. Το κτήριο της Βασιλίσσης Σοφίας 79, σε αντίθεση, είναι ένα από τα λαμπρά παραδείγματα, μέσα στον κυκεώνα της λανθασμένης χρήσης της αντιπαροχής.
«Η τέχνη μου δεν είναι νατουραλιστική αλλά αντλώ τα θέματά μου από ό,τι βλέπω γύρω μου. Τα καθημερινά πράγματα: μια αυλή, μια γλάστρα, αφελείς προσπάθειες διακοσμήσεως, πράγματα τα οποία προσπαθώ και εγώ να αναδείξω με απλά μέσα. Και η διάθεση αφέλειας που υπάρχει στα έργα μου, ίσως να υπάρχει επίσης και στα απλά πράγματα που ζωγραφίζω. Δεν μιμούμαι, συνθέτω, αλλά προσπαθώ να αποδώσω απλά και φυσικά την απήχηση που όλα αυτά έχουν μέσα μου. Έτσι, όταν ζωγραφίζω πρόσωπα και σκηνές της ζωής, αισθάνομαι πιο κοντά στους ανθρώπους, και οι σχέσεις και οι κινήσεις τους είναι όλες απλές και χαρακτηριστικές. Τα περισσότερα έργα μου νομίζω ότι είναι γαλήνια και χαρούμενα. Ίσως διότι αισθάνομαι όταν ζωγραφίζω γαλήνη και χαρά, αλλά και διότι η ελληνική φύση είναι χαρούμενη και γαλήνια», Έφη Μιχελή, 1974.
Η Έφη Μιχελή (1906-1984) υπήρξε ναΐφ ζωγράφος και σύζυγος του Παναγιώτη Μιχελή, μέλος τη Ελληνικής Εταιρείας Αισθητικής, με τα έργα της να έχουν ταξιδέψει σε εκθέσεις σε όλο τον κόσμο. Το 1979 ίδρυσε το Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχελή, κληροδοτώντας σε αυτό όλη την περιουσία της. Είναι το δικό τους «παιδί» και κληρονομιά στον τόπο μας. Πολλά από τα έργα της εκτίθενται μόνιμα στην Αίθουσα Εκθέσεων και Εκδηλώσεων, μαζί με άλλα έργα Ελλήνων ναΐφ ζωγράφων.
![Η είσοδος στο Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχέλη Η είσοδος στο Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχέλη](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/idrima-micheli-5_0.jpg)
Αν βρεθείτε στο Ίδρυμα Μιχελή, επισκεφτείτε την αίθουσα εκθέσεων και εκδηλώσεων, αλλά και τη Βιβλιοθήκη Αισθητικής –στον δεύτερο όροφο– που ειδικεύεται σε θέματα αισθητικής, αρχιτεκτονικής, καλών τεχνών, φιλοσοφίας της τέχνης και φιλοσοφίας γενικότερα. Ο κύριος όγκος των βιβλίων προέρχεται από την προσωπική συλλογή του Παναγιώτη Μιχελή, με περισσότερα από 11.000 βιβλία, περιοδικά και σπάνια ανάτυπα άρθρων. Η βιβλιοθήκη είναι ανοιχτή για το κοινό, ενώ ο ηλεκτρονικός της κατάλογος ξεπερνάει τις 20.000 εγγραφές και είναι επίσης προσιτός στον αναγνώστη μέσω της ιστοσελίδας του Ιδρύματος.
Σίγουρα, δεν θα μείνετε μόνο στην αίθουσα εκθέσεων και στη βιβλιοθήκη. Το ίδιο το κτήριο σε καλεί να το εξερευνήσεις, με την υπέροχη είσοδο και σκάλα του, τη μοναδική θέα προς στη Βασιλίσσης Σοφίας.
Τελικά ποια είναι η μαρμάρινη γοργόνα που μας υποδέχεται πάνω από την είσοδο; Έργο του σπουδαίου τηνιακού γλύπτη και καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Αντώνιου Σώχου (1888-1975), κάποιοι λένε ότι, παλαιότερα, η θέση της βρισκόταν σε κάποιο άλλο κτήριο της περιοχής, ίσως σε κάποιο αρχοντικό. Από το 1957, κοσμεί το Ίδρυμα Μιχελή και κοιτάει τους περαστικούς που –βυθισμένοι στη σκέψη τους– διασχίζουν την πόλη.
Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχελή, Βασιλίσσης Σοφίας 79, Αθήνα, 2107218626
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
![](/images/w400/3/jpg/files/2024-02-02/final-voice-choice4.jpg)
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Όσα μας είπαν οι δύο Λιθουανοί καλλιτέχνες για την έκθεση-«συνάντηση» με τον φίλο τους Klaus Pfeiffer
Διάσημοι και ιστορικοί καλλιτέχνες, σύγχρονες και γυναικείες φωνές δίνουν το παρών τον Αύγουστο σε μουσεία και γκαλερί
Ήταν ιδρυτής της Αίθουσας Τέχνης Καππάτος και διοργανωτής της σειράς εκθέσεων Rooms
Μπήκαμε για λίγο στον κόσμο του γάλλου σκιτσογράφου
Ένας δημιουργικός κύκλος επτά εκθέσεων ύφανσης ολοκληρώνεται στην Ύδρα
Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης μας μίλησε για τη νέα περιοδική έκθεση και μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις της για την τέχνη και τη δημοκρατία
Ένα πραγματικό στολίδι στο κέντρο της Ερμούπολης
Αναδρομική έκθεση του «παγκόσμιου» Ελληνοαμερικανού εικαστικού φιλοξενείται στην γκαλερί Blender στη Γλυφάδα
Τα έργα έφτασαν έγιναν γνωστά σε όλο τον κόσμο
Το τελευταίο κεφάλαιο της ενότητας Mīres της καλλιτέχνιδας παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου στον Αρτεμώνα Σίφνου
Πες μου το καλοκαιρινό σου στέκι, να σου πω έργα ποιων καλλιτεχνών θα δεις. Και φέτος, στα ελληνικά νησιά υπάρχουν εκθεσιακά ραντεβού για κάθε φιλότεχνη διάθεση
O «καταραμένος» ζωγράφος που πέθανε στα 35 του - Μαζί του στον θάνατο και η μούσα της ζωής του
Η ζωγράφος που κατάγεται από τη Ρωσία, μεγάλωσε στον Καναδά και ερωτεύτηκε την Ελλάδα ζωγραφίζει τη Μάνη
140 έργα από 55 δημιουργούς ανιχνεύουν τις καλλιτεχνικές πρακτικές που γεννήθηκαν μέσα από τον αγώνα για ελευθερία σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία τις δεκαετίες 1960-1970
Είδαμε στην Κρήτη τα έργα που διακρίθηκαν φέτος στον εικαστικό θεσμό και σας συστήνουμε τους δημιουργούς τους
Ποια είναι η ιστορικός τέχνης που θα ηγηθεί του μεγαλύτερου πολιτιστικού οργανισμού της Γερμανίας
Μια έκθεση στο Χίμαιρα art & craft για την πρώτη Πανδώρα και για όλες τις Πανδώρες του κόσμου που βιώνουν την αδικία, τον σεξισμό, τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις
Ο Νίκος Καββαδάς κατέγραψε σε μία πλατφόρμα όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τα μουσεία που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της χώρας
Ένα μοναδικό έργο τέχνης που συνοδεύει το νέο μας τεύχος
Η επιμελήτρια Άννα Μυκονιάτη μας συστήνει την Ελληνίδα ζωγράφο του μοντερνισμού πίσω από τα αινιγματικά σχέδια που παρουσιάζει το ΕΜΣΤ
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.