Εννοώ έναν αληθινό καλλιτέχνη - στοχαστή, χωρίς υπερφίαλα χαρακτηριστικά, που το έργο του προσφέρει στο θεατή μια ολοκληρωμένη αισθητική εμπειρία. Μπορεί κάποια στοιχεία του “Refuse the hour” που χρησιμοποίησε και αφορούσαν πολιτιστικά χαρακτηριστικά της χώρας του (Νότια Αφρική) να μην τα αφομοίωσα, όμως δεν ένοιωσα ανόητος - κάτι που μου συμβαίνει συχνά βλέποντας εγχώριες παραστάσεις (και όχι, δεν είμαι ξενομανής, γιατί έχω δει και πολλά θεάματα στην Ελλάδα με την υπογραφή ξένων σκηνοθετών, και δεν κατάλαβα Χριστό).
Νομίζω πως η μαγεία αυτού του ανθρώπου είναι πως «μίλησε» σαν παραμυθάς. Αν και εγκεφαλικό το θέαμα, χωρίς ίχνος συναισθηματισμού, ζητούσε από το κοινό την πρόσληψη μέσω του ενστίκτου. Με λίγα λόγια ο Κέντριτζ μας έδωσε ένα δοκίμιο για τη σχέση της μοίρας με το χρόνο, όπως θα το έδινε ένας μεγάλος Παραμυθάς. Ίσως, γιατί το έναυσμα του το έδωσε μια παιδική ανάμνηση. Αυτός οκτάχρονο παιδί σ’ ένα τρένο της πατρίδας του με τον πατέρα του να του διαβάζει ελληνικούς μύθους. Από εκείνους τους μύθους του έμεινε αυτός του Περσέα.
Πολλά χρόνια μετά, ενώπιόν μας, αναρωτήθηκε γι’ αυτήν την καταραμένη στιγμή που ο ήρωας, αν και έκανε τα πάντα προκειμένου να ξεφύγει από την προβλεπόμενη μοίρα που του όρισε ο χρησμός της Πυθίας, σκότωσε τον παππού του Ακρίσιο. Τι είναι η κακιά η στιγμή αναρωτιέται ο Κέντριτζ; Μήπως για να το καταλάβουμε πρέπει να κατανοήσουμε πως λειτουργεί ο χρόνος; Ή μάλλον τον τρόπο που χειριζόμαστε το χρόνο;
Στο πρόγραμμα της παράστασης ο Peter Galison, καθηγητής των Φυσικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιου του Χάρβαντ και επιστημονικός συνεργάτης στην παράσταση λέει: «Μια από τις αφετηρίες του έργου ήταν η αντίθεση στο απόφθεγμα “άδραξε τη μέρα”. To «αρνήσου την ώρα”, όπως και τo “άδραξε τη μέρα”, έχει την απόλυτη αυτοπεποίθηση και βεβαιότητα ενός επαναστατικού αποφθέγματος».
Και η παράσταση είχε τα χαρακτηριστικά μιας επανάστασης. Μια παράσταση που δεν ταξινομείται ούτε κάτω από τον τίτλο multimedia καθώς συνταιριάζει με αξιοθαύμαστο τρόπο μουσική, χορό (σημειώστε το όνομα: Dada Masilo), όπερα, βίντεο, παράξενα μουσικά όργανα, επιστημονικές εφευρέσεις, σκίτσα, πολιτικό μανιφέστο, δοκιμιακό λόγο, διήγηση, αναφορές σε κινήματα πρωτοπορίας. Μια παράσταση-υπόδειγμα για το πώς πρέπει να είναι η τέχνη που στοχάζεται.
• Γόνος λευκής εύπορης οικογένειας νομικών με λιθουανο-εβραϊκές ρίζες, γεννήθηκε το 1955 στο Γιοχάνεσμπουργκ, την πόλη που στοιχειώνει σχεδόν το σύνολο του έργου του. Πατέρας του είναι ο διεθνούς φήμης Νοτιοαφρικανός δικηγόρος Σίντνεϋ Κέντριτζ, συνεργάτης του Νέλσον Μαντέλα και υπερασπιστής των θυμάτων του απαρτχάιντ, όπως του δολοφονηθέντα Steve Biko, που απαθανατίστηκε στο ομώνυμο τραγούδι του Peter Gabriel.
• Ο Κέντριτζ αρχικά ήθελε να γίνει ηθοποιός και φοίτησε στην περίφημη Δραματική Σχολή του Jacques Lecoq στο Παρίσι. Όπως, όμως, έχει δηλώσει: «Ευτυχώς, συνειδητοποίησα εγκαίρως ότι ήμουν τόσο κακός ηθοποιός, που θα έκανα μόνο για έναν ερασιτεχνικό θίασο ή ένα πολύ ανεκτικό κοινό. Έτσι περιορίστηκα στο ρόλο του καλλιτέχνη.»
• Τη δεκαετία του ’90, οι μετα-εξπρεσιονιστικές μικρού μήκους ταινίες κινούμενων σχεδίων του, φτιαγμένες από σκίτσα ζωγραφισμένα στο χέρι με κάρβουνο, έκαναν τον Κέντριτζ γνωστό πέρα από τα σύνορά της χώρας του. Ο ίδιος χαρακτηρίζει την τεχνική του πρωτόγονη: «ένα animation της εποχής των σπηλαίων».
• Το απαρτχάιντ, η αποικιοκρατία, η διαπολιτισμικότητα και ο αντίκτυπος του συλλογικού τραύματος στην προσωπικότητα του ατόμου αντιμετωπίζονται στο έργο του Κέντριτζ με λυρισμό, χιούμορ και διαυγή πολιτική σκέψη.
• Περιζήτητα ανά τον κόσμο είναι τα σχέδιά του με κάρβουνο, η τιμή πώλησης των οποίων φτάνει μέχρι και τα 100.000 ευρώ.
• Περισσότερα από 10.000 άτομα –αριθμός αντίστοιχος με το κοινό μιας ροκ συναυλίας– επισκέπτονταν καθημερινά το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης (ΜοΜΑ) κατά τη διάρκεια της αναδρομικής έκθεσης του Κέντριτζ το 2010.
• Το 2010, το Φεστιβάλ Αθηνών, σε συνεργασία με την Γκαλερί Μπερνιέ, φιλοξένησε στο χώρο της Πειραιώς 260 τη βίντεο εγκατάσταση του Κέντριτζ «I am not me, the horse is not mine», βασισμένη στο σατιρικό διήγημα «Η μύτη» του Νικολάι Γκόγκολ.
• Ανάμεσα στα σημαντικότερα βραβεία που έχει λάβει ο Κέντριτζ συγκαταλέγονται το Carnegie Medal (2004) και το Kyoto Prize (2010).
Δείτε ένα εξαιρετικό βίντεο με δουλειά του για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Παράλληλες εκδηλώσεις: Συζήτηση με τον William Kentridge, την Dada Masilo και τον Philip Miller: Παρασκευή 23/11, Κεντρική Σκηνή. Μετά την παράσταση Refuse the Hour, συζήτηση του κοινού με τον δημιουργό του έργου, τη χορογράφο και τον συνθέτη. Γλώσσα: Αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση
Masterclass του William Kentridge: Παρασκευή 23/11, Αίθουσα εκθέσεων και διαλέξεων. Προϋποθέσεις: Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η παρακολούθηση της παράστασης Refuse the Hour. Κόστος συμμετοχής: 15€ Tηλ: 213 017.034
Workshop χορού με την Dada Masilo: Κυριακή 25/11, Αίθουσα χορού. Προϋποθέσεις: Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η παρακολούθηση της παράστασης Refuse the Hour. Κόστος συμμετοχής: 10€ Tηλ: 213 0178.034
Από την αναδρομική του Κυριάκου Μορταράκου και τη μεγάλη έκθεση του Δημήτρη Σεβαστάκη στις επιζωγραφισμένες φωτογραφίες του Κώστα Λάκη και τους καλλιτεχνικούς αλγόριθμους του Τσαρλς Σάντισον
12°
