Γιώργης Μαγγίνης: «Το Ναύπλιο είναι η πόλη όπου βιώνω την ιστορία»

Βρέθηκα πρόσφατα στο Ναύπλιο για τα εγκαίνια της έκθεσης «Γιάννης Παππάς | αναζητώντας τον Αλέξανδρο» στο Φουγάρο. Πρόκειται για μια απολαυστική εντρύφηση στη μακρά και επίπονη διαδικασία φιλοτέχνησης ενός (αιφνιδιαστικά ειρηνικού) έφιππου αδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καταλληλότερος τόπος στην παλιά Ελλάδα για μια έκθεση γύρω από την ηρωική μορφή.

Αργά ένα βράδυ, περιηγήθηκα στους δρόμους του Ναυπλίου σε αναζήτηση μυθικών και ιστορικών ηρώων: οπλαρχηγοί, πολιτικοί και βασιλιάδες παίζουν κρυφτό στα στενά και τις πλατείες. Καθισμένος στο παραπέτο απέναντι από το Μπούρτζι, έφερα στον νου παλιότερες περιπέτειές μου στην πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας: από τα φοιτητικά μου χρόνια, περίπατοι στη λιγωτικά αρωματισμένη Τίρυνθα, μελέτη στο Αρχαιολογικό Μουσείο και μετά επιδρομή «στον Ιταλό» για παγωτό· από την εποχή των σπουδών στη Βρετανία, όταν το Ναύπλιο ήταν η φθηνότερη εκδρομή, επισκέψεις στο Ίδρυμα Παπαντωνίου (το άλλοτε «Πελοποννησιακό») για γλυκόηχα κουδουνάκια από το πωλητήριο που έφερναν τον ήλιο στη σοφίτα μου· από την πρώτη επιστροφή στην Ελλάδα, εξερευνήσεις στην τζεϊμσμποντική σήραγγα προς το ασανσέρ της Ακροναυπλίας· από το καλοκαίρι του 2007, αναζητήσεις με φίλους από το Λονδίνο για ένα σπίτι κοντά στη θάλασσα να ξεχειμωνιάσουμε (συμφωνήσαμε τελικά στην πλατεία του Αγίου Σπυρίδωνα, αλλά σπίτι δεν βρήκαμε)· από τον καιρό που γυρόφερνα στην Ευρώπη και την Αμερική, περισυλλογές μπροστά στον (κακότεχνο…) αδριάντα του Καποδίστρια για το εάν υπάρχει χρέος του ξενιτεμένου προς την πατρίδα και ποιο είναι αυτό· από τη δεύτερη (και ίσως οριστική) επιστροφή στην Ελλάδα, η ταύτιση της ταράτσας στο Μπούρτζι όπου λιαζόταν, έντεχνα διατεταγμένη, η παρέα του Patrick Leigh Fermor – ανάμεσά τους, απροσδόκητα σάρκινη, η αέρινη Margot Fonteyn.

Το Ναύπλιο είναι η θαλασσινή αύρα πάνω από τα τείχη των Μυκηνών, οι ταβέρνες στη Νέα Κίο, οι πορτοκαλιές στον αργολικό κάμπο, αλλά και μια μικρή ακουαρέλα με το γραφείο του Όθωνα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, όλο κεντροευρωπαϊκή κομψότητα κι ελληνικό φως. Το Ναύπλιο είναι η πόλη όπου βιώνω την ιστορία (αρχαία, νεότερη, σύγχρονη αλλά και προσωπική) με ένταση και αμεσότητα. Αυτό εννοούσα για την καταλληλότητά της ως χώρου ηρωικών–ακόμα και μυθικών– μορφών. Η προσεκτικά καλλιεργημένη μου καχυποψία για τις «καθοριστικές προσωπικότητες» εξατμίζεται μέσα στον φυσικό τους περίγυρο, που φέρνει στην ανθρώπινη κλίμακα τους γίγαντες των σελίδων. Δεν ξέρω εάν αποτελεί ιδανικό καλοκαιρινό προορισμό – τα νερά στο Κονδύλι είναι σχεδόν αφύσικα γαλανά, οπότε φαντάζομαι ότι με κάποιον τρόπο θα ελκύει τους ξένοιαστους παραθεριστές. Όμως για κάποιον που αναζητά την ονειροπόληση ακόμα και μέσα στο θερινό αποκάρωμα, τα στενά του Ναυπλίου είναι τόπος ιδανικός.

* Ο Γιώργης Μαγγίνης είναι ο επιστημονικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη.