Ο Πράσινος Μύλος: κάποτε στις Συκιές με δροσιές, ρακές, τζόγο, πενιές και τυροκαφτερές

Στην οδό Μακεδονομάχων, περιοχή ΒΑΟ όπως την αποκαλούν οι βέροι Νεαπολιτάνοι και Συκεώτες, ένεκα που γειτνίαζε με τις εγκαταστάσεις του θρυλικού Βυζαντινού Αθλητικού Ομίλου, βρισκόταν το ξακουστό κέντρο διασκέδασης Πράσινος Μύλος. Μεσουράνησε τη δεκαετία του ’60 με ιδιοκτήτη έναν Παύλο Βουλγαράκη, που επειδή στα νιάτα του είχε υπηρετήσει στο Πυροβολικό, θεώρησε σκόπιμο να κοτσάρει πάνω από την πινακίδα που έγραφε «Εξοχικό, ο Πράσινος Μύλος» και τη ζωγραφική απεικόνιση με τους δυο όλμους χιαστί, σήμα κατατεθέν του Όπλου. Το πράσινο της ταμπέλας και το Πράσινος του μαγαζιού συμβάδιζαν με την οργιαστική φύση που τον περιέβαλλε: Η αυλή του Βουλγαράκη ήταν μια περιφραγμένη όαση με κληματαριές και δένδρα, τόσο δροσερή που ειδικά τα καλοκαίρια τα στρογγυλά τραπέζια και οι ψάθινες καρέκλες της ήταν φίσκα από τον κοσμάκη, που δεν πήρε το καραβάκι για βουτιές σε Αγία Τριάδα και Περαία. 

Κέντρο Ιστορίας Δήμου Νεάπολης Συκεών - Αρχείο Κ. Νίγδελη

Ένα σαββατοκύριακο στον Πράσινο Μύλο, που ήταν ξακουστός και για τις λαϊκές ορχήστρες που κελαηδούσαν ζωντανά, λένε ότι έπαιξε και ο Βαμβακάρης. Λέω «λένε» γιατί δεν υπάρχουν πειστήρια, και είναι πολύ πιθανόν τα σάιτ που αντιγράφουν το ένα από το άλλο να μπέρδεψαν τον Πράσινο Μύλο του Βουλγαράκη με τον Πράσινο Μύλο της Αθήνας (οδός Θηβών), όπου το 1948 όντως εμφανιζόταν ο Μάρκος μαζί με τον αδελφό του Αργύρη και σε τιμές «πολύ συγκαταβατικές» όπως διαλαλούσαν οι μεταπολεμικές ρεκλάμες. Ούτε υπάρχει μαρτυρία για τα τραγούδια που σφύριξε, αλλά εικάζω πως σίγουρα ο Μάρκος, αν έπαιξε εντέλει εδώ και δεν είναι βαλούτα η πληροφορία, εκτός από Φραγκοσυριανή, Κλωστηρού, Ζιγκοάλα και Τα Ματόκλαδα σου λάμπουν, θα χτύπησε και το 1912. Το τραγούδι είναι αφιερωμένο στη Θεσσαλονίκη, αφού όταν πρωτανέβηκε στα μέρη μας λίγο πριν την Κατοχή ο Βαμβακάρης, πενήντα χιλιάδες ήταν ο λαός που έτρεξε για να τον αποθεώσει ζωντανά στον Λευκό Πύργο: «Ωραία την επέρασα, μες στη Θεσσαλονίκη/ Θυμήθηκα το δώδεκα που πήραμε τη νίκη/ Μικροί μεγάλοι τρέξανε, εμένανε να ιδούνε/ Ν’ ακούσουνε γλυκιά πενιά και να φχαριστηθούνε/ Πλούσια τα ελέη τους, τα γλέντια και η χαρά τους/ εμένα μ’ αγαπήσανε όλοι με την καρδιά τους». 

Το λαϊκό τραγούδι που πέρασε τον Πράσινο Μύλο στην ιστορία και τον έκανε ξακουστό πανελλαδικό θρύλο είναι το άσμα της Μαριώς, γραμμένο από τον Θεσσαλονικιό λαϊκό τραγουδιστή και συνθέτη Μπάμπη Μαρκάκη. Ο Μαρκάκης (Μάρκος και αυτός, Μπαλτόπουλος το κανονικό του), γνώριζε καλά και από πρώτο χέρι τι άλλο έπαιζε στο μαγαζί εκτός από καφέδες, ρακές, πενιές και τυροκαφτερές: «Μες στον Πράσινο τον Μύλο/ μου τα παίρναν ταχτικά/ μα τους έχω πάρει πίσω από μια καλή ζαριά». Ζώντας λίγο παραδίπλα, στα Μετέωρα, ο Μαρκάκης σύχναζε κι αυτός στην μπαρμπουτιέρα και τα κουμάρια που έστηνε ο Βουλγαράκης κι έτσι το βιωματικό προφανέστατα τραγούδι συνεχίζει με τον χασούρη να ποντάρει μεν με το σύστημα μπρος-πίσω, αλλά και πάλι με τίποτα να μην ξεκουμπίζεται η γκίνια: «Μου τα παίρναν και γυρνούσα με τα πόδια απ’ τις Συκιές/ και δεν είχα να γουστάρω στα μπουζούκια δυο πενιές».