Θεσσαλονίκη: Βλάπτει ο τουρισμός τις κιθάρες;

Η αληθινή, αυθεντική, αξιαγάπητη, αξιολάτρευτη και αξιομνημόνευτη Θεσσαλονίκη, η πόλη που τη λέω πατρίδα, ποτέ στα μάτια μου δεν ήταν μια πόλη ενιαία, ομοούσια και αδιαίρετη. Η Θεσσαλονίκη μου είναι συμπίλημα στιγμών, γειτονιών και ιστορικών περιόδων, που συνδυαστικά με προσωπικά βιώματα, συγκινήσεις και συναισθήματα που μου χάρισε (και συνεχίζει να μου χαρίζει στα σαράντα χρόνια που την κατοικώ), συνθέτουν εντός μου μια Υπερπόλη. Μέσα στη Θεσσαλονίκη μου υπάρχουν πολλές, στις βόλτες μου καθημερινά περιδιαβαίνω ένα άστυ ρευστό, άστυ που εμπεριέχοντας εντός του θραύσματα από παρελθόντα διάφορα (Μακεδονικό, Ρωμαϊκό, ροκενρόλ, Βυζαντινό, Εβραϊκό, Οθωμανικό, Biennale, Πολιτιστική Πρωτεύουσα), παρελθόντα παιχνιδιάρικα που με στροβιλίζουν μπροστά και πίσω.

Ακολουθώντας τα ζιγκ ζαγκ των χωροχρόνων όπως φανερώνονται και ξεπροβάλλουν μέσα από τα μνημεία εποχών, αλλά και μέσα από προσωπικά σημεία και τόπους ιδιαίτερης λατρείας, γκρεμίζω, φτιάχνω και ξαναχτίζω τη Θεσσαλονίκη μου από την αρχή. Κάθε μέρα συνθέτω και ανασυνθέτω το προσωπικό μου παραμύθι, ένα αέναο αφήγημα ανεξάντλητου έρωτα για την πόλη, που παρά τα χίλια μύρια στραβά της, εξαιτίας της συναισθηματικής και πρακτικής εμπλοκής μου είναι αδύνατο να πάψω να την αγαπώ και να τη νοσταλγώ στην ιδανική της μορφή. Με βλέμμα-μοντάζ σε ιστορίες του σήμερα και στιγμές του χθες ενταγμένες στο παρόν, νιώθω σαν μια κάμερα που φιλμάρει μια Θεσσαλονίκη που η αλήθεια και το φαντασιακό, ο μύθος και το ντοκουμέντο συνυπάρχουν.

Δυστυχώς, δεν αντιλαμβάνονται την πόλη όλοι κατά αυτό τον τρόπο. Ειδικά τώρα που το «μομέντουμ» είναι αισιόδοξο. Γιατί απλούστατα δεν τρέφουμε όλοι που κατοικούμε εδώ τα ίδια συναισθήματα, σε αντίθεση με τους επισκέπτες που ενθουσιάζονται, εξάρουν και αποθεώνουν αυτή τη νέα Θεσσαλονίκη, που δείχνει να ξεφεύγει από τη χρόνια στασιμότητα. Για αυτό και η πόλη μοιάζει με ποτάμι με δυο όχθες: στη μια όχθη στέκονται αυτοί που επιθυμούν να αυξηθεί ο τουρισμός, να τρέξουν πιο γρήγορα τα μεγάλα έργα, να εξελιχθούν ταχύτερα οι αστικές αναπλάσεις μικρής ή μεγαλύτερης κλίμακας, ενώ από απέναντι βοά σταθερά μια μπαγιάτικη ταξιαρχία, συνοθύλευμα επαγγελματιών πεσιμιστών και ανενδοίαστων «οχι-τζήδων», που στον δημόσιο διάλογο προτάσσουν συνολική άρνηση επί παντός.

Το τραστ του γέλιου: Ένα «επιχείρημα» που έπεσε στο τραπέζι πρόσφατα από αυτούς που δείχνει να μη χαίρονται από το τουριστικό boom και είναι έτοιμοι να βγουν με νεροπίστολα στη Βαλαωρίτου και να φωνάξουν Tourists go home (πότε γίναμε Βαρκελώνη και δεν το έμαθα;) είναι πως ο υπερτουρισμός στο κέντρο ανεβάζει ψηλά τις τιμές, τόσο που είναι αδύνατον για τους μουσικούς και τα συγκροτήματα της πόλης να νοικιάσουν προβάδικα για πρακτική.

Αυτοί οι προστάτες των τεχνών και της αλτερνατίβας, που έσπευσαν πρόθυμα να ρίξουν μαύρο δάκρυ για ένα ακόμα από τα δεινά που φέρνει στην καθημερινότητα και τον πολιτισμό της πόλης η «υπερτουριστικοποίηση», κανονικά θα έπρεπε να πρωτοστατήσουν στην κατά το δυνατόν γρηγορότερη επέκταση του μετρό. Λίγο να κατέχεις από την κουλτούρα του ευρωπαϊκού και του αμερικανικού underground, όπως και από ποπ κουλτούρα, και θα ξέρεις πώς παίζεται το παιχνίδι: Οι μπάντες και οι καλλιτέχνες εν γένει, στελεχώνουν πρώτοι περιοχές μη τουριστικές, ανεβάζοντας την αξία τους, αφού όπου μετακινείται το αρτιστίκ κύμα, εξευγενίζεται και αναβαθμίζεται ο τόπος που διάλεξαν να «εποικήσουν» οι καλλιτέχνες. Μετά αναπόφευκτα θα ακολουθήσουν το θεσμικό gentrification και η πολυπόθητη αναβάθμιση, που θα εντάξει το κάποτε απόμακρο σημείο στο παιχνίδι της μητρόπολης επί ίσοις όροις. Πώς όμως να πρωτοστατήσουν στην επέκταση του μετρό, ώστε να γίνει εύκολη η πρόσβαση (και για πρόβες) σε Κορδελιό και Εύοσμο ή σε Μίκρα και Περαία, αυτοί που πριν λίγο καιρό ήταν ενάντια στο έργο του μετρό και Έγκλημα στη Βενιζέλου;

Επιμύθιο: Η ζωή στη σημερινή Θεσσαλονίκη είναι περισσότερο ενδιαφέρουσα από κάθε άλλη εποχή που θυμάμαι σχετικά με τη συζήτηση και τη διεκδίκηση του μέλλοντος που μας αναλογεί, όμως ακόμα υπάρχουν και αυτοί που σκέφτονται, πράττουν και επιθυμούν αμετανόητα, με σοφιστείες και εργαλεία του παρελθόντος. Το ροκ, όπως το έζησα, ήταν ένα από τα ωραία του θεσσαλονικιώτικου χθες, μόνο που ο λόγος που τελείωσε δεν έχει να κάνει με τη Βαλαωρίτου, τα Λαδάδικα και τις τιμές των ακινήτων προς ενοικίαση. Αλλαγή εποχής, αλλαγή μουσικής, αλλαγή ηθών και εθίμων, υψηλότερες ταχύτητες, ας μάθουμε να διαχειριζόμαστε με νέους όρους την αλλαγή και πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικές μας θα είναι και από εδώ θα ξεπεταχθούν (είθε!) οι νέες Τρύπες.