...Και θυμάμαι το ποίημα του Αναγνωστάκη: «Η αγάπη είναι ο φόβος»
Διαβάζεται ακούγοντας αυτό:
Περπατάω στην πλατεία Αντιγονιδών, το μικρό σιντριβάνι στο κέντρο της διψάει για νερό. Ένας συνάδελφος από τη δουλειά μού πρότεινε να πάω στο μαγαζί ενός Άραβα, που είναι στην περιοχή και φτιάχνει ωραίο φαλάφελ. Πριν δυο χρόνια είχα βρει ένα μικρό διαμέρισμα σε ένα νεοκλασικό κτίριο απέναντι από την πλατεία. Είχε θέα τη θάλασσα, και θα μοιραζόμουν το μικρό μπαλκόνι του με τον άγνωστο μελλοντικό μου γείτονα. Τελικά δεν ήπια ποτέ καφέ σε αυτό το μπαλκόνι και δεν γνώρισα ποτέ τον γείτονα. Μικρομάγαζα που πουλάνε ηλεκτρικά και ηλεκτρολογικά είδη, μανάβικα, καφέ, εγκαταλελειμμένα μαγαζιά –τα απομεινάρια της κρίσης–, λεωφορεία, αυτοκίνητα και οι άνθρωποι, στοιχεία ετερόκλητα μεταξύ τους, μα και τόσο ταιριαστά. Πράγματα, συνθήκες και πρόσωπα δίνουν τη δική τους απόχρωση στη γειτονιά, δεν ξέρω για το χρώμα της, αλλά μαντεύω ότι έχει ένα χρώμα βαλκανικό, πράσινο-μπλε, αν υπάρχει.
Μπαίνω στο μαγαζί του Άραβα. Οι πελάτες κάθονται στα τραπεζάκια, που έχουν στηθεί στο πεζοδρόμιο και τρώνε αρνίσιο γύρο, φαλάφελ και πίνουν σκούρο τσάι. Μια ελληνίδα σερβιτόρα περιφέρεται με έναν δίσκο στο χέρι, που πάνω του τρέμουν πιάτα και ποτήρια. «Είναι ώρα αιχμής», μου λέει ο ξανθός ιδιοκτήτης και μου ζητάει να έρθω πάλι σε 30’ για να πάρω τα φαλάφελ μου. Περιφέρομαι στη γειτονιά. Το βλέμμα μου τραβάει η εικόνα μιας κυρίας που κάθεται σε ένα μικρό ζαχαροπλαστείο και απολαμβάνει μόνη την μπουγάτσα της. Έχει ένα μικρό χαμόγελο σχηματισμένο στο πρόσωπό της, που στην άκρη του κρέμεται λίγη άχνη ζάχαρη. Μοιάζει με τη σκηνοθέτρια Ανιές Βαρντά, στην πιο βαλκανική της εκδοχή ίσως. Μα και η Ανιές ήταν μισή Ελληνίδα, ο πατέρας της καταγόταν από ελληνική οικογένεια της Μ. Ασίας. Η γαλλίδα Ανιές παρατηρούσε τον κόσμο και έκανε ταινίες, η βαλκάνια Ανιές θα ήταν σίγουρα πρωταγωνίστριά της.
Στο μικρό αραβικό μαγαζί τα φαλάφελ παίρνουν χρώμα μέσα στο βαθύ τηγάνι. Μια μεγάλη οθόνη τηλεόρασης κρέμεται από τον τοίχο. Ο άραβας σεφ την ανοίγει και από μέσα της εμφανίζεται η μορφή του Νίκου Βέρτη, ο οποίος κάθεται στο κέντρο μιας πίστας και τραγουδάει το σουξέ «Θέλω να με νιώσεις». Ο σεφ ανοίγει την ένταση της φωνής, και ο Βέρτης «κάνει σαματά» σε όλο το μαγαζί. Όσο τυλίγει τις χειροποίητες πίτες και λιώνει τα φαλάφελ προσθέτοντας την καυτερή σάλτσα, τραγουδάει μαζί του. Εγώ απλά χαμογελάω. Φεύγοντας ο άραβας σεφ με αποχαιρετάει και με κερνάει δυο φαλάφελ, λέγοντάς μου «πρόσεχε γιατί καίνε».
Περπατάω με τα φαλάφελ στο χέρι και σκέφτομαι τον φόβο και τον Μανόλη Αναγνωστάκη. «Η αγάπη είναι ο φόβος που μας ενώνει με τους άλλους» είχε γράψει. Διαβάζω τα ρατσιστικά σχόλια και ρεπορτάζ πολιτικών και δημοσιογράφων αντίστοιχα για την ανθρωπιστική κρίση που ζούμε. Και θυμάμαι το ποίημα του Αναγνωστάκη: «Η αγάπη είναι ο φόβος…»
….Όταν υπόταξαν τις μέρες μας και τις κρεμάσανε σα δάκρυα
Όταν μαζί τους πεθάνανε σε μιαν οικτρή παραμόρφωση
Τα τελευταία μας σχήματα των παιδικών αισθημάτων
Και τί κρατά τάχα το χέρι που οι άνθρωποι δίνουν;
Ξέρει να σφίξει γερά εκεί που ο λογισμός μάς ξεγελά
Την ώρα που ο χρόνος σταμάτησε και η μνήμη ξεριζώθηκε
Σα μιαν εκζήτηση παράλογη πέρα από κάθε νόημα;….
12°
