Γιατί δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε μετά από μια νύχτα κακού ύπνου

Όλοι το έχουμε ζήσει, να ξυπνάμε μετά από έναν κακό ύπνο και να νιώθουμε το μυαλό θολό και την προσοχή μας διασπασμένη.

Τώρα, οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT) αποκάλυψαν τι ακριβώς συμβαίνει στον κουρασμένο εγκέφαλο μετά από μια κακή νύχτα ύπνου, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Neuroscience.

Η έρευνα έδειξε ότι, σε στιγμές πνευματικής «ομίχλης», ο εγκέφαλος απελευθερώνει ένα κύμα εγκεφαλονωτιαίου υγρού (CSF), μια διαδικασία που κανονικά λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου και συμβάλλει στον «καθαρισμό» των αποβλήτων που συσσωρεύονται μέσα στην ημέρα.

Αυτός ο φυσικός «καθαρισμός» είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου και τη σωματική αναζωογόνηση. Όταν όμως δεν κοιμόμαστε αρκετά, η διαδικασία αυτή διακόπτεται και ο οργανισμός προσπαθεί να «αναπληρώσει» τη χαμένη λειτουργία κατά τη διάρκεια της ημέρας, στέλνοντας παλμούς εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Το αποτέλεσμα: μειωμένη προσοχή και πνευματική απόδοση.

Οι ερευνητές του MIT μελέτησαν 26 εθελοντές, τους οποίους εξέτασαν δύο φορές — μία μετά από νύχτα χωρίς ύπνο και μία μετά από ξεκούραση. Κατέγραψαν τη λειτουργία του εγκεφάλου και την ικανότητά τους να εκτελούν οπτικά και ακουστικά καθήκοντα, ενώ παρακολουθούσαν τη ροή του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι άυπνοι συμμετέχοντες παρουσίασαν πιο αργές αντιδράσεις και συχνά δεν αντιλήφθηκαν ερεθίσματα. Εκείνες ακριβώς τις στιγμές απώλειας προσοχής, οι επιστήμονες εντόπισαν κύματα εγκεφαλονωτιαίου υγρού που εξέρχονταν από τον εγκέφαλο, για να επιστρέψουν λίγα δευτερόλεπτα αργότερα.

Σχετικό Άρθρο

Health & Fitness Η ψυχολογία εξηγεί τι σημαίνει να ξεχνάμε τα ονόματα των ανθρώπων

Newsroom 30.10.2025, 16:09

Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι ο ρυθμός αναπνοής και οι παλμοί μειώνονταν, ενώ οι κόρες των ματιών συστέλλονταν περίπου 12 δευτερόλεπτα πριν από τη ροή του υγρού, για να διασταλούν ξανά αμέσως μετά.

Η Δρ. Λόρα Λιούις, επικεφαλής της έρευνας, δήλωσε: «Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτό το φαινόμενο δεν αφορά μόνο τον εγκέφαλο, αλλά φαίνεται να είναι ένα γεγονός που επηρεάζει ολόκληρο το σώμα. Υπάρχει ένας ενιαίος μηχανισμός που ρυθμίζει τόσο τις ανώτερες γνωστικές λειτουργίες — όπως η προσοχή και η αντίληψη — όσο και τις βασικές φυσιολογικές διεργασίες, όπως η ροή των υγρών και του αίματος στον εγκέφαλο».

Η ίδια ερευνήτρια είχε πραγματοποιήσει το 2019 μελέτη που έδειξε ότι η ροή του εγκεφαλονωτιαίου υγρού κατά τον ύπνο ακολουθεί ρυθμικό μοτίβο συνδεδεμένο με τα εγκεφαλικά κύματα - στοιχείο που την οδήγησε να διερευνήσει τι συμβαίνει σε περιόδους στέρησης ύπνου.

(Με πληροφορίες Independent)