Ξεκινούν οι εργασίες για τη δημιουργία τεχνητού ανθρώπινου DNA...από το μηδέν
Έχουν ξεκινήσει εργασίες σε ένα αμφιλεγόμενο έργο για τη δημιουργία των βασικών δομικών στοιχείων DNAτης ανθρώπινης ζωής από το μηδέν, σε αυτό που θεωρείται παγκόσμια πρωτιά.
Η έρευνα ήταν ταμπού μέχρι τώρα λόγω ανησυχιών ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε «μωρά κατά παραγγελία» ή απρόβλεπτες αλλαγές για τις μελλοντικές γενιές.
Ωστόσο, τώρα η μεγαλύτερη φιλανθρωπική ιατρική οργάνωση παγκοσμίως, το Wellcome Trust, έχει δώσει αρχική χρηματοδότηση 10 εκατομμυρίων λιρών για να ξεκινήσει το έργο και αναφέρει ότι έχει τη δυνατότητα να κάνει περισσότερα καλά παρά κακό, επιταχύνοντας θεραπείες για πολλές ανίατες ασθένειες.
Ο Δρ Τζούλιαν Σέιλ, από το Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας του MRC στο Κέιμπριτζ, που συμμετέχει στο έργο, δήλωσε στο BBC News ότι η έρευνα αποτελεί το επόμενο μεγάλο άλμα στη βιολογία.
«Στοχεύουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή την προσέγγιση για να παράγουμε κύτταρα ανθεκτικά σε ασθένειες, τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να αναπληρώσουμε κατεστραμμένα όργανα, για παράδειγμα στο ήπαρ και την καρδιά, ακόμα και στο ανοσοποιητικό σύστημα», είπε.
Ωστόσο, οι επικριτές φοβούνται ότι η έρευνα ανοίγει τον δρόμο για ανήθικους ερευνητές που επιδιώκουν να δημιουργήσουν βελτιωμένους ή τροποποιημένους ανθρώπους.
Η Δρ Πατ Τόμας, διευθύντρια της εκστρατείας Beyond GM, δήλωσε: «Θέλουμε να πιστεύουμε ότι όλοι οι επιστήμονες έχουν καλούς σκοπούς, αλλά η επιστήμη μπορεί να επαναπροσανατολιστεί για να κάνει κακό και για πολεμικούς σκοπούς».
Στοιχεία για το έργο δόθηκαν στο BBC News με αφορμή την 25η επέτειο της ολοκλήρωσης του Ανθρώπινου Γονιδιώματος, που αποτύπωσε τα μόρια στο ανθρώπινο DNA και επίσης χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από το Wellcome.
Κάθε κύτταρο στο σώμα μας περιέχει ένα μόριο που ονομάζεται DNA και φέρει τις γενετικές πληροφορίες που χρειάζεται. Το DNA είναι φτιαγμένο από τέσσερα πολύ μικρότερα δομικά στοιχεία, που αναφέρονται ως A, G, C και T, τα οποία επαναλαμβάνονται σε διάφορους συνδυασμούς. Εκπληκτικά, περιέχει όλες τις γενετικές πληροφορίες που μας καθορίζουν φυσικά.
Το Ανθρώπινο Γονιδίωμα επέτρεψε στους επιστήμονες να διαβάσουν όλα τα ανθρώπινα γονίδια σαν έναν γραμμωτό κώδικα. Η νέα εργασία που ξεκινάει, με την ονομασία Συνθετικό Ανθρώπινο Γονιδίωμα, ενδεχομένως κάνει ένα μεγάλο άλμα – θα επιτρέψει στους ερευνητές όχι μόνο να διαβάζουν ένα μόριο DNA, αλλά να δημιουργούν τμήματα του – ίσως μια μέρα ολόκληρο – μόριο προς μόριο από το μηδέν.
Ο πρώτος στόχος των επιστημόνων είναι να αναπτύξουν μεθόδους για την κατασκευή ολοένα και μεγαλύτερων τμημάτων ανθρώπινου DNA, μέχρι το σημείο που θα έχουν συνθέσει συνθετικά ένα ανθρώπινο χρωμόσωμα. Αυτά περιέχουν τα γονίδια που ελέγχουν την ανάπτυξή μας, την επισκευή και τη συντήρηση.
Αυτά μπορούν να μελετηθούν και να πειραματιστούν ώστε να μάθουμε περισσότερα για το πώς τα γονίδια και το DNA ρυθμίζουν το σώμα μας.
Πολλές ασθένειες εμφανίζονται όταν τα γονίδια αυτά δυσλειτουργούν, οπότε οι μελέτες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καλύτερες θεραπείες, σύμφωνα με τον καθηγητή Μάθιου Χέρλες, διευθυντή του Ινστιτούτου Wellcome Sanger που αλληλουχία το μεγαλύτερο μέρος του Ανθρώπινου Γονιδιώματος.
«Η κατασκευή DNA από το μηδέν μας επιτρέπει να ελέγξουμε πώς λειτουργεί πραγματικά το DNA και να δοκιμάσουμε νέες θεωρίες, γιατί προς το παρόν μπορούμε να το κάνουμε μόνο τροποποιώντας το DNA που ήδη υπάρχει σε ζωντανούς οργανισμούς».
Η δουλειά του έργου θα περιορίζεται σε δοκιμαστικούς σωλήνες και πιάτα, και δεν θα επιχειρηθεί η δημιουργία συνθετικής ζωής. Ωστόσο, η τεχνολογία θα δώσει στους ερευνητές πρωτοφανή έλεγχο πάνω στα ανθρώπινα ζωντανά συστήματα.
Και παρότι το έργο αναζητά ιατρικά οφέλη, δεν υπάρχει τίποτα που να εμποδίζει ανήθικους επιστήμονες να κάνουν κακή χρήση της τεχνολογίας.
Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να επιχειρήσουν να δημιουργήσουν βιολογικά όπλα, βελτιωμένους ανθρώπους ή ακόμα και πλάσματα που έχουν ανθρώπινο DNA, σύμφωνα με τον καθηγητή Μπιλ Έρνσοου, έναν πολύ σεβαστό γενετιστή στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, που σχεδίασε μια μέθοδο για τη δημιουργία τεχνητών ανθρώπινων χρωμοσωμάτων.
«Το τζίνι βγήκε από το μπουκάλι», είπε στο BBC News. «Μπορούμε να έχουμε τώρα ένα σύνολο περιορισμών, αλλά αν ένας οργανισμός που έχει πρόσβαση στον κατάλληλο εξοπλισμό αποφασίσει να ξεκινήσει τη σύνθεση οτιδήποτε, δεν νομίζω ότι θα μπορούσαμε να τον σταματήσουμε».
Η κυρία Τόμας ανησυχεί για το πώς η τεχνολογία θα εμπορευματοποιηθεί από εταιρείες υγείας που θα αναπτύξουν θεραπείες βασισμένες στην έρευνα.
«Αν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε συνθετικά μέρη του σώματος ή ακόμα και συνθετικούς ανθρώπους, τότε ποιος τα κατέχει; Και ποιος κατέχει τα δεδομένα από αυτές τις δημιουργίες;»
Δεδομένου του ενδεχόμενου κακής χρήσης της τεχνολογίας, το ερώτημα για το Wellcome είναι γιατί επέλεξαν να τη χρηματοδοτήσουν. Η απόφαση δεν ελήφθη ελαφρά τη καρδία, σύμφωνα με τον Δρ Τομ Κόλινς, που ενέκρινε τη χρηματοδότηση.
«Ρωτήσαμε τον εαυτό μας ποιο είναι το κόστος της αδράνειας», είπε στο BBC News.
«Αυτή η τεχνολογία θα αναπτυχθεί κάποια μέρα, οπότε κάνοντας το τώρα τουλάχιστον προσπαθούμε να το κάνουμε με όσο το δυνατόν πιο υπεύθυνο τρόπο και να αντιμετωπίσουμε τα ηθικά και ηθικο-κοινωνικά ερωτήματα με τον πιο ανοιχτό τρόπο».
Ένα ειδικό πρόγραμμα κοινωνικών επιστημών θα λειτουργεί παράλληλα με την επιστημονική ανάπτυξη του έργου και θα ηγείται η καθηγήτρια Τζόι Ζανγκ, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κεντ.
«Θέλουμε να πάρουμε τις απόψεις των ειδικών, των κοινωνικών επιστημόνων και κυρίως του κοινού σχετικά με το πώς συνδέονται με την τεχνολογία και πώς μπορεί να είναι επωφελής γι’ αυτούς και, σημαντικότερα, ποιες ερωτήσεις και ανησυχίες έχουν», είπε.
15°
