Ξυπνάς στη μέση της νύχτας έχοντας κοιμηθεί μόνο τρεις ώρες, χωρίς κάποια προφανή αιτία, και μένεις ξαπλωμένος προσπαθώντας να ξανακοιμηθείς, αλλά για κάποιον λόγο το σώμα σου φαίνεται ότι βρίσκεται σε άρνηση. Όλοι το έχουμε περάσει και έχουμε αναρωτηθεί γιατί ο οργανισμός μας αποφάσισε να αυτοβασανιστεί, ενώ κυκλοφορούμε την επόμενη μέρα σαν ζόμπι από την νύστα. Πιθανή απάντηση σε αυτό το «γιατί» υπάρχει και μας έρχεται από το μακρινό παρελθόν της ανθρωπότητας.
Αυτό, λοιπόν, που μάλλον μας συμβαίνει είναι πολύ απλά η μνήμη του ανθρώπινου σώματος. Επί αιώνες (από την εποχή του Ομήρου έως και τον 18ο αιώνα), φαίνεται ότι οι άνθρωποι δεν κοιμούνταν μία και καλή, αλλά σε δύο ξεχωριστές βάρδιες, με ένα ενδιάμεσο κενό.
Συγκεκριμένα, οι τότε άνθρωποι έπεφταν για ύπνο περίπου στις 19:00 με 20:00, για να ξαναξυπνήσουν μετά από μερικές ώρες, τα μεσάνυχτα. Το επόμενο διάστημα το χρησιμοποιούσαν για προσευχή, κοπή ξύλων, συζήτηση με τους γείτονες, αλλά και σεξ, αφού αυτή θεωρούταν η καλύτερη ώρα για γονιμοποίηση. Μόλις τελείωναν από αυτά ξανακοιμούνταν, για να ξυπνήσουν πλέον πάλι το πρωί.
Για χρόνια, αυτό το σύστημα ύπνου λειτουργούσε μια χαρά, καθώς το ενδιάμεσο των δύο ύπνων διάστημα το πέρναγαν σχεδόν αποκλειστικά στο σπίτι, αφού στους δρόμους εκείνες τις ώρες κυκλοφορούσαν άτομα, που δεν είχαν και την καλύτερη φήμη. Αυτό άλλαξε με την ανακάλυψη του ηλεκτρισμού, οπότε οι άνθρωποι ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν εκείνο το διάστημα διασκεδάζοντας έξω, με αποτέλεσμα την επόμενη μέρα να είναι εξουθενωμένοι και να μην μπορούν να λειτουργήσουν. Έτσι, το ενδιάμεσο αυτό διάστημα κατέληξε σύντομα να θεωρείται ως μία άσκοπη διακοπή της ξεκούρασης τους.
Η αλλαγή αυτή στο πρόγραμμα του ύπνου, μετά από τόσους αιώνες ισχύς της διπλής βάρδιας, ήταν όμως καλή ιδέα; Γνωρίζουμε σίγουρα ότι μετά από αυτήν άρχισαν να αυξάνονται τα φαινόμενα αϋπνίας στην πλειοψηφία των ανθρώπων, πράγμα λογικό αν σκεφτούμε πόσο δύσκολα ο ανθρώπινος οργανισμός ξεσυνηθίζει κάτι. Όταν, επειδή για 5 μέρες ξυπνάμε στις 6:00, καταλήγουμε να μην μπορούμε να κοιμηθούμε μέχρι πιο αργά, ούτε το Σάββατο, δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε ότι το σύνολο των ανθρώπινων οργανισμός θα ξεμάθει τόσο εύκολο κάτι που συνέβαινε επί χιλιετίες.
Ωστόσο, παρά την αρνητική συνέπεια της αϋπνίας, η αλλαγή αυτή μάλλον μας έσωσε την ζωή. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι, που – ανάλογα τον οργανισμό – κοιμούνται από 6 έως 10 ώρες συνεχόμενα, ζουν περισσότερο από τους υπόλοιπους, αφού κάθε φορά που ο ύπνος μας διακόπτεται επηρεάζεται αρνητικά κάθε κύτταρο, ιστός και όργανό μας, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες για εγκεφαλικά, καρδιοπάθειες, παχυσαρκία και συναισθηματικές διαταραχές.
Οπότε, καλύτερα να μην προσπαθήσετε να μιμηθείτε τους προγόνους μας και να συνεχίσετε να ακολουθείτε τα σύγχρονα πρότυπα ύπνου.
16°
