Βρεθήκαμε στη Νεμέα για τις Μεγάλες Μέρες

Για ακόμα μια χρονιά η Νεμέα γιόρτασε τη μεγάλη παράδοση του τόπου στην αμπελουργία και την οινοποιία με τον πιο ωραίο τρόπο. Τρεις μεγάλες μέρες αφιερωμένες στο κρασί, στις γεύσεις, αλλά και στο σήμα κατατεθέν της Νεμέας, το Αγιωργίτικο, τη μοναδική αυτή ποικιλία. Κατά τη διάρκεια του τριημέρου, όλοι οι τοπικοί φορείς και οι εκπρόσωποι του οίνου, οινοπαραγωγοί, κτήματα καθώς και ο Σύνδεσμος Οινοπαραγωγών Νεμέας είχαν στήσει χορό – κυριολεκτικά. Εκδηλώσεις, γευσιγνωσίες, οινογνωσίες, μουσικές βραδιές και κάθε λογής δραστηριότητες για τους φίλους του κρασιού, αλλά και τους μικρούς επισκέπτες μπορούσες να βρεις σε κάθε γωνιά της πόλης, σε κάθε οινοποιείο και πλατεία. Φυσικά, η εποχή δε διαλέχτηκε τυχαία, αφού από τα μέσα κιόλας του Αυγούστου βρισκόμαστε στην περίοδο του τρύγου, μιας πολύ σημαντικής διαδικασίας για τους επαγγελματίες του κρασιού, η οποία εορταζόταν από παλιά σε πολλά μέρη της Ελλάδας.

Η Νεμέα δεν κατέχει τυχαία τα σκήπτρα της βασίλισσας της αμπελουργίας. Μιλάμε για τη μεγαλύτερη οινική ζώνη των Βαλκανίων, με πάνω από 25,000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης με αμπέλια! Το διαμάντι του τόπου αποτελεί η γνωστή πλέον σε όλους μας ποικιλία του Αγιωργίτικου. Χαρακτηρισμένο ως προϊόν ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης), αν και φυτεύεται και σε άλλες περιοχές, με τις ιδιαίτερες κλιματικές και εδαφολογικές συνθήκες της Νεμέας να δημιουργούν ένα μοναδικό terroir για την ποικιλία αυτή η οποία εδώ βρίσκεται σε αφθονία και κυρίως ευδοκιμεί.
Το χρώμα του κρασιού που μας δίνει έχει μια βαθιά ρουμπινί απόχρωση, συνήθως κυμαίνεται στους 12,5% και άνω αλκοολικούς βαθμούς, δίνει γεύσεις και αρώματα κόκκινων φρούτων και επίγευση σοκολάτας. Τα κρασιά που παράγονται από Αγιωργίτικο, μπορούν να παλαιωθούν έως και 24 μήνες σε βαρέλι και έως και 10 έτη στη φιάλη, γεγονός που καθιστά αυτά τα προϊόντα ιδιαίτερα δημοφιλή στους απανταχού οινόφιλους.

Το Σάββατο και την Κυριακή μια γιορτή είχε στηθεί από νωρίς το απόγευμα στον προαύλιο χώρο της Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, ένα πετρόχτιστο στολίδι που κρατά από το 1800 περίπου, όπου οι περισσότεροι οινοπαραγωγοί της πόλης διέθεταν τα Αγιωργίτικα κρασιά τους στο κοινό για δοκιμή και οι οινόφιλοι έσπευδαν να γεμίσουν τα ποτήρια τους με κόκκινο Αγιωργίτικο από κάθε ετικέτα. Την εμπειρία συμπλήρωναν οι chef που μας ετοίμαζαν εκείνη την ώρα μεζεδάκια και παραδοσιακά φαγητά για να συνοδεύσουμε το κρασί μας. Όλα διαλεχτά, νόστιμα και ζουμερά, σ’ ένα ιδιότυπο και απολύτως παραδοσιακό wine pairing. Θέλεις δε θέλεις, δε γίνεται να μη μπεις στο κλίμα των ημερών. Περιπλανηθήκαμε με το αυτοκίνητο αλλά και πεζοί στους ατέλειωτους αμπελώνες της επαρχίας, κοντοσταθήκαμε να μυρίσουμε το άρωμα από τα ζουμερά σταφύλια που πατιώνται σε διαφορετικά σημεία της πόλης προκειμένου να αναβιώσουν τον παραδοσιακό τρόπο παρασκευής κρασιού, επισκεφθήκαμε πολλά και διαφορετικά οινοποιεία, συνομιλήσαμε με τους οινοποιούς και, φυσικά, δε σταματήσαμε να δοκιμάζουμε κρασιά!

Πρώτη στάση το Κτήμα Σεμέλη, στην περιοχή του Κουτσίου, μια περιοχή με μακρά παράδοση στην καλλιέργεια αμπέλου και όχι άδικα, αφού όπως μας εξήγησε η φοβερή ξεναγός μας, το αργιλοπηλώδες έδαφος σε συνδυασμό με το νερό από τον Κορινθιακό Κόλπο, καθιστά την καλλιέργεια σχεδόν όλων των ποικιλιών του κτήματος εξαιρετικά επιτυχημένη.

Με ιστορία που ξεκινά από το 1979, το Κτήμα Σεμέλη απλώνεται σε μια κατάφυτη πλαγιά σε υψόμετρο 650 μέτρων με εκπληκτική θέα. Στα περίπου 1,200 στρέμματα που έχουν στην κατοχή τους καλλιεργούν κατά βάση Αγιωργίτικο αλλά και άλλες εγχώριες και διεθνείς ποικιλίες όπως Syrah, Merlot, Gewurztraminer, Ασύρτικο και Μοσχοφίλερο. Έχουν καταφέρει να έχουν δυναμικότητα εμφιάλωσης περίπου 2 εκ. φιαλών ανά έτος, ενώ επενδύουν συστηματικά στις εξαγωγές σε τρίτες χώρες, κάνοντας παγκοσμίως γνωστή την εξαιρετικής ποιότητας ελληνική οινοποιία.

Μετά την ιδιαίτερα επιμορφωτική ξενάγηση, σειρά είχε – τι άλλο- η δοκιμή κρασιών! Στο μεγάλο μπαλκόνι των προσφάτως ανακαινισμένων εγκαταστάσεων του Κτήματος Σεμέλη δοκιμάσαμε σχεδόν όλες τις ετικέτες τους, η κάθε μια μας εντυπωσίασε για τους δικούς της λόγους. Απολαύσαμε το κρασάκι μας μαζί με νόστιμα finger food, και συνομιλήσαμε με τους οινοπαραγωγούς που όπως χαρακτηριστικά μας είπαν «η κινητήρια δύναμη είναι το πάθος μας για δημιουργία ανώτερης ποιότητας κρασιού με έμφαση στην καινοτομία». Φεύγοντας, μας πρόσφεραν κάποια μπουκάλια κρασί για να θυμόμαστε την επίσκεψή μας και εμείς τους υποσχεθήκαμε ότι θα επιστρέψουμε σύντομα.

Επόμενη στάση λίγο πιο κάτω, σε ένα ακόμα οινοποιείο στην περιοχή Κούτσι. Το Κτήμα Γκόφα, ένα μικρότερο οινοποιείο λίγο πιο πάνω από το μυθικό ποτάμι του Ασωπού, έχει ιστορία του μετρά ήδη 3 γενιές, από το 1959. Τότε ο παππούς του Κωνσταντίνου Γκόφα, του σημερινού οινοποιού και ιδιοκτήτη του Κτήματος ξεκίνησε την παραδοσιακή αμπελουργία και οινοπαραγωγή στο λινό, στο πατητήρι του πατρικού σπιτιού στη Νεμέα με τα χειροκίνητα μέσα οινοποίησης, την οποία ο εγγονός του το 1998 ανέλαβε να συνεχίσει και φυσικά να εξελίξει.

Κυδωνίτσα, Μαλαγουζιά, Chardonnay, Cabernet και Syrah και φυσικά, το παραδοσιακό Αγιωργίτικο είναι μερικές από τις ποικιλίες που καλλιεργούνται στα περίπου 100 ιδιόκτητα στρέμματα της οικογένειας. Περίπου 80,000 φιάλες εμφιαλώνονται ετησίως, οι οποίες αποτελούνται από μονοποικιλιακά κρασιά αλλά και blends. Όπως μας εξήγησε προσωπικά ο ιδιοκτήτης, αυτό που κάνει το οινοποιείο του και τα κρασιά τους να ξεχωρίζουν, είναι η πίστη στην ποιότητα και στην πιστότητα του προϊόντος. Όπως χαρακτηριστικά μας είπε, «δεν παράγουμε μεγάλες ποσότητες, αλλά τα κρασιά μας είναι μαγικά». Όπως και το ποτάμι λίγο πιο κάτω, δηλαδή, απ’ όπου πήρε το όνομά του ένα από τα rose κρασιά του Κτήματος, το Mythic River – Αγιωργίτικο / Syrah.

Τρίτη και τελευταία μας στάση στην περιοχή του Κουτσίου, το Κτήμα Γαία, το οποίο διαθέτει οινοποιείο και στη Σαντορίνη. «Μητέρα Γη» σημαίνει το όνομά του στα αρχαία ελληνικά και είμαι σχεδόν σίγουρη ότι η αυτή η ονομασία είναι στενά συνδεδεμένη με την αξιοποίηση των ιδιοτήτων της γης που προσφέρει μοναδικά στοιχεία στην πρώτη ύλη που χρησιμοποιούν στην παραγωγή τους.

Το 1994 οι Λέων Καράτσαλος και Γιάννης Παρασκευόπουλος ίδρυσαν το πρώτο τους οινοποιείο στη Σαντορίνη και 3 χρόνια μετρά, προχώρησαν στην ίδρυση ενός δεύτερου οινοποιείου στη Νεμέα. Με σπουδές στη γεωπονία και διδακτορικό στην οινολογία από το Bordeaux, συνδύασαν τις βαθιές γνώσεις τους και την αγάπη τους για το κρασί δημιουργώντας αυτές τις δύο μονάδες οι οποίες πρωτοπορούν στον τομέα της οινοπαραγωγής.

Στις εγκαταστάσεις των κτημάτων της Γαίας, με περίπου 190 στρέμματα ιδιόκτητης γης και συμπληρωματική αγορά στέμφυλων από άλλους αμπελουργούς, παράγονται περίπου 60,000 φιάλες. Παράγουν εξαιρετικής ποιότητας κρασί με ποικιλίες όπως Ασύρτικο Νεμέας, Αγιωργίτικο, Ροδίτη, Μοσχοφίλερο στη Νεμέα και Ασύρτικο και Vinsanto στη Σαντορίνη. Εδώ να πούμε και κάτι πολύ ενδιαφέρον για ένα από τα κρασιά του Κτήματος: κάθε χρόνο περίπου 500 φιάλες από την ετικέτα Θαλασσίτης – ένα αυθεντικό Ασύρτικο Σαντορίνης, βυθίζονται στα 20 μέτρα βάθος στο βυθό της θάλασσας για περίπου 4 χρόνια. Αυτή η ιδιαίτερη διαδικασία επελέγη γιατί στο συγκεκριμένο βάθος επικρατούν σταθερές θερμοκρασίες καθώς και πλήρης απουσία οξυγόνου, γεγονός που επιτρέπει στο κρασί να υποστεί αναγωγική παλαίωση! Είδαμε κι από κοντά μια από τις σπάνιες φιάλες που έχουν υποστεί αυτή τη μέθοδο, καθώς αντίστοιχες τέτοιες δε μπορεί κανείς να βρει στο εμπόριο, αλλά μόνο σε επιλεγμένα εστιατόρια ανά τον κόσμο.

Κάναμε ενδιάμεση στάση για φαγητό στο γνωστό γαστροταβερνάκι Sofos στο κέντρο της Νεμέας και συνεχίσαμε την περιπλάνησή μας στον «Δρόμο του Κρασιού». Σειρά έχουν δύο ακόμα περιοχές της Νεμέας, το Λεόντιο και η Αρχαία Νεμέα.

Περνώντας μέσα από ατέλειωτα στρέμματα κατάφυτων αμπελιών, φτάσαμε και στο Λεόντιο. Εκεί βρίσκεται το Κτήμα Ράπτη που μας περίμενε για την επόμενη μας οινική περιπέτεια. Ξεκινήσαμε τη μέρα με τον ωραιότερο τρόπο. Πήραμε πρωινό μέσα στο αμπέλι, σε αυτοσχέδια τραπεζάκια από πλαστικά καφάσια στρωμένα με καρό τραπεζομάντηλα και φορτωμένα με μπόλικα σπιτικά καλούδια, από μαρμελάδες και φρεσκοψημένα κέικ μέχρι φρούτα και χυμούς, κι έπειτα ακολουθήσαμε πιστά τον τρόπο με τον οποίο κάνουν διάλειμμα για κολατσιό οι άνθρωποι που εργάζονται στα αμπέλια. Αυθεντικότητα εμπειρίας; 100%!

Στη συνέχεια, δύο ακόμα ευχάριστες εκπλήξεις: κόψαμε τα ώριμα σταφύλια από τα αμπέλια, τα τοποθετήσαμε προσεκτικά σε καφάσια, στη συνέχεια είχαμε την ευκαιρία να μιμηθούμε τον τρόπο με τον οποίο έφτιαχναν οι παππούδες μας το κρασί: στρώσαμε μια πλαστική επιφάνεια πάνω στην καρότσα ενός αγροτικού και πατήσαμε τα σταφύλια που μόλις είχαμε κόψει!

Γεμάτοι από εμπειρίες, συνεχίσαμε με το καλύτερο… τη γευσιγνωσία. Συνομιλήσαμε με την Ελένη Ράπτη, συνιδιοκτήτρια του κτήματος μαζί με τον αδερφό της Χρήστο Ράπτη, κι οι δυο τους είναι αμπελουργοί και οινοποιοί. Στα 120 στρέμματα ιδιόκτητης γης καλλιεργούν φυσικά Αγιωργίτικο αλλά και Ασύρτικο, Μοσχοφίλερο, Malvasia Aromatica, Syrah, Merlot και Μαλαγουζιά και εμφιαλώνουν περίπου 60,000 φιάλες το χρόνο.

Η Ελένη αναφέρθηκε και  στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τόσο οι αμπελουργοί όσο και οι οινοπαραγωγοί τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής. Όμως, όπως χαρακτηριστικά μας εκμυστηρεύτηκε, «πάντα κάτι μαγικό γίνεται και πάμε παρακάτω». Ξετρελαμένοι από τη μοναδική αυτή εμπειρία, τους αποχαιρετήσαμε και ξεκινήσαμε για τον επόμενο προορισμό μας.

Η τελευταία μας στάση στην Αρχαία Νεμέα ήταν στο Κτήμα Παλυβού. Μια οικογενειακή επιχείρηση που ιδρύθηκε και έκανε την πρώτη της εμφιάλωση το 1995. Ο Γιώργος Παλυβός ιδιοκτήτης και ψυχή του Κτήματος κατάγεται από ένα μικρό χωριό, το Κουτσομόδι – το μικρότερο χωριό του Δήμου Νεμέας, είναι πολλά χρόνια αμπελουργός και μαζί με τη γυναίκα του ίδρυσαν το οινοποιείο.

Ανάμεσα στις διάφορες ετικέτες που δοκιμάσαμε από Αγιωργίτικο, Μοσχοφίλερο, Κυδωνίτσα, Viogner και Syrah, ξεχωρίσαμε το ΝΟΗΜΑ – Αγιωργίτικο/Cabernet Sauvignon/Syrah. Παράγονται μόνο 700 φιάλες ετησίως, από σταφύλια βιοδυναμικής καλλιέργειας, μια από τις αρχαιότερες μεθόδους αμπελοκομίας. Μια ακόμα έκπληξη μας περίμενε και εδώ: μπήκαμε ξανά στο αυτοκίνητο, πήραμε το δρόμο που οδηγεί μέσα από τα αμπέλια του κτήματος στο ψηλότερο σημείο του, εκεί όπου έχει στηθεί ένα βαγόνι τρένου, το οποίο η οικογένεια έχει αναπαλαιώσει και έχει κατασκευάσει ακριβώς μπροστά του μια βεράντα με ανεμπόδιστη θέα στους κατάφυτους αμπελώνες του κτήματος. Και εκεί, είχαμε τη χαρά να απολαύσουμε ένα γεύμα από τον βραβευμένο με αστέρι Michelin Αλέξανδρο Τσιοτίνη, το οποίο συνδυάσαμε με wine pairing με τα κρασιά του Κτήματος Παλυβού. Απίστευτη γαστρονομική εμπειρία που θα μας μείνει αξέχαστη!

Μιλήσαμε και με τον Γιώργο Παλυβό που μοιράστηκε μαζί μας ιστορίες και μυστικά του κρασιού. Ενθουσιωδώς μας μίλησε για την Κυδωνίτσα, την όχι και τόσο γνωστή ακόμα ποικιλία που κατάγεται από τη Μεσσηνία και για την οποία πιστεύει πως είναι το επόμενο next best thing του κρασιού λόγω του σπουδαίου και φινετσάτου αρώματος που βγάζει αλλά και γιατί, παρά το λευκό χρώμα της, δείχνει δυνατότητες παλαίωσης. Στα ποτήρια έρευσε η βασική ετικέτα Κυδωνίτσας του κτήματος. Μας μίλησε και για το Terra Leone – Ammos Reserve που πήρε το όνομά του από τον τρόπο με τον οποίο φυτεύτηκαν τα αμπέλια από τα οποία παράγεται – προέρχεται από περιοχή στην οποία πριν υπήρχε αμμόβραχος. Όπως μας είπε χαρακτηριστικά «είναι η ζωή μου όλη, το στίγμα που θα αφήσω στις επόμενες γενιές».

Γεμάτοι γεύσεις, αρώματα και μυρωδιές, πληροφορίες και συμβουλές που θα ήθελε να ξέρει κάθε οινόφιλος, πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Λατρέψαμε τον τόπο και τους ανθρώπους του, χορτάσαμε φύση και παράδοση και μάθαμε από πρώτο χέρι τα μυστικά της αμπελουργίας, αυτής της σπουδαίας παράδοσης της χώρας μας. Τελικά, οι Μεγάλες Μέρες Νεμέας, είναι πράγματι μεγάλες. Ραντεβού του χρόνου, λοιπόν, μέχρι τότε τσουγκρίζουμε με τα ποτήρια γεμάτα Αγιωργίτικο και.. στην υγειά μας!