Το γιορτινό τραπέζι στην πιο οικονομική εκδοχή του

Παλιότερα, η μεγάλη γιορτή της χρονιάς είχε τις ιδιαίτερες απαιτήσεις και τις αξιώσεις της: ήθελε σαμπάνια και malt ουίσκι, ήθελε σπάνια κονιάκ και premium αλκοόλ, δεν χόρταινε αν στο γιορτινό τραπέζι δεν υπήρχε καπνιστός σολομός, χαβιάρι της Κασπίας, γαλλικά τυριά, αλλαντικά φερμένα από την Τοσκάνη και φουα-γκρα του Περιγκόρ, στραβομουτσούνιαζε αν στο τραπέζι δεν υπήρχε αστακός, βολ-ο-βαν, πάπιες, τσαλαπετεινοί και φασιανοί, κυνήγια και ελάφια με σος κόκκινων φρούτων από τον Μέλανα Δρυμό. Όλα αυτά, δεν είναι πια της μόδας και αυτό είναι τουλάχιστον ανακουφιστικό.

Μέσα από ένα παράδοξο που ισχύει για όλη την υφήλιο, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, κάθε λαός νοιώθει την ανάγκη να επιστρέψει στην παράδοση, τα ήθη και τα έθιμά του. Και στα δικά μας, βλέπουμε την Ελλάδα να γίνεται μόδα στη γαστρονομία, στα εστιατόρια αλλά και στο οικογενειακό μας γιορτινό τραπέζι. Γιατί η παράδοση, διαμορφωμένη σε εποχές φτωχικές, ξέρει να είναι νόστιμη και ταυτόχρονα οικονομική. Οι πίτες και οι κάθε λογής ντολμάδες-που συμβολίζουν τα σπάργανα του Χριστού-, γίνονται πρώτο θέμα της γιορτής, μαζί και το χοιρινό που αυτή την εποχή είναι το πιο οικονομικό κρέας-απόηχος των Χοιροσφαγείων, που επιβιώνουν αδιάλειπτα από την Αρχαία Ελλάδα ως τώρα. Ο αστακός θερμιντόρ, δεν είναι μόδα. Μόδα είναι η κοτόσουπα, το φρικασέ, το χοιρινό και το κατσικάκι στο φούρνο με πατάτες, το κοκκινιστό με μακαρόνια, το παστίτσιο, οι γίδες, οι προβατίνες αλλά και τα «δεύτερα» κομμάτια του μοσχαριού (μάγουλα, ουρά, κεφάλι, γλώσσα, στηθοπλευρές) μαζί με την πηχτή που γίνεται από το κεφαλάκι ή τα πόδια του γουρουνιού.

Το τραπέζι της χαράς δεν χρειάζεται να ξεχειλίζει από εδέσματα. Μια σούπα, μια πίτα, ένα πουλερικό ή κρέας στο φούρνο μαζί με δυο σαλάτες και ένα μαγειρευτό, είναι σούπερ και υπέρ αρκετά. Και αν αναρωτιέσαι ποιο είναι το πιο μοδάτο κάλεσμα, θα σου απαντήσω το πάρτι ρεφενέ, όπου οι υποχρεώσεις μοιράζονται ισότιμα και ο καθένας προσέρχεται με το ταψί, την κατσαρόλα, το κρασί ή το γλυκό του. Με λιγότερο κόπο και μεγαλύτερη αδελφοσύνη στήνονται τα μεγαλύτερα γλέντια!

Είναι γιορτινά, παραδοσιακά και συμφέρουν

Το φρικασέ με χοιρινό λαιμό κοστίζει λιγότερο από το κατσικάκι σε όποια συνταγή του. Μια σπιτική πίτα λιγότερο από μια έτοιμη για ψήσιμο. Το γουρουνάκι στο φούρνο με πατάτες λιγότερο από το μαγειρευτό μοσχαράκι. Η γαλοπούλα και το χοιρινό «παίζουν» περίπου στην ίδια τιμή. Μια βελουτέ λαχανικών είναι το φτηνότερο πρώτο πιάτο. Μια σπιτική βασιλόπιτα γίνεται τόσο εύκολα όσο και ένα απλό κέικ και θα σου κοστίσει λιγότερο από την αγοραστή. Το μελομακάρονο είναι το πιο φτηνό γιορτινό γλυκό, ιδιαίτερα αν το φτιάξεις μόνος σου ή επιστρατεύσεις τη μαμά. Από τα άφτερ-ντίνερ γλυκά, το μιλ-φέιγ, τα τσιζ-κέικ και κυρίως το γαλακτομπούρεκο, ανήκουν στα οικονομικά γλυκά. Το γλυκό ακριβαίνει όταν έχει σοκολάτα και ξηρούς καρπούς, κυρίως δε, φιστίκι Αιγίνης. Το σοκολατένιο γλυκό θα κοστίσει λιγότερο όταν το φτιάξεις με κακάο αντί για κουβερτούρα. Και φυσικά, οι παντός τύπου λουκουμάδες, δίπλες και τηγανίτες που είναι το γλυκό των Χριστουγέννων σε όλη την Ελλάδα, κοστίζουν ελάχιστα.

Η επιτυχία του τραπεζιού ξεκινά από την αγορά. Από 'κει ξεκινά και η οικονομία του. Η διαφορά τιμής στο κρέας, από χασάπικο σε χασάπικο είναι τεράστια και σας το ορκίζομαι, αυτό δεν αφορά την ποιότητα. Σίγουρη και φτηνή επιλογή, η Βαρβάκειος Αγορά και η αγορά του Ρέντη, την οποία συμφέρει να επισκεφτείς πριν πέσει η φούρια των τελευταίων ημερών, όπου οι τιμές ανεβαίνουν.

Στα γύρω μαγαζιά του κέντρου θα βρεις και τυροκομικά σε τιμές που θα έκαναν το σούπερ-μάρκετ να βάλει τα κλάματα και σε αρίστη ποιότητα, με ονομασία προέλευσης και από μικρούς παραγωγούς.

Για τα λαχανικά σου, θα προτιμήσεις τη λαϊκή: αφενός γιατί τα προϊόντα της είναι τόσο φρέσκα που θα κρατήσουν ντούρα ως το τέλος των γιορτών, αφετέρου γιατί στο τέλος της λαϊκής οι τιμές πέφτουν στον δεν υπάρχει περίπτωση να βρεις φτηνότερο μαρούλι, πουθενά! Όμως και οι λαϊκές, δεν έχουν όλες τα ίδια μάτια και κυρίως, τις ίδιες τιμές: όσο πιο καλή η γειτονιά, τόσο πιο τσιμπημένη και η λαϊκή. Ανάμεσα στο Κολωνάκι και τα Πατήσια, άβυσσος το χάσμα στην τιμή του μπρόκολου!

Τα εναλλακτικά καλέσματα είναι τα καλύτερα!

Οι δυο μεγάλες παραμονές κρύβουν μέσα τους μια μεγάλη προσδοκία, κάτι το επίσημο, μαζί και ένα τεράστιο στρες. Αυτές οι νύχτες οφείλουν να είναι μαγικές, αψεγάδιαστες, αλησμόνητες για όλους και αυτό μεταφράζεται σε αγχωμένους οικοδεσπότες που τρέχουν και δεν φτάνουν πάνω σε ψηλά τακούνια, για να κάνουν πραγματικότητα το όνειρο. Υπάρχει, όμως, και η δεύτερη μέρα, αυτή που προσφέρεται ιδανικά για να καλέσεις τους 5-6 κολλητούς, αυτούς που θα σου συγχωρήσουν το αθλητικό και το φούτερ με τα ταρανδάκια. Αυτή τη μέρα θα αποτελειώσετε τα απομεινάρια του «ανήμερα», στο πιο χαλαρό τραπέζωμα. Μια φρέσκια σαλάτα και ένα μπουκάλι κρασί αρκούν για το μεθεόρτιο τραπέζι. Και επειδή οι γιορτές κρατάνε μέρες, μην πετάξεις τίποτα από όσα περίσσεψαν:

*Η γαλοπούλα, το ψητό χοιρινό και οποιοδήποτε κρέας, μεταμορφώνονται με μια σάλτσα ντομάτα, στην οποία θα προσθέσεις και ένα ολόκληρο πορτοκάλι κομμένο στη μέση για άρωμα, σε μια επική μακαρονάδα που γίνεται σε 20 λεπτά, αφού το κρέας είναι ήδη μαγειρεμένο.

*Τα εναπομείναντα ενός ψητού, μαζί με ό,τι λαχανικό έχει μείνει στο ψυγείο μεταμορφώνονται σε μια πλούσια νοστιμότατη σούπα.

*Το ίδιο καταπληκτική μακαρονάδα κάνει και η γέμιση της γαλοπούλας αν την ενισχύσεις με πράσο, φρέσκο κρεμμυδάκι και τριμμένο τυρί.

*Τα τυριά και τα αλλαντικά που περίσσεψαν από ένα πλατό, καθώς και ό,τι περίσσεψε από οποιαδήποτε σαλάτα, μεταμορφώνονται σε μια θεϊκή τάρτα αν τα ανακατέψεις με 4 αβγά, τριμμένο τυρί και μισό φλιτζάνι γάλα και θα ψήσεις πάνω σε μια έτοιμη βάση από ζύμη κουρού.

*Το ψωμί που περίσσεψε, γίνεται σουφλέ με ζαμπόν και τυριά στα οποία θα προσθέσεις 1 ποτήρι γάλα, τριμμένα τυριά και 4 αβγά. Οι φέτες του ψωμιού που έμειναν στο τραπέζι, γίνονται επίσης την επόμενη ένα γιορτινό πρωινό με αβγόφετες. Το ξεραμένο τσουρέκι, παρομοίως, κάνει τις πιο αξέχαστες αβγόφετες.

*Αυτές τις μέρες πολλοί θα σου φέρουν πεσκέσι μελομακάρονα και κουραμπιέδες, κάποιοι εκ των οποίων δεν θα είναι ιδιαίτερα του γούστου σου. Τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες τρίβονται και γίνονται ωραίες βάσεις για τσιζ κέικ αλλά και παγωτό: αγοράζεις ένα παγωτό βανίλια ή καϊμάκι, το αφήνεις λίγο έξω από το ψυγείο και το ανακατεύεις με τριμμένο μελομακάρονο ή κουραμπιέ. Με την ίδια επιτυχία φτιάχνεις και παγωτό μπακλαβά, με ό,τι περισσεύει στο ταψί του και ένα επιπλέον ψιλοκομμένο κομμάτι.

*Ένα ακόμη χαλαρό κάλεσμα αβάδιστο και άκοπο, είναι το απογευματινό για τσάι ή καφέ. Μια άριστη ευκαιρία να αποτελειώσεις τα γλυκά των γιορτών. Επειδή όλοι θα περάσουν τόσο τέλεια που δεν θα θέλουν να φύγουν, φρόντισε και για ένα κρασί που θα ανοιχτεί αργότερα μαζί με μεζεδάκια της λογικής «ό,τι έχει το ψυγείο» και είμαι σίγουρη ότι έχει πολλά! Αν δεν έχει, υπάρχει και η λύση μιας απλής μακαρονάδας.

*Επίσης ξένοιαστο και ξεκούραστο κάλεσμα, η κοπή της πίτας. Μια βασιλόπιτα με ένα μικρό δωράκι για τον τυχερό, μπορεί να εξελιχτεί σε ένα ανέμελο πάρτι που μπορεί να καταλήξει όπως το προηγούμενο: με μακαρονάδα και άδειασμα του ψυγείου!