«Κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση ανεβάζουν από χθες νέα παράσταση: ο εκλογικός νόμος που θέλει ο λαός (και που συμφέρει σήμερα το κόμμα μας).
Τα παλαιό σύστημα ως γνωστόν αλλάζει άποψη ακόμη και για τον εκλογικό νόμο, ανάλογα με τις πιθανότητες νίκης ή ήττας στις εθνικές εκλογές. Τελευταίο παράδειγμα ο ΣΥΡΙΖΑ που, ενώ παραδοσιακά ήταν υπέρ ενός συστήματος απλής αναλογικής, δεν συναινεί σήμερα στην αλλαγή του εκλογικού νόμου, για να μην χάσει το μπόνους των 50 εδρών που παίρνει το πρώτο κόμμα.
Και το ΠΑΣΟΚ πολλές φορές στο παρελθόν μελέτησε την αλλαγή του εκλογικού νόμου, εκπονώντας μάλιστα και σχετικά σχέδια νόμου, αλλά τελικά δεν τόλμησε να τα προωθήσει στην Βουλή, κυρίως για να μην συγκρουστεί με τις παγιωμένες παλαιοκομματικές αντιλήψεις στελεχών του.
Το Ποτάμι είναι υπέρ της αλλαγής του εκλογικού νόμου από αυτή τη Βουλή, έτσι ώστε η χώρα ν' αποκτήσει ένα αναλογικότερο σύστημα, που θα δίνει στις τοπικές κοινωνίες την δυνατότητα της άμεσης εκπροσώπησης, αλλά ταυτόχρονα θα εξασφαλίζει την παρουσία στην Βουλή στελεχών της ελληνικής κοινωνίας που δεν έχουν τα χρήματα ή τα μέσα να διεκδικήσουν έδρες σε απέραντες εκλογικές περιφέρειες.
Οι πέντε βασικές αρχές του νέου συστήματος
• Ο αριθμός των βουλευτών θα πρέπει να μειωθεί (καθώς το Σύνταγμα θέτει ως κατώτατο όριο τους 200 και ανώτατο τους 300), πιθανόν σε 250, ανάλογα με τον τελικό αριθμό των μονοεδρικών περιφερειών
• Είναι απαραίτητη η κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, καθώς εδώ παρουσιάζονται τα περισσότερα προβλήματα διαπλοκής
• Η κατανομή των εδρών ανάμεσα στις μονοεδρικές και πολυεδρικές θα είναι το ελάχιστο 150 βουλευτές για τις μονοεδρικές περιφέρειες και 100 βουλευτές για όσους εκλέγονται στις μείζονες περιφέρειες
• Το σύστημα πρέπει να γίνει αναλογικότερο, αλλά όχι απολύτως αναλογικό, καθότι σε αυτή την περίπτωση θα βγάζει έδρα στην Βουλή και κάποιος που συγκεντρώνει το 0.3 του εκλογικού σώματος. Σε κάθε περίπτωση, οι κατατεθειμένες προτάσεις προβλέπουν μεγάλο βαθμό αναλογικότητας (85%-90%)
• Πέντε έδρες της ελληνικής Βουλής να καταλαμβάνονται από Έλληνες της διασποράς και θα εκλέγονται με την διαδικασία του ψηφοδελτίου Επικρατείας (αντίστοιχη διάταξη υπάρχει σε πολλές χώρες).
Είμαστε, δηλαδή, υπέρ ενός συστήματος που θα προσομοιάζει με το γερμανικό εκλογικό σύστημα. Εκεί, ο πολίτης έχει δικαίωμα δύο ψήφων. Μία για τη μονοεδρική της περιοχής του και μία για την περιφέρειά του. Στο πρώτο ψηφοδέλτιο σταυρώνει τον βουλευτή της αρεσκείας του στην περιοχή. Με το δεύτερο ψηφοδέλτιο ψηφίζει μόνο κόμμα στην περιφέρειά του. Έτσι, ο κάθε ψηφοφόρος έχει τη δυνατότητα να ψηφίσει, εάν θέλει, δύο διαφορετικά κόμματα. Στις μονοεδρικές ισχύει το πλειοψηφικό σύστημα και στις περιφέρειες η απλή αναλογική. Ένα κόμμα για να εισέλθει στη γερμανική Βουλή, πρέπει να περάσει το 5% ή να κερδίσει τρεις μονοεδρικές.
Αντίστοιχες προτάσεις - υπέρ ενός γερμανικού συστήματος - έχουν κατατεθεί τα τελευταία χρόνια από αριστερούς μεταρρυθμιστές και προοδευτικούς φιλελεύθερους. Θυμίζουμε την μελέτη που είχε γίνει από τον Μιλτιάδη Παπαϊωάννου και τον Ηλία Νικολακόπουλο το 2008, καθώς και το σχέδιο νόμου που είχε ετοιμάσει ο Γιάννης Ραγκούσης σε συνεργασία με τον Νίκο Αλιβιζάτο, τον Θανάση Διαμαντόπουλο και άλλους ειδικούς.
11°
