Κοσμος

Πώς το «ρωσικό νυστέρι» ακρωτηριάζει την ευρωπαϊκή δημοκρατία

Όταν το τραυματικό σύνδρομο της Τσεχοσλοβακίας κατατρέχει τη σύγχρονη διπλωματική πραγματικότητα

4766-35219.jpg
Νίκος Γεωργιάδης
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Πώς το «ρωσικό νυστέρι» ακρωτηριάζει την ευρωπαϊκή δημοκρατία
Κρεμλίνο © EPA/Yuri Kochetkov

Ρωσία: Η στάση του Κρεμλίνου ανά τα χρόνια και η επίλυση του ουκρανικού

Τότε, το 1939, ήταν ο Μουσολίνι που την τελευταία στιγμή συνέταξε ένα σχέδιο, το οποίο και πρότεινε στην περίφημη, για την επιτυχή αποτυχία της, Διεθνή Συνδιάσκεψη του Μονάχου. Ο Χίτλερ μέσω ενός διπλωματικού τεχνάσματος και της επίδειξης ισχύος κατάφερε να προσαρτήσει τη Σουδητία. Αναίμακτα προσάρτησε και την Αυστρία, και μάλιστα 24 ώρες πριν από τη διεξαγωγή του Δημοψηφίσματος. Το Βερολίνο ήξερε πως οι Αυστριακοί θα αρνούνταν τη συνένωσή τους με τον Γερμανό εξάδελφο.

Στη Διάσκεψη του Βερολίνου συμμετείχε ο θύτης, δηλαδή ο Χίτλερ, δύο άφωνοι μάρτυρες, ο Τσάμπερλεν και ο Νταλαντιέ, και ο σύμμαχος του θύτη και συντάκτης της συμφωνίας, ο Μουσολίνι. Τις εξελίξεις τις μάθαμε στο σχολείο. Ο Χίτλερ λίγο αργότερα επιτέθηκε στην Πολωνία, η Ρωσία είχε υπογράψει την επαίσχυντη συμφωνία με το Βερολίνο, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ξέσπασε και ο κόσμος αιματοκυλίστηκε.

Το 2025 είναι, όπως φαίνεται, άλλη μια χρονιά που θα καταγραφεί στην ευρωπαϊκή ιστορία όχι γιατί επιτεύχθηκε κάποια θετική εξέλιξη στα χρονίζοντα προβλήματα, αλλά διότι σχεδιάστηκε η υπογραφή μιας συμφωνίας η οποία θα έστρωνε τον δρόμο για την επανάληψη του πολέμου κάποια στιγμή αργότερα.

Όταν στα μέσα της δεκαετίας 1990-2000 κάποιοι εικονοκλάστες επέμεναν πως η αποδοχή από τους Ευρωπαίους της εσωτερικής ανακατανομής της πρώην Γιουγκοσλαβίας θα σήμαινε την έναρξη ενός «ντόμινο» σκοτεινών εξελίξεων στη Γηραιά Ήπειρο, οι εικονολάτρες παρατηρητές κώφευαν. Τότε ήταν η Γερμανία, αυτή τη φορά ως κυρίαρχη οικονομική δύναμη στην ΕΕ, η οποία επέβαλε τον σχεδιασμό διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο και της δημιουργίας ενός παζλ χωρών που παρέπεμπε περισσότερο στα τέλη του 19ου αιώνα. Το αποτέλεσμα είναι απολύτως φαιδρό. Σχηματίστηκε ένα μουσουλμανικό υβρίδιο το οποίο ποτέ δεν προϋπήρξε, η Βοσνία, ένα δεύτερο υβρίδιο, το οποίο ιστορικά δεν ανιχνευόταν παρά μόνον ως πεδίο αντιπαράθεσης, το Κόσοβο, η Κροατία και η Σλοβενία, οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από την ΕΕ για να υπάρξουν, μια Σερβία που βολοδέρνει χωρίς οικονομικές βάσεις και μια Βόρεια Μακεδονία, η οποία μαζί με το Μαυροβούνιο πασχίζει να υπάρξει. Η σημερινή χαρτογράφηση της πρώην Γιουγκοσλαβίας είναι μια απεικόνιση προβολής στο άμεσο μέλλον μιας νέας πολεμικής αναμέτρησης. Αν ήταν αυτό που επιδίωκε το Βερολίνο με την απόλυτη έγκριση του Λονδίνου, το πέτυχαν απόλυτα.

Το 2014, έπειτα από σειρά αστοχιών του Κιέβου υπό την καθοδήγηση (για να μην ξεχνιόμαστε) του τότε Αμερικανού πρέσβη κ. Πάιατ, όστις μετακόμισε στη συνέχεια στην Αθήνα, η Ουκρανία προχώρησε σε ρήξη με τη Μόσχα. Τότε η Ρωσία, σε ρόλο Γερμανίας του 1939, εισβάλλει, απομονώνει και ενσωματώνει την Κριμαία και θέτει τις βάσεις για τον επόμενο πολεμικό γύρο. Το τότε διπλωματικό άλλοθι, βλέπε αστοχία, ήταν βέβαια οι συμφωνίες του Μινσκ. Το Κίεβο διολίσθησε, με μια σειρά ανιστόρητων ενεργειών και υιοθέτησης ενός ακραίου εθνικισμού, σε απαράδεκτες πρακτικές στις ρωσόφωνες περιοχές. Η Ρωσία, έχοντας τεστάρει τους Ευρωπαίους, προετοίμαζε τον επόμενο γύρο.

Στην Αλάσκα συνέβη κάτι πολύ σημαντικότερο από ένα ραντεβού μεταξύ δύο παγκόσμιων ολιγαρχών που κράτησε λίγο-πολύ 3,5 ώρες

Το 2025 διοργανώνεται στην Αλάσκα η σημαντικότερη μετά το 1989 διεθνής συνάντηση κορυφής. Ο Τραμπ με τον Πούτιν συνυπογράφουν, χωρίς να μονογράψουν, μια Νέα Γιάλτα, της οποίας τα βασικά σημεία μηδέποτε ανακοινώθηκαν. Όμως σταδιακά άρχισαν να εμφανίζονται στοιχεία και να εντοπίζονται ενέργειες που έδειχναν ότι εκεί στην Αλάσκα συνέβη κάτι πολύ σημαντικότερο από ένα ραντεβού μεταξύ δύο παγκόσμιων ολιγαρχών που κράτησε λίγο-πολύ 3,5 ώρες.

Στη διάσκεψη της Γενεύης της Κυριακής 23 και Δευτέρας 24 Νοεμβρίου, ο συντάκτης του σχεδίου συμφωνίας για το Ουκρανικό είναι ο Ντόναλντ Τραμπ. Ο διπλωματικός επεξεργαστής του σχεδίου είναι ο Αμερικανός ΥΠΕΞ κ. Ρούμπιο. Σε ρόλο ιστορικών μαρτύρων οι απεσταλμένοι του Βερολίνου, του Λονδίνου και των Παρισίων. Στον ρόλο του θύματος η Ουκρανία, που βρίσκεται στο καναβάτσο. Το ίδιο το σχέδιο, με ή χωρίς επιπρόσθετα και συμπληρώματα, προβλέπει τη νομιμοποίηση της εισβολής και την επιβράβευση του εισβολέα.

Όταν η γερμανική αντιπροσωπεία αναχωρούσε από το Μόναχο για το Βερολίνο, δεν υπήρχε καμία αμφιβολία μεταξύ των παρόντων αξιωματούχων πως το Βερολίνο κατήγε περιφανή διπλωματική νίκη. Ήταν επίσης σαφές πως αυτή η νίκη άνοιγε τον δρόμο για τη ρεβάνς. Η Γερμανία ήταν έτοιμη να πάρει το αίμα της πίσω μετά την ήττα της στα ευρωπαϊκά πεδία των μαχών κατά τον Μεγάλο Πόλεμο. Επίσης ήταν σαφές πως το ηθικό ανάστημα των Ευρωπαίων ηγετών ήταν σχεδόν μη ανιχνεύσιμο. Ο Τσάμπερλεν θα έχανε σύντομα την πρωθυπουργία. Ο Τσόρτσιλ θα ακύρωνε τη συμφωνία του Μονάχου. Η Ευρώπη θα έμπαινε εκ νέου στο χάος. Η Τσεχοσλοβακία, ένα μικρό κληροδότημα της πάλαι ποτέ Αυστροουγγαρίας, θα έμενε στην ιστορία ως το απόλυτο παράδειγμα μιας σύγχρονης Ιφιγένειας, που θυσιάστηκε στο όνομα πρόσκαιρων συσχετισμών και ανούσιων τακτικισμών. Ο πόλεμος θα ήταν εκεί στο ραντεβού του ο κόσμος να χαλάσει.

Η επίλυση του Ουκρανικού διά της μεθόδου του ακρωτηριασμού χωρίς αναισθητικό, μεθόδου προσφιλούς λόγω ανάγκης στα στρατιωτικά χειρουργεία του κάθε πολεμικού μετώπου, θα αποτελέσει καταλυτικό χτύπημα στον ίδιο τον πυρήνα του ευρωπαϊκού δημοκρατικού μοντέλου. Μόλις δύο εικοσιτετράωρα μετά τη συνάντηση της Γενεύης, και μια δημοσκόπηση κατέδειξε πως, αν διεξάγονταν προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, ο νεαρός ακροδεξιός υποψήφιος και πνευματικό τέκνο της Μαρίν Λεπέν, ο κ. Μπαρντελά, θα εκλεγόταν πανηγυρικά. Η τελευταία χρονικά δημοσκόπηση στη Γερμανία έδειξε πως το ακροδεξιό AfD είναι πλέον πρώτο στις προτιμήσεις. Στη Βρετανία ο ακροδεξιός βερμπαλισμός του Νάιτζελ Φάρατζ επικρατεί όλων των πολιτικών αντιπάλων, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καθίζηση των Συντηρητικών και τη διαμόρφωση μιας «τραμπικής βρετανικής υπερδεξιάς» ως κυρίαρχης δύναμης στο πολιτικό σκηνικό.

Το σημαντικότερο ενδεχομένως στοιχείο είναι πως οι ακροδεξιές-υπερσυντηρητικές δυνάμεις της Ευρώπης είναι στην πλειοψηφία τους φιλορωσικές, όπως τότε στον Μεσοπόλεμο ήταν φιλογερμανικές.

Η ακρωτηριασμένη Ουκρανία θα απωλέσει κατά το υπάρχον σχέδιο το 1/3 των εδαφών της, τα οποία θα ενσωματωθούν στη Ρωσία, το σύνολο των σπάνιων γαιών της, οι οποίες δόθηκαν στις ΗΠΑ με αντάλλαγμα μια δυνητική ενσωμάτωση στην ΕΕ, που εν τω μεταξύ θα έχει χάσει κάθε ίχνος αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης. Αυτό το πολιτικό κουφάρι του Κιέβου θα αποτελέσει έδαφος πολεμικής αναμέτρησης εκ νέου μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες. Η Ουκρανία θα επιστρέψει γεωπολιτικά στο εκκρεμές της διαμάχης Γερμανίας-Ρωσίας για τον έλεγχο της Μέσης Ευρώπης, ενός ουσιαστικού τμήματος του Μεσαίου Χώρου. Το δάσος του Σμολένσκ δυτικά και τα όρια του Δνείστερου και του Δνείπερου ανατολικά είναι τα γεωγραφικά σημεία ανάμεσα από τα οποία οι Γερμανοί πρίγκιπες και οι Ρώσοι βοεβόδες πάλευαν στα χνάρια του Αλέξανδρου Νιέφσκι για αιώνες, με θύματα την Πολωνία και την Ουκρανία.

Αν και εφόσον στις επόμενες εβδομάδες καταλήξουν θετικά οι μυστικές συνομιλίες μεταξύ Ρώσων, Αμερικανών και, από την πίσω πόρτα, Ουκρανών στο Άμπου Ντάμπι για το Ουκρανικό, τότε θα είναι ζήτημα χρόνου να ανοίξει το μέτωπο στην Υπερδνειστερία, που σημαίνει πως το επόμενο θύμα θα είναι μέρος ή όλη η Μολδαβία. Μετά θα πάρει σειρά η Βαλτική. Ο 21ος αιώνας προορίζεται να προσομοιάζει περισσότερο στον 19ο. Το φαινόμενο της γεωπολιτικής παλινδρόμησης. Ούτε οι θεοί δεν θα καταφέρουν να βοηθήσουν.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.

// EMPTY