Τι είναι η λύση των δύο κρατών για τη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης;
Η Βρετανία δήλωσε ότι θα αναγνωρίσει το κράτος της Παλαιστίνης τον Σεπτέμβριο, εκτός εάν τοΙσραήλλάβει μέτρα, όπως η ανακούφιση της δεινής ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα και η δέσμευση για μια μακροπρόθεσμη ειρηνευτική διαδικασία που θα οδηγήσει σε μια λύση δύο κρατών. Η ανακοίνωση, που ήρθε μετά τη δήλωση της Γαλλίας ότι θα αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος τον Σεπτέμβριο, έθεσε εκ νέου στο επίκεντρο τη λύση των δύο κρατών για τη σύγκρουση.
Πρόκειται για την ιδέα της ειρήνης μέσω της ίδρυσης ενός παλαιστινιακού κράτους παράλληλα με το Ισραήλ, στο έδαφος που κατέλαβε το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967. Ωστόσο, η ιδέα αυτή αντιμετωπίζει εδώ και καιρό εμπόδια, τα οποία έχουν ενταθεί με την πάροδο του χρόνου.
Αυτά περιλαμβάνουν την επιτάχυνση της εβραϊκής αποίκησης στα κατεχόμενα εδάφη και τις αδιάλλακτες θέσεις σε βασικά ζητήματα, όπως τα σύνορα, η τύχη των Παλαιστινίων προσφύγων και το καθεστώς της Ιερουσαλήμ.
Ποιες είναι οι ρίζες αυτής της λύσης;
Η σύγκρουση ξέσπασε στην Παλαιστίνη υπό βρετανική κυριαρχία μεταξύ Αράβων και Εβραίων που είχαν μεταναστεύσει στην περιοχή, αναζητώντας μια πατρίδα καθώς έφευγαν από την δίωξη στην Ευρώπη και επικαλούμενοι τους βιβλικούς δεσμούς τους με τη γη κατά τη διάρκεια αιώνων εξορίας.
Το 1947, τα Ηνωμένα Έθνη συμφώνησαν σε ένα σχέδιο διαίρεσης της Παλαιστίνης σε αραβικό και εβραϊκό κράτος με διεθνή διοίκηση της Ιερουσαλήμ. Οι εβραίοι ηγέτες αποδέχτηκαν το σχέδιο, το οποίο τους έδινε το 56% της γης. Η Αραβική Ένωση το απέρριψε.
Το κράτος του Ισραήλ ανακηρύχθηκε στις 14 Μαΐου 1948. Μια μέρα αργότερα, πέντε αραβικά κράτη επιτέθηκαν. Ο πόλεμος έληξε με το Ισραήλ να ελέγχει το 77% του εδάφους.
Περίπου 700.000 Παλαιστίνιοι εγκατέλειψαν ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους και κατέληξαν στην Ιορδανία, το Λίβανο και τη Συρία, καθώς και στη Λωρίδα της Γάζας, τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Αν και 147 από τα 193 κράτη μέλη του ΟΗΕ αναγνωρίζουν ήδη την Παλαιστίνη ως κράτος, η ίδια δεν είναι μέλος του ΟΗΕ, πράγμα που σημαίνει ότι οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι δεν αναγνωρίζονται από τον παγκόσμιο οργανισμό ως πολίτες οποιουδήποτε κράτους. Περίπου 3,5 εκατομμύρια ζουν ως πρόσφυγες στη Συρία, το Λίβανο και την Ιορδανία και 5,5 εκατομμύρια ζουν σε εδάφη που καταλήφθηκαν από το Ισραήλ το 1967. Άλλα 2 εκατομμύρια ζουν στο Ισραήλ ως Ισραηλινοί πολίτες.
Η λύση των δύο κρατών ήταν το θεμέλιο της ειρηνευτικής διαδικασίας που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ και ξεκίνησε με τις Συμφωνίες του Όσλο του 1993, που υπογράφηκαν από τον Γιάσερ Αραφάτ της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Ιτζάκ Ράμπιν.
Οι συμφωνίες οδήγησαν την PLO να αναγνωρίσει το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει και να αποκηρύξει τη βία, καθώς και στη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής (PA). Οι Παλαιστίνιοι ήλπιζαν ότι αυτό θα ήταν ένα βήμα προς ένα ανεξάρτητο κράτος, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Η Χαμάς, πραγματοποίησε αυτοκτονικές επιθέσεις που σκότωσαν δεκάδες Ισραηλινούς και το 2007 κατέλαβε τη Γάζα σε έναν σύντομο εμφύλιο πόλεμο. Το καταστατικό της Χαμάς του 1988 υποστηρίζει την κατάλυση του Ισραήλ, αν και τα τελευταία χρόνια έχει δηλώσει ότι θα αποδεχόταν ένα παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα του 1967. Το Ισραήλ θεωρεί ότι τέτοιες δηλώσεις της Χαμάς είναι τέχνασμα.
Το 1995, ο Ράμπιν δολοφονήθηκε από έναν υπερεθνικιστή Εβραίο που ήθελε να υπονομεύσει οποιαδήποτε συμφωνία ειρήνης με τους Παλαιστινίους.
Το 2000, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον έφερε τον Αραφάτ και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Εχούντ Μπαράκ στο Καμπ Ντέιβιντ για να κλείσουν μια συμφωνία, αλλά η προσπάθεια απέτυχε.
Το κύριο εμπόδιο ήταν το ζήτημα της Ιερουσαλήμ, που το Ισραήλ θεωρεί «αιώνια και αδιαίρετη» πρωτεύουσά του.
Η σύγκρουση κλιμακώθηκε με τη δεύτερη παλαιστινιακή ιντιφάντα (εξέγερση) το 2000-2005. Οι αμερικανικές κυβερνήσεις προσπάθησαν να αναζωογονήσουν τις ειρηνευτικές προσπάθειες, χωρίς αποτέλεσμα, με την τελευταία προσπάθεια να καταρρέει το 2014.
Πώς θα μπορούσε να είναι το κράτος της Παλαιστίνης;
Οι υποστηρικτές της λύσης των δύο κρατών έχουν οραματιστεί μια Παλαιστίνη στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη, που θα συνδέονται με έναν διάδρομο μέσω του Ισραήλ.
Πριν από δύο δεκαετίες, οι λεπτομέρειες για το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτό περιγράφονταν σε ένα σχέδιο των πρώην διαπραγματευτών του Ισραήλ και της Παλαιστίνης. Γνωστή ως Συμφωνία της Γενεύης, οι αρχές της περιλαμβάνουν την αναγνώριση των εβραϊκών συνοικιών της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ και την αναγνώριση των αραβικών συνοικιών ως πρωτεύουσας της Παλαιστίνης, καθώς και τη δημιουργία ενός αποστρατιωτικοποιημένου παλαιστινιακού κράτους.
Το Ισραήλ θα προσάρτησε μεγάλους οικισμούς και θα παραχωρούσε άλλα εδάφη σε αντάλλαγμα, και θα επανεγκαθιστούσε τους Εβραίους εποίκους σε παλαιστινιακό έδαφος εκτός της περιοχής αυτής.
Είναι δυνατή η λύση των δύο κρατών;
Ενώ το Ισραήλ απέσυρε τους εποίκους και τους στρατιώτες από τη Γάζα το 2005, οι οικισμοί επεκτάθηκαν στη Δυτική Όχθη και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, με τον πληθυσμό τους να αυξάνεται από 250.000 το 1993 σε 700.000 τρεις δεκαετίες αργότερα, σύμφωνα με την ισραηλινή οργάνωση Peace Now. Οι Παλαιστίνιοι υποστηρίζουν ότι αυτό υπονομεύει τη βάση ενός βιώσιμου κράτους.
Οι εβραϊκοί οικισμοί στη Δυτική Όχθη έχουν επιταχυνθεί σημαντικά από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα.
Κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Ιντιφάντα πριν από δύο δεκαετίες, το Ισραήλ κατασκεύασε επίσης ένα φράγμα που, όπως ισχυρίστηκε, είχε ως στόχο να εμποδίσει τους Παλαιστίνιους καμικάζι να εισέλθουν στις πόλεις του.
Η Παλαιστινιακή Αρχή υπό την ηγεσία του Προέδρου Μαχμούντ Αμπάς διοικεί νησίδες της Δυτικής Όχθης που περιβάλλονται από ζώνη ισραηλινού ελέγχου που καλύπτει το 60 % του εδάφους, συμπεριλαμβανομένων των συνόρων με την Ιορδανία και των οικισμών, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις των Συμφωνιών του Όσλο.
Ο Νετανιάχου δήλωσε στις 7 Ιουλίου ότι επιθυμεί την ειρήνη με τους Παλαιστινίους, αλλά χαρακτήρισε κάθε μελλοντικό ανεξάρτητο κράτος ως πιθανή πλατφόρμα για την καταστροφή του Ισραήλ.
13°
