Παρουσίαση του νέου βιβλίου «Η βιβλιοθηκάριος του Άουσβιτς» του Αντόνιο Ιτούρμπε, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.
Δεκαετίες έχουν περάσει από την αδυσώπητη λαίλαπα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όμως ακόμα βγαίνουν στο φως αληθινές ιστορίες απλών ανθρώπων, που οι ανατριχιαστικές καταστάσεις που γέννησε η ναζιστική κυριαρχία τους οδήγησε να ξεπεράσουν τον εαυτό τους και να μπουν στη σφαίρα των αφανών ηρώων. Μια από αυτές είναι «Η βιβλιοθηκάριος του Άουσβιτς», για την οποία ο δημοσιογράφος και βιβλιοκριτικός Αντόνιο Ιτούρμπε θέλησε να αποτίσει φόρο τιμής καταγράφοντας το ριψοκίνδυνο έργο της, το οποίο έφερε εις πέρας με πάθος και αυταπάρνηση. Αφορμή αποτέλεσε μια σύντομη αναφορά στην ύπαρξη μιας πολύ μικρής βιβλιοθήκης σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης στο βιβλίο «The Library at Night» του Αλμπέρτο Μανγκέλ, και η ενδελεχής έρευνά του τον οδήγησε στην Πράγα όπου συνάντησε τη λεπτή, νευρώδη, ενεργητική, σοβαρή και χαμογελαστή Ντίτα Κράους, η οποία και του διηγήθηκε τα γεγονότα που στιγμάτισαν τη ζωή της.
Ο συγγραφέας πάντρεψε τη φρίκη της πραγματικότητας που εκείνη βίωσε με μυθοπλαστικά στοιχεία και το αποτέλεσμα τιμήθηκε το 2013 με το βραβείο Troa (Βιβλία με αξίες). «Η βιβλιοθηκάριος του Άουσβιτς» είναι ένα συγκινητικό μυθιστόρημα που στηρίζει τη δύναμή του στις κτηνωδίες που έζησαν οι άνθρωποι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στο ψυχικό σθένος που επέδειξαν φλερτάροντας διαρκώς με τον θάνατο. Είναι ένας ύμνος στη ζωή, στην τόλμη, στο θάρρος, στην ελευθερία της ψυχής και στην πνευματική ανάταση που προσφέρουν τα βιβλία υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.
Ιανουάριος του 1944. Η έφηβη Εντίτα Αντλέροβα μεταφέρεται μαζί με τους γονείς της στο στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπιρκενάου. Δεκατεσσάρων ετών η Ντίτα, έρχεται αντιμέτωπη με την ισοπεδωτική δύναμη του πολέμου και γνωρίζει έναν πρωτόγνωρο φόβο, εκείνον για τις ασύλληπτα αρρωστημένες εκφάνσεις της ανθρώπινης φύσης. Προσαρμόζεται γρήγορα και δεν σκύβει στιγμή το κεφάλι. Μάχεται, παλεύει, ελπίζει και αναλαμβάνει ένα δυσβάσταχτο καθήκον: να κρύψει κάτω από το φόρεμά της τη λαθραία βιβλιοθήκη που δίνει ζωή και ανάσα στο Μπλοκ 31. Φοβάται, τρέμει, αγωνιά καθώς αντικρίζει βουνά από πτώματα έξω από τα κρεματόρια, καθώς μαθαίνει για τα γενετικά πειράματα του δόκτορα Θάνατος, καθώς βλέπει ανθρώπους να πεθαίνουν από το κρύο και την πείνα ή να δεινοπαθούν από τα γρονθοκοπήματα των «Κάπος», μα δεν λυγίζει. Πιάνει σφιχτά το χέρι των ανθρώπων γύρω της, εμπιστεύεται, δημιουργεί φιλίες, ισχυρούς δεσμούς. Ακούει την καρδιά της και προχωρά μπροστά με σθένος αντιστρόφως ανάλογο της μικρής ηλικίας της. Και ελπίζει. Μέχρι να έρθει η Άνοιξη του 1945 και η απελευθέρωση από τους Συμμάχους.
«Γενναίοι είναι αυτοί που μπορούν να ξεπεράσουν τους φόβους τους»
Μερικές μέρες στο Άουσβιτς μπορούσαν να μετατρέψουν έναν νεοσύλλεκτο σε βετεράνο, έναν νεαρό σε γέρο, ένα ισχυρό άτομο σε μια φτωχή ύπαρξη. Η Ντίτα συστήνεται εν μία νυχτί με την αγριότητα των στρατοπέδων εξόντωσης και απαρνιέται βίαια την παιδική της αθωότητα. Η αγέρωχη στάση της απέναντι στον πόνο και στον φόβο, η τολμηρή της απόφαση να διαφυλάξει με νύχια και με δόντια τα ελάχιστα βιβλία που έχουν διασωθεί, και οι συναισθηματικές της μεταπτώσεις μπροστά στην αποκάλυψη συνταρακτικών μυστικών, είναι εκείνα τα στοιχεία που συγκινούν βαθιά τον αναγνώστη καθώς έρχεται αντιμέτωπος με την οσμή του καμένου που απλώνεται απειλητική μέσα από την εξέλιξη της ιστορίας.
Με λιτή γραφή και σεβασμό, ο συγγραφέας αποτυπώνει συνταρακτικές ιστορίες αιχμαλώτων με καθαρότητα και ωμότητα – όπου απαιτείται για να αποδοθεί στο απόλυτο η ζοφερή καθημερινότητα στο Άουσβιτς. Η Ντίτα, η Μαργκίτ, η μοδίστρα Ντουντίντσε, ο κύριος Τόμσεκ, ο τίμιος και ιδιαίτερος Φρέντι Χιρς, γνωρίζονται κάτω από άθλιες συνθήκες, αναγκάζονται να συμβιώσουν και να γίνουν μια γροθιά ώστε να μείνουν ζωντανοί και δυνατοί στη βαρβαρότητα που τους σφίγγει σαν μέγγενη. Μέσα από τη διαφορετικότητά τους, εξυμνούν τη φιλία, την αγάπη, την πίστη σε αξίες και αρχές και την ίδια στιγμή αφήνουν να διαφανεί η αέναη μάχη ανάμεσα στην επιθυμία για ζωή με όποιο κόστος και στα ιδανικά.
«Η βιβλιοθηκάριος του Άουσβιτς» είναι μια τρυφερή και συναρπαστική ιστορία ζωής που ξεπήδησε μέσα από τις στάχτες των φούρνων σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, εκεί όπου η ανθρώπινη υπόσταση έχασε κάθε αξία και αμαύρωσε την παγκόσμια ιστορία.
13°
