Παρουσίαση των βιβλίων «Λουκάνικα Κονσέρβα» και «Το Καφέ της οδού Καρλ Λίμπκνεχτ» του Σπύρου Βουδούρη
→Γράφει η Θεώνη Παγκάλου -Ζερβού
Αρχίζοντας από τα βιογραφικά στοιχεία γνωρίζουμε τον συγγραφέα: ο Σπύρος Βουδούρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1950. Έμεινε στη Νεμέα μέχρι το 1968 που τελείωσε το Λύκειο. Στη συνέχεια σπούδασε Μηχανικός στο Πολυτεχνείο του Άαχεν της Γερμανίας. Εργάστηκε σε θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών στην Ελλάδα. Όπως σημειώνει ο ίδιος, τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα η Ιστορία, και μάλιστα η πρόσφατη και η Λογοτεχνία. Αυτό το διακρίνει αμέσως ο αναγνώστης, καθώς τα βιβλία του «Λουκάνικα Κονσέρβα» και «Το Καφέ στην οδό Καρλ Λίμπκνεχτ» βασίζονται μεν σε μαρτυρίες, αλλά είναι καταφανής και η ιστορική έρευνα.
Το βιβλίο «Λουκάνικα Κονσέρβα» μας πάει πίσω, στο όχι και πολύ μακρινό παρελθόν, σε βιωμένες ημέρες της χούντας, του «αποφασίζομεν και διατάσσομεν…». Τo καλοκαίρι του 1972 Έλληνες φοιτητές και εργαζόμενοι στο Άαχεν μπήκαν σε δράση να σαμποτάρουν με προκηρύξεις το απαίσιο καθεστώς. Καθώς οι Έλληνες έχουν μέσα τους την επανάσταση, όταν βλέπουν τα… στραβά. Όχι «λόγω καταγωγής, αλλά λόγω αγωγής», κατά τον ορισμό του Ισοκράτη. Αν είναι δυνατόν ποτέ να μας αλλάξουν τα μυαλά οι Συνταγματάρχες της κακιάς ώρας! Το σχέδιο ήταν καλά οργανωμένο: «0 Τζούλιο όχι πως θα είχε πρόβλημα να κατεβάσει μια κονσέρβα λουκάνικα Φρανκφούρτης στην καθισιά του, κάθε άλλο, αλλά σίγουρα έξι θα τον δυσκόλευαν»… Μέσα στα έξι άδεια κουτιά από λουκάνικα, καλά καθαρισμένα και άψογα συγκολλημένα, με τις ετικέτες στη θέση τους έβαλαν τις προκηρύξεις. Ένας δικός τους άνθρωπος, Θεσσαλονικιός, ανέλαβε τη μεταφορά του υλικού οδικώς στην Αθήνα. Αλλά ο δρόμος είναι μακρύς και τα εμπόδια πολλά. Οι πάντα υποψιασμένοι τελωνοφύλακες ανακάλυψαν τις καλά κρυμμένες προκηρύξεις: καθώς οι κονσέρβες με το κούνημα «δεν έκαναν κλουκ κλουκ αλλά ντουπ ντουπ». Οι ίδιοι δεν ενδιαφέρονται για χαρτιά, ειδοποίησαν βεβαίως τις αρμόδιες αρχές για τα περαιτέρω.
Ο Σπύρος Βουδούρης κινεί εξ αρχής το ενδιαφέρον του αναγνώστη με τη λεπτομερή περιγραφή προσώπων και καταστάσεων. Ξεκινάει την αφήγηση των γεγονότων από τη σκηνή της επικείμενης παράδοσης στην Αθήνα του υλικού και της στενής παρακολούθησης των εμπλεκομένων προσώπων, με σκοπό τη σύλληψη και την τιμωρία από τις Αρχές. Ο συγγραφέας βάζει τους ήρωες να διηγούνται τα περιστατικά και τις εσωτερικές σκέψεις και αντιδράσεις τους. Γράφει σε πρώτο πρόσωπο, ώστε το κείμενο είναι πολύ ζωντανό. Η γλώσσα είναι απλή, όχι απλοϊκή, και οι εκφράσεις ανάλογα με το επίπεδο του ομιλούντος. Οι παντοδύναμοι τότε(;) αστυνομικοί βρίζουν χυδαία, για να μην πούμε ότι κάθε λέξη τους είναι βρισιά. Όσοι πέρασαν από τα χέρια τους –και είναι πολλοί και πολλές- γνωρίζουν πολύ καλά τις περιποιήσεις(!) από πρώτο χέρι. Οι λοιποί τα γνωρίζουμε από μαρτυρίες και δημοσιεύματα. Το βιβλίο Λουκάνικα Κονσέρβα είναι ένα ακόμα ιστορικό ντοκουμέντο, που καταχωρείται στα έργα και ημέρες της ελεεινής επταετίας, αλλά και στις αντιδράσεις του λαού. Συνειρμικά η σκέψη πάει στη σημερινή φρίκη της Γάζας (με θύτες τα πρώην θύματα!) και φέρνει στον νου το ποίημα του Νίκου Εγγονόπουλου: ξεχνιέται ο Χίτλερ;
«…ποτές δεν κατάφερα να καταλάβω
αυτά τα όντα που δεν βλέπουνε
το τερατώδες κοινό γνώρισμα τ΄ ανθρώπου
-το εφήμερο της παράλογης ζωής του-
κι ανακαλύπτουν διαφορές
-γεμάτες μίσος- διαφορές
σε χρώμα δέρματος, φυλή, θρησκεία»
Το βιβλίο «Το Καφέ της οδού Καρλ Λίμπκνεχτ» αποτελεί συνέχεια του προηγουμένου, μοιάζει οδοιπορικό στην Ανατολική Γερμανία. Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι. Όπως και το βιβλίο «Λουκάνικα Κονσέρβα» αρχίζει εξ εφόδου, ώστε να κινήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη να πάει παρακάτω, και σε αυτό έγκειται η επιτυχία για τον συγγραφέα. Η αφήγηση ξεκινάει από την άφιξη της Δήμητρας, κεντρικής ηρωίδας, στον έλεγχο εισόδου στη χώρα: «Ελληνίδα… φοιτήτρια… Πολυτεχνείου του Άαχεν». […] «Σκοπός της επίσκεψής σας;» […]«Να πάρω αίσθηση μεγέθους του Ναού του Διός Σωτήρος στο Μουσείο της Περγάμου, γιατί γράφω μια σχετική εργασία, να αγοράσω ίσως ένα-δυο άλμπουμ ή βιβλία αρχιτεκτονικής και να κάνω μια βόλτα στην Παλιά Πόλη για να λάβω μια γενική αίσθηση». Το όλο σκηνικό μας μεταφέρει στο 1984 του Όργουελ, στα Παιδιά του Αρμπάτ επί Στάλιν, στο «Τείχος του αίσχους» και την εμβληματική ταινία «Οι ζωές των άλλων». Βρισκόμαστε στον Απρίλιο του 1974. Η Δήμητρα, φοιτήτρια στο Άαχεν, ρισκάρει να μεταφέρει ταυτότητες στο Ανατολικό Βερολίνο. Τη δεκαετία του 1970 η ΣΤΑΖΙ είναι πανίσχυρη, όπως λέει ο Γιόζεφ (ο έτερος ήρωας της ιστορίας). «Στη Στάζι συμμετείχα σε σεμινάρια που προσφέρονταν σωρηδόν: φυσική, μαθηματικά, γεωγραφία, ιστορία, ψυχολογία, κοινωνιολογία […], ξένες γλώσσες, και στο γυμναστήριο υποχρεωτικά, για καλή φυσική κατάσταση. Εμείς στη Στάζι… υπηρετούμε το κόμμα, ένα είναι το κόμμα ..εμείς στη Στάζι… τώρα πήραμε και τα διαβατήρια… εμείς στη Στάζι…» Και βέβαια έπεσε στην αντίληψη της Στάζι ότι η Δήμητρα κουβαλούσε ταυτότητες για τους συντρόφους, που τις χρειάζονταν να περάσουν στο Δυτικό τμήμα του Βερολίνου. Το αυτί και το μάτι τους ήταν παντού. Γνώριζαν τα πάντα εντός και εκτός επικράτειας. Οι πλεκτάνες της πολιτικής σε όλο της το μεγαλείο! Το γιατί δεν την συνέλαβαν; Εδώ παρενέβη ο από μηχανής Θεός: ο φτερωτός έρωτας, τον οποίο η θεά Αφροδίτη συμμόρφωσε με το σανδάλι της, αφήνοντας γι’ αργότερα τη δράση του.
Το κείμενο του Σπύρου Βουδούρη είναι μεστό, διανθισμένο με καθημερινές εκφράσεις, έχει τη χάρη της λεπτομερούς περιγραφής, παραθέτει τα γεγονότα με τρόπο κατανοητό. Ευδιάκριτο είναι επίσης το φιλοπαίγμων ύφος του συγγραφέα.
Με αφορμή το βιβλίο «Με τη δική σου ματιά μονάχα», η συγγραφέας μιλά αποκλειστικά στην Athens Voice για την πρόκληση να μετατρέψει την κρυφή ζωή της Μάιερ σε μια δυνατή μυθοπλαστική αφήγηση
Η συλλογή διηγημάτων «Οι Αόρατοι της Γης» είναι το αποτέλεσμα του δημιουργικού διαλόγου των συγγραφέων με ένα έργο της ομότιτλης έκθεσης της Σμαρώς Τζενανίδου
Ο συγγραφέας και μεταφραστής μιλά για το νέο του μεταφραστικό έργο, τη συλλογή του Γεωργιανού συγγραφέα Έρλομ Αχβλεντιάνι «Ο άντρας που έχασε τα λογικά του», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
13°
