Η Σώτη Τριανταφύλλου έπαθε αφωνία και δεν πήγε στην παρουσίαση του βιβλίου του Διονύση Σαββόπουλου στο Μέγαρο, αλλά εμείς μάθαμε τι ήθελε να του πει
Δεν είναι η πρώτη φορά που σε εγκαταλείπω, Διονύση, αλλά δεν φταίω (έπαθα αφωνία: επιτέλους, Shut up Σώτη!) κι ελπίζω να μη θεωρήσεις την απουσία μου γαϊδουριά. Χρησιμοποιώ τη λέξη επειδή την επαναλαμβάνεις συχνά στο βιβλίο σου.
Το διάβασα το βιβλίο. Αφηγείσαι μια ζωή παράλληλη με τη δική μου, με τη ζωή όλων μας —δεν ταυτίστηκες μόνο με το ελληνικό τραγούδι, ταυτίστηκες με εξήντα χρόνια ιστορίας, της ιστορίας μας σε κομμάτια.
Οι αφηγήσεις σου από τη δεκαετία του 1960 είναι φωτεινές, πριν από το 1967 τουλάχιστον —τότε, ήμουν κι εγώ εκστατικά ευτυχισμένη. Η υπέροχη παιδική μου ηλικία είχε μουσική υπόκρουση από χολιγουντιανά μιούζικαλ και ροκ εντ ρολ· όταν χορεύαμε, γλιστρούσαν τα χαλιά, έτριζαν τα γυαλικά στα ράφια. Δεν σε είχα ανακαλύψει ακόμα. Νομίζω πως σε πρωτοείδα στην τηλεόραση —το 1970, το 1971;— μαζί με τα Μπουρμπούλια και πως ήσουν γλυκός κι αστείος με τα γυαλάκια σου. Κι έφερνες έναν ήχο που ήταν αποκλειστικά δικός σου σαν να ερχόταν από τον καινούργιο κόσμο που μας περίμενε.
Ύστερα, στην τελευταία τάξη του λυκείου, το αγόρι μου εκείνη την εποχή ήξερε όλους τους στίχους σου απέξω και έβαζε στο πικάπ ένα κομμάτι για κάθε περίσταση. Νομίζω πως όταν τσακωνόμασταν, και τσακωνόμασταν συχνά, έβαζε τη «Συννεφούλα» γιατί πίστευε πως είμαι η ψυχική μου διάθεση ήταν άστατη—«φεύγεις, ξαναγυρνάς»— και τα απογεύματα της Κυριακής, ιδιαίτερα τον χειμώνα, όταν πάσχαμε από κυριακοαπογευματίτιδα, το «Έρχεται βροχή έρχεται μπόρα, έρχεται μπόρα και παγωνιά…» (Με την ευκαιρία, σου στέλνει μήνυμα από το Νανσύ της Γαλλίας: έχει φτιάξει ορχήστρα με τα τέσσερα παιδιά του και τα πέντε εγγόνια του και παίζουν το «Με αεροπλάνα και βαπόρια»).
Μέχρι τη μεταπολίτευση δεν ακούγαμε τίποτ’ άλλο από ελληνική μουσική που να τη θεωρούμε δική μας: ακούγαμε το «Φορτηγό», το «Περιβόλι του Τρελού», το «Βρώμικο Ψωμί». Ο Θεοδωράκης και ο Χατζιδάκις ανήκαν στον κόσμο των γονιών μας. Όσο για μένα, είχα στραφεί στους Socrates και στον Δημήτρη Πουλικάκο. Σύχναζα στο Τσιντσίν, ένα κλαμπ στη Ζωοδόχου Πηγής, όπου κάθε βράδυ έπαιζαν οι Πελόμα Μποκιού.
Ύστερα ήρθε μια εποχή που με ξεκούφανε. Πολλές συναυλίες, πολλά στάδια και αρένες. Πολύς, πάρα πολύς θόρυβος. Κι εσύ άρχισες να μου θυμίζεις τον Φρανκ Ζάππα τον οποίον θαύμαζα, όχι μόνο για τη μουσική και τους στίχους του αλλά σαν αντίδοτο στη στενοκεφαλιά. Έτσι φτάσαμε στο «Happy Day»:η μουσική ήταν το τέλειο συμπλήρωμα μιας ταινίας που συμβολοποιούσε τη Μακρόνησο, την απομόνωση, την πλήξη, τον παραλογισμό. Αλλά μερικά από τα σχόλια που ακούστηκαν υπογράμμιζαν τη καταθλιπτική ιδέα που είχα ότι ζούσα ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν καταλάβαιναν τίποτα για τίποτα. Το ίδιο επαναλήφθηκε με τους «Αχαρνής»: νομίζω ότι σ’ εκείνο τον δίσκο συνέλαβες το πνεύμα του Αριστοφάνη που δεν κατάφερναν να συλλάβουν περισπούδαστοι φιλόλογοι και σκηνοθέτες. Στη συνέχεια, απομακρύνθηκα πολύ από την ελληνική μουσική. Όμως, το καλοκαίρι 1983 άκουσα τα «Τραπεζάκια Έξω» και η «Πρωτομαγιά» έγινε ο προσωπικός μου ύμνος. Κάθε Πρωτομαγιά το ακούω και κλαίω μοναχή μου μέσα στο σπίτι. Έπειτα, για μένα, κενό —περί άλλα τύρβαζα, το ροκ με είχε απορροφήσει. Αλλά το 1997, ουπς, εμφανίστηκες με το «Gimme some lovin’» και το «Perfect Day» κι όλα τα άλλα.
Αν και κατά καιρούς έκανες παρακάμψεις στο ροκ, δεν ξέρω πώς συνέβη, έγινες η φωνή της Ελλάδας: όχι μόνο της ελληνικής μουσικής δημιουργίας —συνεργάστηκες με τους καλύτερους— αλλά με όλους εμάς τους Έλληνες, είτε είμαστε oι Κωλοέλληνες, είτε oι Καραγκιόζηδες, είτε oι χουλιγκάνοι, και που παρ’ όλ΄αυτά κρατάμε τους χορούς. Πράγμα που μου θυμίζει αυτό που έλεγε ο Λέναρντ Κόεν για την Τζάνις Τζόπλιν στο «Chelsea Hotel»: Weareuglybutwehavethemusic.
Μια συζήτηση με την ψυχαναλύτρια και ιδρύτρια της Κοιτίδας με αφορμή το νέο της βιβλίο «Διαδρομές γονεϊκότητας. Πώς γινόμαστε ή δεν γινόμαστε γονείς» (εκδ. Παπαδόπουλος)
«Τι φοβάσαι σήμερα περισσότερο;» «Το σήμερα». Ο συγγραφέας Βασίλης Παπαθεοδώρου μιλά αποκλειστικά στην Athens Voice μετά την οριστική αθώωσή του από το δικαστήριο
8°
