Αναγνώστης με αιτία: Ο Άρης Σφακιανάκης γράφει για το βιβλίο «Εδώ Ανθρωπόκαινος» του Τζον Γκριν, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Ετοιμάζομαι να κάνω μια βέβηλη σύγκριση. Ο Μονταίνιος –κατά κόσμον Μισέλ ντε Μοντέν– είναι ένας Γάλλος στοχαστής του 16ου αιώνα που, όταν αποτραβήχτηκε στον πύργο του εγκαταλείποντας τη θέση του στο Κοινοβούλιο του Μπορντό, άρχισε να γράφει ώστε, όπως ομολογεί ο ίδιος, οι συγγενείς και οι φίλοι του «να διατηρήσουν πιο ολοκληρωμένη και πιο ζωντανή τη γνώμη που απόκτησαν για το άτομό του». Τα κείμενά του τα αγαπώ. Τα ονόμασε «Δοκίμια» και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Εστία σε τρεις τόμους. Τα έχω διαβάσει τρεις φορές τουλάχιστον, κι η απόλαυση που αντλώ κάθε φορά είναι εξίσου μεγάλη. Ο Γάλλος αναχωρητής γράφει επί παντός του επιστητού – για παράδειγμα: Περί του χρησίμου και έντιμου, Περί της τέχνης του συζητείν, Για τις άμαξες, Περί του μειονεκτήματος του μεγαλείου, Περί των χωλών, Περί της φυσιογνωμίας, Περί της μέθης, Περί της νήσου Κέας (όπως ακριβώς το ακούτε)….
Κλεισμένος στον απόμερο πύργο του, διαβάζει και γράφει. Έχει οικογένεια μα αυτή μένει σε κάποια άλλα διαμερίσματα του πύργου. Τον ζηλεύω – κι όχι μόνο για τον πύργο.
Ο Τζον Γκριν ζει με τη δική του οικογένεια στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Είναι σύγχρονός μας και είναι Αμερικάνος. Μάλιστα, ζει στην Ινδιανάπολη, αφού εγκατέλειψε τη Νέα Υόρκη – δεν διαβιεί βέβαια σε πύργο, αλλά στη δέκατη έκτη μεγαλύτερη πόλη των ΗΠΑ. Από τη βεράντα του ακούει τους βρυχηθμούς του ράλι Ινδιανάπολης. Πριν από τρεις μέρες έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο του «Εδώ Ανθρωπόκαινος». Δεν πρόκειται για μυθιστόρημα αλλά για μια σειρά κειμένων που αφορούν την εποχή μας, μια εποχή που έχει πια καρτελογραφηθεί υπό τον τίτλο Ανθρωπόκαινος, μιας και ο πλανήτης μας πλέον κυριαρχείται –και ετοιμάζεται να καταστραφεί– από το σεπτό αυτό είδος που λέγεται άνθρωπος.
Άρχισα να διαβάζω το βιβλίο του Τζον Γκριν και δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου. Κι αυτός γράφει επί παντός του επιστητού, όπως κι ο Γάλλος ομότεχνός του, ενώ όμως τα κείμενα του Μονταίνιου μπορεί να εκτείνονται καμιά φορά και σε πενήντα σελίδες για κάποιο θέμα που τον απασχολεί, ο Αμερικάνος, έχοντας διδαχθεί προφανώς από τη δωρικότητα του Twitter και του Instagram, περιορίζει τα κείμενά του μάξιμουμ σε πέντε σελίδες έκαστο.
Το γράψιμό του είναι απολαυστικό, με γνώση και χιούμορ. Με πληροφορίες που έχουν προκύψει από έρευνα ενδελεχή. Με θέματα που αφορούν κάθε πλευρά του ανθρώπινου αποτυπώματος στον πλανήτη. Από τον κομήτη του Χάλεϊ έως τις σπηλαιογραφίες του Λασκό, από τον κλιματισμό έως τα ηλιοβασιλέματα, από τον διαγωνισμό χοτ ντογκ έως το μπλε γρασίδι του Κεντάκι (που μόνο μπλε δεν είναι). Από τις αλυκές της Μπόνεβιλ έως την εφαρμογή Notes, κι από την ιογενή μηνιγγίτιδα (ο ίδιος ομολογεί μικροφοβικός, οπότε αντιλαμβάνεστε τι τράβηξε με την πανδημία) έως το πληκτρολόγιο QWERTY.
Ενώ το διάβαζα, με πήρε μια φίλη που έπινε καφέ σε ένα γνωστό βιβλιοπωλείο. «Κάνε ένα δώρο στον εαυτό σου, μιας και είσαι εκεί», της είπα και της έστειλα σε φωτογραφία το εξώφυλλο του Εδώ Ανθρωπόκαινος. Πέντε λεπτά αργότερα, μου έστειλε μια δική της φωτογραφία με το βιβλίο που είχε μόλις αγοράσει.
18°
