Spillover: Όλα όσα θέλετε να μάθετε για τους ιούς & τις επιδημίες
Αν πρόκειται να διαβάσετε ένα και μοναδικό βιβλίο για το πώς αρχίζουν και εξαπλώνονται οι επιδημίες, διαβάστε αυτό το μπεστ-σέλερ του David Quanmen που μοιάζει με μυθιστόρημα
«Spillover, από τα ζώα στον άνθρωπο»: Το βιβλίο του David Quanmen για τις ζωονόσους κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.
Ο David Quanmen είναι ένας μεγάλος Αμερικανός ταξιδευτής που έχει ασχοληθεί με τις ζωονόσους, με το πώς δηλαδή αρρωσταίνουμε από ιούς που κατοικούν στο σώμα διάφορων ζώων. Το βιβλίο του «Spillover, από τα ζώα στον άνθρωπο» δίνει όλες τις απαντήσεις στα ερωτήματα των ιώσεων και των επιδημιών, που άλλοτε έχουν τοπικό χαρακτήρα –όπως ήταν η επιδημία του Έμπολα στην Αφρική– ενώ άλλοτε παίρνουν παγκόσμιες διαστάσεις, όπως ήταν το AIDS και η Covid-19.
Η εισβολή μας στα τροπικά δάση και σε παρθένα τοπία, τα οποία φιλοξενούν πολλά είδη ζώων και φυτών, στον οργανισμό των οποίων κατοικούν άγνωστοι ιοί είναι, αναμφίβολα, η αιτία της μετάδοσης των ζωονόσων. Η αποψίλωση των δασών, η γειτνίαση με άγρια ζώα και η απομάκρυνσή τους από τους φυσικούς τους ξενιστές διευκολύνουν, όπως μας εξηγεί ο Quanmen, το spillover: τη μεταπήδηση των ιών στον άνθρωπο. Το spillover είναι ακριβώς αυτή η διαδικασία: το πέρασμα, το άλμα, ενός ιού, ή βακτηρίου ή άλλου μικροοργανισμού, από τα ζώα στον άνθρωπο. Ποιο ζώο άραγε θα μας μολύνει στο μέλλον; Ένα τρωκτικό από τη νότια Κίνα; Ένας πίθηκος από τη Δυτική Αφρική; Μια νυχτερίδα από τη Μαλαισία; Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και των πυκνών και πολλαπλών επικοινωνιών, οι μολυσματικοί παράγοντες ταξιδεύουν εύκολα και γρήγορα, με το αεροπλάνο, με το τρένο, με το πλοίο, όπως και εμείς. Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, λέει ο Quammen, είναι ότι οι πανδημίες, όπως η Covid-19, δεν οφείλονται σε κακοτυχία· είναι συνέπεια του υπερπληθυσμού και του τρόπου της ζωής μας.
Το «Spillover» είναι αριστούργημα επιστημονικού ρεπορτάζ, ένα βιβλίο συνταρακτικό και προφητικό, ένα θρίλερ της πραγματικής ζωής: επί πέντε χρόνια, ο Quammen ταξίδευε μαζί με ειδικούς επιστήμονες στα πιο απομακρυσμένα μέρη του κόσμου, από το Μπανγκλαντές μέχρι τη ζούγκλα του Κονγκό κι από μια φάρμα αρουραίων στην Κίνα μέχρι το Κοννέτικατ, μιλώντας με ερευνητές που πασχίζουν να αποκαλύψουν τα μυστήρια της φύσης και των σχέσεων μεταξύ ανθρώπων και ζώων. Καταγράφοντας όσα του είπαν οι ερευνητές μέσα και έξω από τα εργαστήρια υψηλής ασφαλείας, ο Quammen συνέθεσε ένα πολυπρόσωπο βιβλίο με σκηνικά που εναλλάσσονται και πρωταγωνιστές ανθρώπους και ζώα· μικρά και μεγάλα, άγρια και εξημερωμένα, οικόσιτα και κατοικίδια. «Ο David Quammen δεν είναι μόνο ένας από τους καλύτερους επιστήμονες, αλλά και ένας από τους καλύτερους συγγραφείς μας. Αναλύει με υπομονή και αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη με τις παρατηρήσεις του. Το μαύρο χιούμορ του είναι υπέροχο», έγραψαν οι New York Times. Σίγουρα από τον Quammen δεν λείπει το αφηγηματικό και συνθετικό ταλέντο: γράφει για τα μικρόβια σαν να γράφει για μεγάλους μυθιστορηματικούς ήρωες. Και παρότι η αφήγησή του για το πώς γεννήθηκε το AIDS στην αφρικανική ζούγκλα είναι ίσως το highlight του βιβλίου, μαθαίνουμε με ακρίβεια πώς γεννήθηκε το Covid-19 και οι άλλες ιικές επιδημίες που, εξαιτίας της τύχης και μόνον, δεν έγιναν πανδημίες.
O David Quammen κατάγεται από το Σινσινάτι του Οχάιο και ζει στη Μοντάνα όπου, μεταξύ άλλων, ασχολείται με το ψάρεμα της πέστροφας. Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη.
10°
