Το «Συζυγικό καθήκον» του Χριστόφορου Βεϊνόγλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος
Το 1956 ο Μ. Καραγάτσης εκδίδει το εμβληματικό μυθιστόρημά του «Ο Κίτρινος Φάκελος». Μια περίπλοκη ιστορία, μια ατμόσφαιρα φιλμ νουάρ διαμορφωμένη με τους όρους της επίκαιρης εντοπιότητας εισάγει ένα νέο είδος στην εγχώρια βιβλιοπαραγωγή. Η τηλεοπτική του μεταφορά τη μακρινή δεκαετία του 1990, τα πρόσωπα του δράματος με τους ιδιότυπους χαρακτήρες τους και τα σκοτεινά μυστικά θα καταστήσουν το μυθιστόρημα του Καραγάτση ένα από τα κορυφαία έργα του είδους.
Έκτοτε η ελληνική λογοτεχνία θα παραχωρήσει χώρο σε νέες φωνές και είδη που εξελίσσουν την εντόπια, λογοτεχνική δημιουργία ανασύροντας στο φως νέες και αδοκίμαστες ατμόσφαιρες. Ωστόσο, υφίστανται πάντοτε τα μέτρα και τα σταθμά για να κατοχυρώνονται οι μελλοντικές σημασίες και απόψε τούτο το σημείωμα επιστρατεύει τον τρόπο με τον οποίο η λογοτεχνική δημιουργία αναδιαρθρώνει το παλιό εκείνο ύφος για να διαμορφώσει το υποβλητικό σενάριο του «Συζυγικού Καθήκοντος» του Χριστόφορου Βεϊνόγλου που οι εκδόσεις Βακχικόν φέρνουν στα ράφια των βιβλιοπωλείων.
Παράξενες συναλλαγές, μυστικές σχέσεις, απιστίες, έρωτες και πάθη και ανδρικές φιλίες που δοκιμάζονται από το ψέμα. Μια κοινωνία που μεταβάλλεται διαρκώς, μια Αθήνα που μεταμορφώνεται πριν υψωθεί περήφανος και συντριμμένος ο ανατέλλων νεοελληνικός πολιτισμός. Οι εκδοχές και τα γεγονότα του «Συζυγικού Καθήκοντος» λαμβάνουν χώρα εν έτει 1964, λίγο προτού η Ελλάδα, που ποτέ δεν πεθαίνει και για αυτό δεν ανασταίνεται, βιώσει το σκληρό πρόσωπο της χούντας των συνταγματαρχών. Εκείνο το ρεύμα της προόδου και της μεταμόρφωσης θα το οικειοποιηθεί μια συμμορία στρατιωτικών με πρόσωπα που ήδη λησμόνησε η ελληνική ιστορία.
Προικισμένο με την πατίνα του χρόνου, γραμμένο με εκείνους τους τονισμούς που κατέχουν πια μια αξία αναμνηστική εμπρός στην κατάρρευση της διαλέκτου του ελληνώνυμου κατά Γιανναρά κρατιδίου, το μυθιστόρημα των εκδόσεων Βακχικόν θεμελιώνει την πλοκή του παράλληλα με τις συνθήκες της ελληνικής κοινωνίας λίγο μετά την στροφή του προηγούμενου αιώνα. Οι προσωπογραφίες, δοσμένες με οικονομία και μέτρο ενσαρκώνουν τα βασικά πορτραίτα της εγχώριας, κοινωνικής πραγματικότητας, όπως αυτή διαμορφώθηκε αρκετές δεκαετίες πίσω.
Οι ανθρώπινες σχέσεις που δοκιμάζονται, η αίσθηση του μυστηρίου που προκύπτει αβίαστα χωρίς καμιά περιττή μίμηση, τα σπλάχνα ενός κόσμου που γοητεύεται, δοκιμάζεται και τελικά εξαντλείται μες στα όρια των συνθηκών που τον καθορίζουν. Ο Χριστόφορος Βεϊνόγλου επινοεί την πλοκή του μυθιστορήματός του, όχι όμως και την ατμόσφαιρα αφού τελικά κατορθώνει να τη μεταδώσει ακέραια μέσα από τις σελίδες του έξοχου βιβλίου των εκδόσεων Βακχικόν. Την ώρα που μια εποχή λήγει οριστικά, παρασέρνοντας στη θλιβερή της αναχώρηση ένα σωρό αξίες και σύμβολα, ο συγγραφέας του Καθήκοντος τονώνει την ποιότητα ενός καιρού που χάνεται διαρκώς και ξεθωριάζει, αφήνοντας δειλά χνάρια από γεγονότα και μορφές που γοήτεψαν. Σε αντίθεση με τα νουάρ μυθιστορήματα της αναπάντεχα ανανεωμένης, εγχώριας αστυνομικής λογοτεχνίας, καμιά φαντασία δεν καταβροχθίζει την ζωή. Καλύτερα θα λέγαμε πως η τελευταία επιβάλλει τον ρυθμό της στις δαιδαλώδεις σχέσεις, τους δισταγμούς, στα ανυπόφορα κρίματα που διατρέχουν το μυθιστόρημα των εκδόσεων Βακχικόν.
Όλα τα πρόσωπα του Συζυγικού Καθήκοντος κατοικούν τα νερά. Πρόκειται λοιπόν για μορφές διαβρωμένες από την απόσταση και τα γεγονότα, από την εφιαλτική χυδαιότητα της ζωής στις πιο απατηλές και επικίνδυνες εκδοχές της. Ένα είδος δοκιμασίας των ανθρώπινων αισθημάτων, να τι πυκνώνει μες στο νόημα του βιβλίου του κ. Βεϊνόγλου, στις σελίδες των σύντομων, σχεδόν ημερολογιακά καταγεγραμμένων γεγονότων του. Από ώρα σε ώρα εξελίσσεται το μυθιστόρημα των εκδόσεων Βακχικόν βυθίζοντας τον αναγνώστη με μια ξεχωριστή λεπτότητα στην πλοκή ενός μύθου από εκείνους που μπορούν και γράφονται μες στους κόλπους της καθημερινής ζωής, με αφορμή τυχαίες διασταυρώσεις και παλιές ιστορίες.
Ο Χαράλαμπος, ιδιωτικός ντεντέκτιβ, αναλαμβάνει να φωτίσει τις σκοτεινές υποθέσεις που του αναθέτονται. Όταν όμως τα πράγματα διασταυρώνονται και όταν οι ζωές περιπλέκονται κάτω από έναν μολυβένιο, αττικό ουρανό τότε το μυθιστόρημα του Χριστόφορου Βεϊνόγλου αρθρώνει τον λόγο για τον οποίο σήμερα κοσμεί τις προθήκες των βιβλιοπωλείων σε όλη τη χώρα. Εύπεπτο, με την απαραίτητα δόση μυστικοπάθειας και συστολής, το βιβλίο συνδυάζει μια επαρκή πλοκή με μια αξιέπαινη αρχιτεκτονική.
Με άλλα λόγια στις σελίδες του Συζυγικού Καθήκοντος που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν δεν αποκρυσταλλώνεται μόνον η αίσθηση μιας Ελλάδας που ξόφλησε μέσα σε μια μόλις τραγική δεκαετία μα και ένα είδος μουσικής, κάπως σκοτεινής και υποβλητικής. Η απόσταση από εκείνα τα γεγονότα τονίζει κάτω από φως της όλες τις αγωνίες και τις ανακατατάξεις που βίωσε η ελληνική κοινωνία. Και τούτο πραγματοποιείται τόσο διακριτικά, δίχως τίποτε να προσβάλλει τους όρους κάτω από τους οποίους το Συζυγικό Καθήκον του Χριστόφορου Βεϊνόγλου καθιστά κοινή και ενδιαφέρουσα την ιστορία του.
Ο Μπόρχες κάνει λόγο για συναλλαγές με τις νύχτες και τις χαραυγές. Με τούτο τον αφορισμό το σημείωμα για το βιβλίο των εκδόσεων Βακχικόν φθάνει στο τέλος του. Όλες οι εκδοχές εκείνης της ιστορίας θα χαθούν τρέχοντας μες στον αέρα. Το δικαίωμα των ηρώων του Βεϊνόγλου ωστόσο, παραμένει προσηλωμένο στο ζήτημα της ψυχής.
13°
