Τον Ζιλμπέρ Σινουέ, γνωστό για τα ιστορικά του μυθιστορήματα, συνάντησε στην πόλη της Τουλόν ο συγγραφέας Δημήτρης Στεφανάκης και μίλησε μαζί του. Τα κοινά τους δεν είναι μόνο η συγγραφή και πως έχουν τον ίδιο εκδοτικό oίκο (Ψυχογιός) στην Ελλάδα, αλλά και οι ελληνικές ρίζες, αφού η γιαγιά του Σινουέ ήταν Ελληνίδα.
Βρισκόμαστε στη Γαλλία του Νότου, σε μια γιορτή βιβλίου που αφορά τη Μεσόγειο και τους συγγραφείς που καταπιάνονται με αυτή. Τι σημαίνει για σας η λέξη Μεσόγειος; Για μένα η Μεσόγειος είναι πάνω απ’ όλα η κοιτίδα, το παρελθόν του ανθρώπου που πρέπει να γίνει και το μέλλον του υπό τον όρο ότι θα δουλέψουμε όλοι μαζί γι’ αυτόν το σκοπό. Ο μεσογειακός κόσμος ενώνει τους λαούς του αραβικού κόσμου, το Ισραήλ και την Τουρκία με την Ευρώπη του Νότου, είναι η μητέρα των μεγάλων πολιτισμών του παρελθόντος. Την ενοποιό αυτή δύναμη πρέπει να αξιοποιήσουμε ώστε να καταστήσουμε τη Μεσόγειο μια «λίμνη» ειρήνης και αδελφότητας των λαών.
Η Ιστορία παραμένει βασικό μέλημα στα βιβλία σας, η γενεσιουργός δύναμή τους, θα έλεγε κανείς. Πιστεύετε στον όρο ιστορικό μυθιστόρημα; Είναι ένας τρόπος να προσανατολιστούμε στο λογοτεχνικό στερέωμα, έστω κι αν εμείς οι συγγραφείς δεν συμφωνούμε μαζί του. Αν ευσταθεί αυτός ο όρος, τότε η ίδια η Βίβλος υπήρξε το πρώτο ιστορικό μυθιστόρημα του κόσμου. Σε κάθε περίπτωση τα μυθιστορήματα τέτοιου τύπου βοηθούν τον αναγνώστη να ανακαλύψει την Ιστορία με πολύ ευχάριστο τρόπο, με την προϋπόθεση βέβαια ότι ο συγγραφέας σέβεται απόλυτα την ιστορική αλήθεια.
Έλκετε την καταγωγή σας από την Αίγυπτο. Θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο για τη χώρα σας; Η Αίγυπτος είναι τα παιδικά μου χρόνια και η εφηβεία μου. Η πεμπτουσία της ζωής μου. Θυμάμαι ωστόσο μια Αίγυπτο πολυφυλετική, με ανοιχτούς ορίζοντες, ανεξίθρησκη, πατρίδα πολλών ανθρώπων με διαφορετική γλώσσα και καταγωγή. Μη με ρωτήσετε τι απέγινε αυτή η Αίγυπτος, γιατί ειλικρινά δεν ξέρω τι να σας απαντήσω.
Έχετε φανταστεί έναν κόσμο χωρίς μυθιστόρημα; Χωρίς τα δικά μου μυθιστορήματα, βεβαίως. Χωρίς το μυθιστόρημα γενικότερα, μου είναι αδύνατο. Ένας κόσμος αντιμυθιστορηματικός θα ήταν πραγματικός εφιάλτης. Σας θυμίζω το άγος του ναζισμού που έκαιγε τα βιβλία της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας του μυθιστορήματος. Είτε το θέλουμε είτε όχι, οι μυθιστοριογράφοι είναι οι πρόμαχοι ενός καλύτερου κόσμου που τον ονειρευόμαστε ακόμα.
Ο μυθιστοριογράφος Σινουέ πιστεύει στο καλό και στο κακό; Κάποτε ασπαζόμουν την άποψη πως το καλό και το κακό υπάρχουν αξεχώριστα στον κόσμο. Κανείς, έλεγα στον εαυτό μου, δεν είναι τόσο καλός ή τόσο κακός όσο νομίζουμε. Τελευταία όμως τείνω να πιστέψω πως κάποιοι άνθρωποι είναι βουτηγμένοι στο κακό μέχρι το λαιμό. Οι ναζί ήταν η απόλυτη έκφραση του κακού και δεν είναι οι μόνοι δυστυχώς.
Εντέλει ποια είναι η χώρα σας, η Αίγυπτος, η Γαλλία, η Ελλάδα; Πολλές φορές αισθάνομαι σαν ένα πλάσμα που δεν βρίσκεται ποτέ στον τόπο του. Όταν είμαι στη Γαλλία, σκέφτομαι την Αίγυπτο, όταν βρεθώ στην Αίγυπτο αναζητώ τη Γαλλία, οι ελληνικές μου ρίζες είναι και αυτές μια πηγή νοσταλγίας. Μου είναι δύσκολο να καταλήξω κάπου. Θα μείνω για πάντα ένας πλάνητας ανάμεσα σε δυο και τρεις πατρίδες.
Σε λίγο καιρό θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα το νέο σας βιβλίο, «Η πνοή του γιασεμιού». Πείτε μας δυο λόγια γι’ αυτό. Η πνοή του γιασεμιού είναι το πρώτο μέρος ενός οικογενειακού έπους που διατρέχει τον εικοστό αιώνα. Διαχειρίζομαι μυθιστορηματικά το πεπρωμένο τεσσάρων οικογενειών της Ανατολής, μέσω των οποίων αναδύεται όλη η κοσμογονία της σύγχρονης Ιστορίας. Προσπαθώ να δώσω απάντηση στο καίριο ερώτημα «γιατί φτάσαμε ως εδώ;». Πώς εξεγέρθηκε ο αραβικός κόσμος, πώς εξελίχθηκε ο ισλαμισμός, πώς οδηγούμαστε κάθε τόσο σε τρομοκρατικά χτυπήματα; Νομίζω ότι έχει ενδιαφέρον για όλους και κυρίως για το αναγνωστικό κοινό της Μεσογείου. Ελπίζω να βρεθώ σύντομα κοντά σας και να γιορτάσουμε μαζί την κυκλοφορία κι αυτού του βιβλίου στην Ελλάδα.
Με αφορμή το βιβλίο «Με τη δική σου ματιά μονάχα», η συγγραφέας μιλά αποκλειστικά στην Athens Voice για την πρόκληση να μετατρέψει την κρυφή ζωή της Μάιερ σε μια δυνατή μυθοπλαστική αφήγηση
Η συλλογή διηγημάτων «Οι Αόρατοι της Γης» είναι το αποτέλεσμα του δημιουργικού διαλόγου των συγγραφέων με ένα έργο της ομότιτλης έκθεσης της Σμαρώς Τζενανίδου
Ο συγγραφέας και μεταφραστής μιλά για το νέο του μεταφραστικό έργο, τη συλλογή του Γεωργιανού συγγραφέα Έρλομ Αχβλεντιάνι «Ο άντρας που έχασε τα λογικά του», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
11°
