Ο Τσαμπανό, ένας ρωμαλέος άντρας, περιπλανιέται στις επαρχιακές πόλεις σπάζοντας αλυσίδες με το στήθος του μπροστά στο κοινό για να κερδίσει το ψωμί του. Η Τζελσομίνα, ένα αθώο, γεμάτο αφέλεια φτωχό κορίτσι με αλλόκοτο πρόσωπο είναι η βοηθός του, την οποία αγόρασε από τη μητέρα της για δέκα χιλιάδες λίρες, για να παίζει ταμπούρλο και να ξεσηκώνει τους θεατές κατά την παράστασή του. Μένουν σε μια καρότσα με την οποία περιπλανιούνται, περιοδεύοντας από πόλη σε πόλη. Κάποιες φορές την κακομεταχειρίζεται και τότε εκείνη προσπαθεί μάταια να διαφύγει. Στο δρόμο τους συναντούν ένα τσίρκο με ακροβάτες, ταχυδακτυλουργούς, μουσικούς και ζογκλέρ. Ο τρελός του τσίρκου, που αντιπαθεί τον Τσαμπανό, παροτρύνει την Τζελσομίνα να τον ακολουθήσει. Εκείνη αρνείται. Σε μια αψιμαχία τους ο Τσαμπανό σκοτώνει, κατά λάθος, τον τρελό. Η Τζελσομίνα τρομοκρατείται κι ο Τσαμπανό αποφασίζει να την εγκαταλείψει.
Το La Strada (Ο Δρόμος, 1954) του Φελίνι, του ποιητή της κινηματογραφικής τέχνης και ανατόμου των ανθρώπινων σχέσεων και των κοινωνικών καταστάσεων που τις διαμορφώνουν, αποδεικνύεται μέσα από την αλληγορία του οδυνηρά επίκαιρο. Στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη εποχή, τώρα που οι κοινωνικές δομές εξαρθρώνονται, που οι πλάνητες οικονομικοί και πολιτικοί μετανάστες πολλαπλασιάζονται, που οι ανθρώπινες σχέσεις και η ανθρώπινη επαφή εξαφανίζονται στο βωμό της κάλυψης των ατομικών βιοτικών αναγκών, ο Δρόμος γεμίζει από ανθρώπινα ράκη, βορά στα μάτια των περαστικών και των βολεμένων. Μια περιθωριακή «μικροκοινωνία» στα σπλάχνα της νόμιμης. Τότε και τώρα ο Δρόμος είναι το σημείο συνάντησης των ανθρώπων.
Των ανθρώπων που παλεύουν για την επιβίωση, των ανθρώπων που ονειρεύονται, των ανθρώπων που ρισκάρουν τη ζωή τους ακροβατώντας πάνω σ’ ένα τεντωμένο σκοινί. Ο Δρόμος είναι ο τόπος της αυτογνωσίας και της αυτοσυνείδησης, του κάθε πολίτη, του κάθε μετανάστη: ο τόπος όπου ο Τσαμπανό συνειδητοποιεί ότι μπορεί να αγαπά κι ο τρελός να στοχάζεται, εκεί που η Τζελσομίνα «μπορεί να χρησιμεύει σε κάτι», αντιπροσωπεύοντας «αυτό που χάθηκε», αν χάθηκε. Ο Δρόμος είναι ο τόπος όπου μπορεί να ακουστεί ακόμα η κραυγή της χαμένης αθωότητας, να τραγουδηθεί η μελωδία της αλλοτινής ευαισθησίας.
Ο Βασίλης Νικολαΐδης (σκηνοθέτης) αναπλάθει στο La Strada το σκηνικό του δρόμου με μέσα λιτά και χειροποίητα. Το γυμνό κατάμαυρο σκηνικό κουτί ζωντανεύει μέσα από τα χρώματα της μελωδικής μουσικής (Λεωνίδας Μαριδάκης), τα σώματα των ηθοποιών (επιμέλεια κίνησης Κωνσταντίνος Μίχος) και τις ανάερες κινήσεις των ζογκλέρ. Οι σκηνικές εικόνες αποτυπώνουν με ενάργεια τα συναισθήματα και τις σχέσεις των περιπλανώμενων, δίνοντας προτεραιότητα στο λόγο (μετάφραση/διασκευή: ο θίασος). Οι γρήγορες εναλλαγές σκηνών έχουν ρυθμό και παλμό, ενώ οι ευφυείς σκηνικές λύσεις δημιουργούν μια ατμόσφαιρα ονειρική και συνάμα απολύτως γήινη. Ισορροπία που επιτυγχάνεται κυρίως λόγω της σκηνοθετικά μελετημένης διαχείρισης της συγκίνησης. Το αποτέλεσμα είναι μια παράσταση φτιαγμένη από τα αυθεντικά υλικά του θεάτρου: λόγος, σώμα, κίνηση, όχι νοσταλγίας, αλλά συνειδητοποίησης της ουσίας των ανθρώπινων σχέσεων. Μια παράσταση για την πορεία στο δρόμο της ζωής και της ευθύνης του καθενός μας για την έκβασή της.
Η Κάτια Γέρου (Τζελσομίνα) γνήσια αθώα και άδολη, ανεπιτήδευτα έκπληκτη μπροστά στα γεγονότα και τους ανθρώπους, βλέπει με τα μάτια ενός «παιδιού» να ξεδιπλώνεται μπροστά της το θαύμα του κόσμου. Με απαράμιλλη ευαισθησία και με κατεκτημένη την αίσθηση του υποκριτικού μέτρου, απομακρύνει το σκόπελο του συναισθηματισμού, ενώ δημιουργεί στο θεατή την ανάγκη για ισότιμη συμμετοχή του αισθήματος και του στοχασμού. Ο Θανάσης Κουρλαμπάς (Τσαμπανό), ηγετική σκηνική φιγούρα, με στιβαρότητα, ένταση και μέτρο, αλλά και με την απαραίτητη εσωτερικότητα όπου απαιτείται, σκιαγραφεί την ανάγκη για επιβίωση. Ο Νίκος Νίκας (Τρελός) με την αισθαντικότητα του λόγου του, τις άμεσες αντιδράσεις του, τη σκηνική ευλυγισία και δεξιότητά του, τις αβρές κινήσεις του, «ρέει» στη σκηνή ως ένα κύμα ο κυματισμός του οποίου σε ακολουθεί και εκτός θεάτρου. Η Ευγενία Μαραγκού (Χήρα/καλόγρια) και η Έφη Κόντα (πόρνη) χαριτωμένες και άμεσες. Ο Κίμων Παντερής (ακροβάτης), ο Λεωνίδας Μαριδάκης και ο Μέλιος Κατσαμάκης (μουσικοί) ευφρόσυνες φιγούρες.
Ο άνθρωπος πλάνητας στον Δρόμο του κόσμου, σε μια αέναη αναζήτηση για την επιβίωση, την αθωότητα, την τρέλα, το νόημα. Και ποιο είναι άραγε το νόημα; Μήπως η επίγνωση ότι ο Δρόμος δεν είναι μονόδρομος και ότι η πορεία δεν είναι μοναχική αλλά αλληλέγγυα;
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
13°
