Η θεατρική παράσταση «Βόυτσεκ» του Γκέοργκ Μπύχνερ, σε διασκευή και σκηνοθεσία του Σταύρου Σ. Τσακίρη, στο Θέατρο «Πόλις».
Ο Γκέοργκ Μπύχνερ έγραψε το «Βόυτσεκ» το 1836 και πέθανε τσάκα-τσάκα τον επόμενο χρόνο, μόλις 23 χρονών, από τύφο. Το έργο, βασισμένο πάνω στην αληθινή ιστορία ενός περουκο-ποιού στρατιώτη που μαχαίρωσε τη σύντροφό του στη Λειψία, το έργο λοιπόν το ολοκλήρωσε ο Καρλ Εμιλ Φράνζος, δημοσιογράφος και λογοτέχνης της εποχής, που έβγαλε τα ματάκια του να αποκρυπτογραφήσει «τα πολύ-πολύ μικρά και άσχημα γράμματα του Μπύχνερ», αλλά θεωρείται ως σωτήρας, μια και χωρίς αυτόν μπορεί να μην έφτανε ο «Βόυτσεκ» στα χέρια μας.
Οι κριτικοί θεάτρου ανατριχιάζουν τώρα γιατί (1) δεν ξέρω από θέατρο ώστε να γράφω, και καλά, κριτικές, (2) πιάνω στο στόμα μου το έργο του Μπύχνερ, «αιρετικό, προκλητικό, το οποίο διαμόρφωσε το παγκόσμιο σύγχρονο θέατρο και συνεχίζει να το επηρεάζει». Αλλά απλώς είδαμε την παράσταση, μας άρεσε, και ο τρόπος που το σκηνοθέτησε ο Σταύρος Τσακίρης επίσης μας άρεσε – ποτέ δεν ξέρεις τι να περιμένεις με τον Τσακίρη, οπότε το έργο του πάει γάντι. Το είχε ανεβάσει στο ΚΒΘΕ πριν έξη χρόνια (διάβασα στο Δελτίο Τύπου) αλλά με άλλο τρόπο, τώρα έκανε διασκευή, στο δρόμο που χάραξε ο Φράνζος. Τον ξέρω χίλια χρόνια τον Τσακίρη, έχω δει έργα του, άλλοτε τρελά κι άλλοτε όχι, πάντα σαρπράιζ πάρτι, και πάντοτε φιλοτεχνημένα με μια βαθιά καλλιτεχνία δευτέρου επιπέδου. Δηλαδή το μυστήριο επίπεδο πίσω από το πώς παίζουν οι ηθοποιοί και πώς είναι τα σκηνικά ή τα φώτα, αυτό που κάνει τον θεατή να αναγνωρίζει ή έστω να βλέπει τον σκηνοθέτη ενώ ιδρώνει ολομόναχος στα παρασκήνια.
Οι ηθοποιοί είναι καλοί. Ο Βόυτσεκ χτυπιέται πάνω στη σκηνή (που είναι μεγάλη, κι αλλάζει έξυπνα, και γενικά σε ικανοποιεί ως απαιτητικό θεατή). Μου άρεσαν όλοι – ο Ιωάννης Παπαζήσης, που δεν τον είχα ξαναδεί σε θέατρο κι έχει παρουσία, τον κοιτάς δηλαδή θές-δε θες, ο Ιάσων Παπαματθαίου που τον έχω πετύχει κι αλλού κι είναι σούπερ πάντα, ακόμα και ως κακός, η αγαπημένη, όσο χρειάζεται κρατημένη Βασιλική Τρουφάκου, ο Αργύρης Αγγέλου με βαρύτητα σχεδόν επιστημονική, ο Ορφέας Παπαδόπουλος που πιάνει τρεις ρόλους σε έναν, και η Ηρώ ως αφηγήτρια-μουσικός-κανταδόρισσα. Δένουν ωραία μεταξύ τους, κι ο Τσακίρης, εκτός από το έργο ολόκληρο, χειρίζεται με λεπτότητα το δύσκολο, θεατρικά, θέμα του σεξ (δεν έχω χειρότερο από έργα στα οποία εμφανίζεται μία γυναίκα με πολλούς άντρες, και η γυναίκα καλείται να κάνει σεξ γδυτή σε κάποια φάση ενώ ο/οι άντρας/ες είναι ντυμένοι λες και πάνε σε κηδεία. Ντάξει, δεν είναι πραγματικό σεξ. Αλλά πολύ το εκτιμάω, όταν δεν τσιτσιδώνουν το κορίτσι).
Όπως καταλαβαίνετε αυτή είναι η αμόρφωτη μαρτυρία μου για ένα σημαντικό έργο που έχει στα θέματά του τη γυναικοκτονία, ό,τι πιο επίκαιρο δυστυχώς σήμερα… αλλά και τις τεράστιες διαφορές στις ζωές των ανθρώπων ανάλογα με την κοινωνική θέση στην οποία γεννήθηκαν, και την εξουσία της επιστήμης, και του χρήματος, και πολλά ακόμα. Έχει ανέβει χιλιάδες φορές σε όλο τον κόσμο ο «Βόυτσεκ», η ιστορία του φτωχού κουρέα που έφτιαχνε περούκες, ήτανε στρατιώτης, έσφαξε την 46χρονη χήρα αγαπημένη του και εκτελέστηκε πριν κλείσει τα 30, έχει ανέβει μέχρι και ως μιούζικαλ (στην Τουρκία. Όπου όλα γίνονται). Μιλάω με όχι-σκόπιμη ασέβεια για ένα σπουδαίο έργο σκηνοθετημένο με ιδιαίτερο τρόπο, με την εφηβική ματιά του Σταύρου Τσακίρη. Χαίρομαι που έχει παραμείνει Ούφο όπως είμασταν στην πραγματική, ιστορικά, εφηβεία μας, και που δεν έχει τελειώσει ποτέ τελικά αυτή η εφηβεία. Απάνω της πατάει τελικά η καλλιτεχνία…
16°
