Οκτώ χρόνια μετά. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής Στάθης Λιβαθινός δεν μπορεί να κρύψει τη συγκίνησή του. Η Πειραματική Σκηνή του Εθνικού ανοίγει πάλι και τη σκυτάλη παίρνουν δύο νέοι σκηνοθέτες ο Ανέστης Αζάς και ο Πρόδρομος Τσινικόρης. Σε μια εναρκτήρια τελετή, που είχε την αίσθηση του χειροποίητου ανακοίνωσαν το πρόγραμμα, έχοντας στο πλευρό τους και τους 5 Έλληνες σκηνοθέτες, των οποίων παραστάσεις θα φιλοξενηθούν: Γεωργία Μαυραγάνη, Πηγή Δημητρακοπούλου, Γιάννος Περλέγκας, Μαρία Πανουργιά και Μαρία Πρωτόπαππα. Και μετά την παρουσίαση ήρθε... το κούρεμα. Κομμωτές του Εθνικού Θεάτρου κούρευαν έξω, στην είσοδο του Rex, όποιον/όποια το επιθυμούσε...
«Είναι τρομακτική η συντηρητικότητα που βγαίνει μερικές φορές στην Ελλάδα, όταν ένα τέτοιο χάπενινγκ έχει βρεθεί τόσο πολύ κάτω από το μικροσκόπιο. Μας φαίνεται απίστευτο πόσοι προσπάθησαν να το ερμηνεύσουν ή να το παρερμηνεύσουν. Οκ, είναι ένα σχόλιο για το “κούρεμα” του χρέους! (γέλια). Ας έχουμε λίγο χιούμορ, λίγη αίσθηση ειρωνείας. Θέατρο κάνουμε. Αν δεν μπορούμε να κάνουμε εμείς κάτι τέτοιο ποιος μπορεί; Πρόκειται για ένα πάρτι ανοίγματος μιας σκηνής και το κούρεμα ήταν ένα χάπενινγκ, τόσο απλά, που επιπλέον θα δώσει την ευκαιρία να βγουν προς τα έξω άνθρωποι του θέατρου, οι οποίοι δουλεύουν από πίσω. Όπως και ανοίχτηκαν τα παρασκήνια προκειμένου να περιηγηθεί το κοινό (σ.σ. στις 7/11, ημέρα που ξεκινάει το πρόγραμμα και με μια συναυλία)».
Μου τα λένε με μια φωνή.
(από αριστερά) Ανέστης Αζάς και Πρόδρομος Τσινικόρης
Ο Πρόδρομος Τσινικόρης γεννήθηκε στο Βούπερταλ από Έλληνες μετανάστες, ο Ανέστης Αζάς έχει σπουδάσει στη Γερμανία. «Είμαστε ομάδα από το 2011 και έχουμε κάνει και μαζί 5 παραστάσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό ― κυρίως στη Γερμανία. Την προηγούμενη Παρασκευή είχαμε μια πρεμιέρα στο θεάτρο του Βερολίνου, Μάξιμ Γκόρκι. Έχουμε κοινή αισθητική και το πολύ καλό είναι πώς λόγω της συνεργασίας είμαστε αποτελεσματικοί· μια μέρα ισούται με δύο μέρες ― μοιράζουμε το χρόνο και τις δουλειές».
Ποια είναι όμως τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθένα;
Ανέστης Αζάς: «Ο Πρόδρομος είναι πιο νυχτερινός τύπος κι εγώ πιο πρωινός· ο Πρόδρομος είναι πιο ανοιχτός με τους ανθρώπους κι εγώ πιο κλειστός».
Πρόδρομος Τσινικόρης: «Ο Ανέστης είναι καλύτερος με τους ηθοποιούς που βρίσκονται στη σκηνή· εγώ ίσως με τους πραγματικούς, εκτός ηθοποιών, ανθρώπων. Ο Ανέστης έρχεται από το “κανονικό”, που λέμε εδώ στην Ελλάδα θέατρο. Προσωπικά μ’ενδιαφέρει να δουλεύω περισσότερο με ανθρώπους, τους οποίους δεν περιμένεις να δεις στη σκηνή ― και μετά από αυτό που είπα φαντάζομαι πως κανένας ηθοποιός δεν θα μου τηλεφωνήσει για να μου πει “Πρόδρομε θέλω να δουλέψουμε μαζί!”, αλλά δεν πειράζει». (γέλια)
Για πρώτη φορά αναλαμβάνουν μια «υπεύθυνη θέση»· και όχι μόνο αυτό. Αυτή θα είναι σε ένα κρατικό θέατρο, που σίγουρα έχει και κάποιες παθογένειες του δημοσίου.
«Στο οργανωτικό κομμάτι κάποια πράγματα γίνονται πιο αργά ― αλλά δεν φαντάζομαι πως αυτό γίνεται γιατί οι άνθρωποι είναι σαδιστές και θέλουν να μας βασανίσουν. Γίνεται γιατί τα χρήματα που διαχειρίζονται είναι κρατικά. Αλλά έχουμε μάθει να συμπλέουμε. Στο καλλιτεχνικό κομμάτι έχουμε απόλυτη ελευθερία. Ο Στάθης Λιβαθινός μας είπε όταν μας κάλεσε να αναλάβουμε να συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε και να έχει η Πειραματική μια μεγαλύτερη εξωστρέφεια. Κοινώς να εκμεταλλευτούμε τις γνωριμίες μας για μετακλήσεις, συμπαραγωγές κ.λπ. Αυτές τις ημέρες φιλοξενούμε για παράδειγμα, έναν καλλιτεχνικό διευθυντή γερμανικού θεάτρου.
Στάθης Λιβαθινός
Η “Πειραματική Σκηνή” είναι πρωτίστως μια κληρονομιά του κ. Λιβαθινού. Για εμάς το “πειραματικό” έχει να κάνει με το ότι δεν δεχόμαστε την ευκολία· είμαστε εδώ για να ψάξουμε νέες φόρμες και νέες προσεγγίσεις. Μας ενδιαφέρει η εποχή. Να δώσουμε δυνατότητα στους ανθρώπους της δικής μας γενιάς, αλλά και της επόμενης από εμάς, να δείξουν εδώ τη γραφή τους. Θέλουμε να δημιουργήσουμε και να φιλοξενήσουμε καλές παραστάσεις· θέλουμε να προβάλλουμε την κοινωνικοπολιτική κατάσταση στην Ελλάδα· μας ενδιαφέρει ένα θέατρο με λειτουργία ταυτόχρονα κοινωνική, εκπαιδευτική και προφανώς και αισθητική, που είναι και η βασικότερη. Νοιώθουμε πιο συγγενείς με τις εναλλακτικές σκηνές της Αθήνας και μ’ αυτές, με κάποιον τρόπο, θα επικοινωνήσουμε.
Έχουμε προκήρυξει ένα Φεστιβάλ με θέμα τον ελληνικό εμφύλιο ―70 χρόνια κλείνονται φέτος από την “επίσημη έναρξή του”― που θα λάβει χώρα από τις 30/3 έως τις 4/4. Σ’ αυτό θα συμμετάσχουν νέες ομάδες ή αυτόνομοι καλλιτέχνες των οποίων θα έχουν εγκριθεί οι προτάσεις τους. Επίσης έχουμε το Οpen Stage, όπου κάθε Τετάρτη με ελεύθερη είσοδο θα παρουσιάζεται σε θεατές ένα θέμα ή πρόσωπο, και εκτός της θεατρικής τέχνης. Από αφιέρωμα σε ένα ποιητή, ένα συγγραφέα μέχρι συναυλία. Τέλος το πρόγραμμα της Πειραματικής περιλαμβάνει 5 νέες ελληνικές πρεμιέρες και δύο μετακλήσεις παραστάσεων από το εξωτερικό ― εκτός από τα δύο εναρκτήρια έργα, τα οποία είχαμε παρουσιάσει στο Φεστιβάλ Αθηνών. Θέλουμε αυτός ο χώρος να περάσει στη συνείδηση του κόσμου ως ένας χώρος που δίνει βήμα στη νέα γραφή ― είτε αφορά το κείμενο είτε τη σκηνοθεσία.
Στιγμιότυπο από την παρουσίαση του προγράμματος στην αίθουσα «Κατίνα Παξινού» στο (-1) του Rex
Θα χρησιμοποιήσουμε την αίθουσα “Κατίνα Παξινού” στο Rex, την οποία έχουμε διαμορφώσει τελείως διαφορετικά. Στη θέση της ιταλικής σκηνής δημιουργήθηκε κερκίδα και η πλατεία θα χρησιμοποιηθεί ως σκηνή. Έτσι θα υπάρχει μια πιο άμεση σχέση μεταξύ θεατών και σκηνής· μας δίνει μια αίσθηση πιο ευάερη.
Δεν νοιώθουμε πως κάνουμε... μονοκαλλιέργεια, η οποία είναι πιο επιρρεπής στις ασθένειες. Δεν νοιώθουμε φόβο αλλά νοιώθουμε ανοιχτοί στις προσμείξεις. Στο πρόγραμμά μας υπάρχουν και κείμενα, όπως του Μπουλγκάκοφ ή του Μπέρναχρντ και όχι μόνο devised theatre/ θέατρο ντοκουμέντο κ.λπ. Απλά δεν θα έρθει εδώ κάποιος που θα σκηνοθετούσε στις μεγάλες σκηνές της χώρας...
Ευτυχώς ερχόμαστε να δουλέψουμε με το θέατρο που πιστεύουμε σ’ ένα περιβάλλον, πολύ διαφορετικό σε σχέση με το θεατρικό περιβάλλον που υπήρχε παλιά. Σ’ αυτό βοήθησε το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Λούκου· ο Γιάννης Χουβαρδάς που είχε ανοίξει το Εθνικό στις νέες ομάδες, και η δημιουργία της Στέγης με το πρόγραμμα που υπερασπίστηκε η καλλιτεχνική διευθύντρια Κάτια Αρφαρά. Δεν βοήθησαν μόνο στο να αλλάξουν οι θεατές και να δουν ένα διαφορετικό θέατρο, αλλά κυρίως απελευθέρωσαν τους καλλιτέχνες από τα προηγούμενα στεγανά. Δεν λέω πως είδαμε και αρχίσαμε να μιμούμαστε. Νοιώσαμε ελεύθεροι να εκφραστούμε/ πειραματιστούμε. Κάτι που συμβαίνει και τώρα με τον Στάθη Λιβαθινό στο τιμόνι του Εθνικού Θεάτρου».
\
Τους ευχόμαστε «Σιδεροκέφαλοι» και να φέρει τύχη το ρόδι που έσπασαν επί σκηνής στο τέλος της παρουσίασης του προγράμματος.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
7/11, από 17:00– 21:00, έναρξη παράστασης- audio tour «Στη μέση του Δρόμου» από το Φουαγιέ του «-1» με σημεία συνάντησης θεατών και αστέγων γύρω από το θέατρο και την Πλατεία Ομόνοιας, ενώ παράλληλα την ίδια ώρα το κοινό μπορεί να περιηγείται σε ζευγάρια ή μικρές ομάδες σε διάφορους χώρους του θεάτρου: φουαγιέ, σκηνή, καμαρίνια, βιβλιοθήκη, δραματολόγιο, και συναντιέται με καλλιτέχνες της Πειραματικής Σκηνής και εργαζομένους του θεάτρου. Στις 21:30 στο χώρο της Πειραματικής Σκηνής θα πραγματοποιηθεί εορταστική συναυλία με τους Φοίβο Δεληβοριά, Σίμο Κακκάλα, Γιώργο Παπαγεωργίου, ηθοποιούς σε ρόλο djs…
07/11/2015 Στη μέση του δρόμου
Μια διαφορετική περιήγηση - audiowalk στο κέντρο της πόλης, με αφετηρία την έρευνα γύρω από τους άστεγους της Αθήνας. Πόσο εύκολο είναι να χάσει κάποιος το σπίτι του και τί σημαίνει για όλους μας η λέξη «ευτυχία» στην Αθήνα του 2015; Ποιες εμπειρίες θα είναι διατεθειμένη η κάθε πλευρά να μοιραστεί όταν βρεθεί ενώπιος ενωπίω;
Η παράσταση παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών 2015.
14/11/2015 Υπόθεση Φαρμακονήσι ή το Δίκαιο του νερού
Με αφετηρία τον πνιγμό έντεκα ανθρώπων τον Ιανουάριο του 2014 κοντά στο
Φαρμακονήσι, ο Ανέστης Αζάς και οι συνεργάτες του καταθέτουν μια παράσταση για τη στάση της δικαιοσύνης απέναντι στο μείζον ζήτημα των προσφύγων και των μεταναστών που έρχονται αντιμέτωποι με την Ευρώπη των κλειστών συνόρων. Η παράσταση παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών 2015.
Ένας εξαμελής"χορός" νέων ηθοποιών συναντά στη σκηνή έναν ισάριθμο "χορό" ηλικιωμένων. Μία θεατρική αφήγηση από μαρτυρίες, συνεντεύξεις και λογοτεχνικά κείμενα, συνθέτουν με άξονα το τρίτο στάσιμο από τον "Οιδίποδα επί Κολωνώ" του Σοφοκλή, μια παράσταση-ντοκουμέντο, για το συχνά αποσιωπούμενο θέμα των γηρατειών...
Σύνθεση - Επιμέλεια κειμένου Γεωργία Μαυραγάνη, Ομάδα Happy End
Με αφορμή τους «Δίκαιους» του Αλμπέρ Καμύ , λογοτεχνικά κείμενα, αλλά και την υπόθεση της 17 Νοέμβρη, η Πηγή Δημητρακοπούλου με την ομάδα της, θα
επιχειρήσουν τη σύνθεση ενός νέου έργου για τους αξιακούς κώδικες των
ανθρώπων , τη δικαιοσύνη, την έννοια της αυτοδικίας και την τρομοκρατία στην πρόσφατη ελληνική ιστορία.
Ισορροπία Nash (Θεωρία Παιγνίων):κάθε παίγνιο με πεπερασμένο πλήθος παικτών και στρατηγικών έχει τουλάχιστον ένα σημείο ισορροπίας, σύμφωνα με το οποίο όλοι οι παίκτες επιλέγουν τις πιο συμφέρουσες για αυτούς στρατηγικές, γνωρίζοντας και τις επιλογές των αντιπάλων τους.
Μια μεγάλη ντίβα της όπερας, πρόκειται να τραγουδήσει στον «Μαγεμένο Αυλό» του Μότσαρτ για διακοσιοστή εικοστή δεύτερη φορά… Εξαντλημένη από την πειθαρχία που έχει επιβάλλει στον εαυτό της και από την επαναλαμβανόμενη έκθεση της στην κρίση του κοινού, αποφασίζει να ματαιώσει τις προγραμματισμένες εμφανίσεις της και να αποσυρθεί με τον τυφλό πατέρα της στην εξοχή. Εκείνος όμως, αλκοολικός και φιλοχρήματος, έχει εναποθέσει όλη του τη ζωή στην τραγουδιστική καριέρα της κόρης του… Ανάμεσά τους βρίσκεται ένας γιατρός, δόκτορας Ιατροδικαστικής, παθιασμένος με την ανατομία, αλλά αδιάφορος για την ανθρώπινη ύπαρξη…
Ανάμεσά τους βρίσκεται ένας γιατρός, δόκτορας Ιατροδικαστικής, παθιασμένος με την ανατομία, αλλά αδιάφορος για την ανθρώπινη ύπαρξη…
Τί αποτελέσματα έχει στον καλλιτέχνη η τελειομανία, η στείρα εξειδίκευση, η υπέρμετρη συγκέντρωση, ο αυστηρός αυτοπεριορισμός;
Η τέχνη, η επιστήμη, ακόμα και η σχέση γονιού και παιδιού, αποδεικνύονται ανεπαρκείς και καταστροφικές για την πλήρωση των ανθρώπινων αναγκών. Ο Μπέρνχαρντ μετατρέπει την ιατρική σε επιστήμη της αποσύνθεσης και τη μουσική σε τέχνη της αποπροσωποποίησης και της καταστροφής.
Ο μεγάλος Αυστριακός συγγραφέας επιστρατεύει το γκροτέσκο και «χολερικό» χιούμορ του για να υπογραμμίσει το υπαρξιακό άγχος των ηρώων του. Μια άγρια κωμωδία για την τραγωδία της τέχνης, της επιστήμης και της γονεΐκής χειραγώγησης.
Μια τολμηρή σάτιρα με στόχο τους γραφειοκράτες της σταλινικής Μόσχας, ένα
ονειρικό ταξίδι από τα γκρίζα κτίρια της Κα Γκε Μπε στις πεδιάδες της Ιουδαίας και το λόφο του Γολγοθά, και ένας παράφορος έρωτας ανάμεσα στη Μαργαρίτα και τον απόκληρο Μαιτρ, συνθέτουν το εμβληματικό έργο του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα που κινείται ευέλικτα ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία, την Καινή Διαθήκη και τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό...
(Μετάκληση από το εξωτερικό) Ο Ελβετός περφόρμερ Christophe Meierhans δίνει μια διάλεξη- περφόρμανς καλώντας το κοινό να φανταστεί μια καινούργια κοινωνία βασισμένη σε νόμους διαφορετικούς, που θα απορρέουν από ένα νέο Σύνταγμα. Το δυτικό σύστημα διακυβέρνησης αναθεωρείται, και αντικαθίσταται από ένα πολίτευμα που θέλει να καλύψει τις ανάγκες και τις ιδιομορφίες του σήμερα...
Ο Christophe Meierhans μετά από μια ενδελεχή έρευνα σε συνεργασία με συνταγματολόγους και πολιτικούς επιστήμονες, συνθέτει ένα σύνταγμα 350 άρθρων με στόχο να ξανακάνει τον πολίτη κοινωνικά και πολιτικά ενεργό.
(Μετάκληση από το εξωτερικό) Ο Άμλετ βρίσκεται κατηγορούμενος για τη
δολοφονία του Πολώνιου. Κάθε φορά εκδικάζεται μια μοναδική δίκη: με
πραγματικούς νομικούς λειτουργούς, που θα δικάζουν, θα καταγγέλλουν και θα
υπερασπίζονται τον ήρωα, και με ηθοποιούς στους ρόλους του κατηγορούμενου
Άμλετ, και των μαρτύρων Οφηλίας και Γερτρούδης.
Το κοινό στο ρόλο των ενόρκων, εκφέρει την τελική κρίση, και αποφασίζει κάθε
φορά για τη μοίρα του πρίγκιπα της Δανίας.
Ο Ελβετός περφόρμερ Yan Duyvendak και ο Καταλανός σκηνοθέτης Roger Bernat στήνουν κάθε βράδυ μια καινούργια παράσταση – δίκη, μετατρέποντας το θεατή σε συνεργό και υπεύθυνο για την ετυμηγορία.
Μια «ιδιωτική» ερμηνεία για την «αφύσικη» ιστορία ενός ανθρώπου που ακολουθώντας την επιθυμία του για γνώση και εξουσία, εκδιώχθηκε από τον ασφαλή παράδεισο της ηδονικής μητρικής αγκαλιάς, και σήκωσε μέχρι τέλος το φορτίο του πραγματικού του «εγώ». Ένα φορτίο ασήκωτο, αντίτιμο ακριβό της επίγνωσης και της ηδονής... Μια παράσταση με άξονα την ιστορία του Οιδίποδα.
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
8°
