Στο υπόγειο, όπως στο «Υπόγειο». Εκεί στα πέριξ της Μαρτίου, όπου μέρα νύχτα οι κίτρινες και πράσινες λάμπες φεγγοβολούν ζεστά, εκεί που, όταν δεν παίζει λάιβ, κοιμάται η κόκκινη χνουδωτή κιθάρα, εκεί που ο Γιάννης Νάστας, όπως ο ήρωας του Ντοστογιέφσκι στο ομώνυμο μυθιστόρημα, ρομαντικός κι αποκομμένος από τον κόσμο, με άπειρη απόσταση να τον χωρίζει από τους συνανθρώπους, καταφέρνει να μην τον αγγίζει τίποτα από τις ταπεινώσεις και τις καταστροφές που σαρώνουν τις μέρες. Βυρωνικός, ανεξίτηλα δανδής, «βρε, καλώς τον» με υποδέχεται, φιλί αδελφικό, καφές, τσιγάρο, συγκίνηση.
Στο υπόγειο στούντιο που δίνουμε ραντεβού, εκεί που μόλις περάσω το κατώφλι ξαναγίνομαι εικοσιπέντε χρονών, το ξαναπαθαίνω. Ναι, εικοσιπέντε για πάντα - πάλι έγινα. Θεέ, έχουμε ζήσει εδώ νίκες και θριάμβους, μιας και θρίαμβοι για μένα είναι, δυο αιώνες τώρα, ό,τι γράφτηκε εντός κι ύστερα έγινε δίσκος των Xaxakes. Με το «Αφού το Σάββατο», το νέο σινγκλ, να παίζει στο ριπίτ, αφού ο φιλαράκος πάλι κατάφερε πρώτος να φέρει την άνοιξη και να την ενορχηστρώσει σε τέμπο τέρμα καλοκαίρι, αλλά κι ένα λάιβ στο Ίδρυμα Νιάρχος το Σάββατο 29 Απριλίου, που η Αθήνα θα γίνει «Α-Νάστα ο Κύριος», («γαμώ τον περιοδικατζή και τα σλόγκαν σου»), ο Νάστας είναι χαρούμενος και ευέξαπτα αεικίνητος.
The time has come: Οι Xaxakes έχουν έτοιμο τον νέο τους δίσκο, οκτώ χρόνια μετά το «Βαλς των Ελαφιών». Τον λες κι ακριβοθώρητο τον πρίγκιπα. Που δεν βιάστηκε ποτέ, δεν συνθηκολόγησε με την εποχή του ντούκου, και του YOLO, και του να βγάλουμε, να παίξουμε, να ρίξουμε τον πήχη, αρκεί να υπάρχουμε με κάθε συνθήκη. Αυτά για τη «σκηνή». Ωραίο δελτίο Τύπου, εύστοχο και to the point, ετοίμασε το Νιάρχος: «Οι Xaxakes, το εκφραστικό όχημα του τραγουδιστή, συνθέτη και στιχουργού Γιάννη Νάστα, αποτελούν μια από τις πιο ιδιόμορφες περιπτώσεις της ελληνικής μουσικής σκηνής. Από τις αρχές της δεκαετίας του '90 το μουσικό τους ύφος παραμένει ένα παιχνιδιάρικο κράμα ανάμεσα σε νιου γουέιβ και συμφωνική ποπ». Ωραίο, αλλά... και λίγα λέει!
Γιατί πες μου ποιος μπορεί να κάνει μπλέντερ -ειδικά στα λάιβ- τη Φιλαδέλφια βιολιστική σόουλ αλά Stylistics (νομίζω πως η εκτέλεση στο «I can't give you anything but my love», που θα παίξουν, θα κάνει όλα τα αστέρια και τα φεγγάρια πάνω από το Νιάρχος να διπλασιάσουν ένταση φωτοβόλησης) με τον Bowie του «Deranged»; Ποιος μπορεί να γράψει μερικούς από τους απόλυτους ύμνους στον έρωτα, όπως το «Ορεβουάρ, παλιά μου αγάπη» (στο σάουντρακ της πρώτης ταινίας των Λαζόπουλου - Λάνθιμου, «Ο καλύτερός μου φίλος») ή το «Πονάν τα χείλη μου», κι αντικριστά μ' αυτό το σανσόν λάουντζ να κουρδίσει τις κιθάρες εξαντλητικά εγκεφαλικές αλά Talking Heads των πρώτων ημερών; Συμβαίνει με το «Hey Mister Όμορφε» (γκάζιααα) αλλά και με τη φουλ πάουερ ποπ του «Βασιλιάς». Κανένας, και γι' αυτό... αυτός και 10-0!
Χαζεύω το «πρόγραμμα» της Αθήνας. Το «Fly», ένας ύμνος Τζόνι Θάντερς στα χαμηλά του με οσκαργουαϊλντικό μπακ μπιτ στίχων «σε μπαρ με σάνγκρια, γυναίκες και φως, και να πετώ μες τη μέθη ζητώ», το «Heroes» του Αγίου Δαβίδ, το «L' Amour», που θα μπορούσε να έρχεται από τις πιο τρυφερές στιγμές των Suicide - όσες φορές το έχω μιξάρει στα σετ μου με το «Dream, baby, Dream», μοιάζει σαν να βγήκαν από το ίδιο ντέμο...
«Σταμάτα μωρέ» με προστάζει! Γιατί ό,τι διαβάζεις του το εξομολογούμαι στο υπόγειο, στο υπόγειο που, παρά τους δυο αιώνες που κρατά η γνωριμία μας, ποτέ δεν μπόρεσα να κρύψω τον ενθουσιασμό μου για τον τύπο. «Πες μου για το καινούργιο, πώς σου φάνηκε;». «Έχεις ένα αέρινο ντίσκο γκρουβ, που απογειώνεται, όταν εμβόλιμα παρεμβάλλεται η μεγάλη σχολή των E.L.O, κι οι στίχοι σου μαζί με τη μελωδία είναι άρωμα ακριβό και μάτια σχιστά σαν αυτά που δεν αφήνουν καμία νύχτα να πάει χαμένη, είτε Δευτέρας, είτε Τρίτης». Αυτό κι έτσι ακριβώς.
Και νιώθω μια απέραντη στοργή και ζεστασιά να με κατακλύζουν όπως χαμηλά φέγγουν τα φώτα του στούντιο και στο πάτωμα αράζουν οι ενισχυτές Μάρσαλ και Φέντερ, στους φθαρμένους τοίχους κρέμονται πίνακες στριτ αρτ αλλά και αντιγραφές του Μονέ, καθώς τα πιάνα, τα τύμπανα και τα ηχεία περιφρουρούν αυτόν τον εξαίσιο μουσικό. Χαοτικός, αχαρτογράφητος, πολυσχιδής, καθώς με κερνάει μια γύρα από το νέο υλικό. Τι τιμή η πρώτη ακρόαση! Που οι ενορχηστρώσεις παίζουν αμπεμπαμπλόμ με τον Χατζιδάκι και τους Pulp, τα ακορντεονάκια α λα Πασκάλ Κομελέντ κι οι τρομπέτες σαν να μεταγράφτηκαν από τα λιβάδια που ποδηλατούν τα πνευστά των Belle and Sebastian, όμως κατά ένα μαγικό τρόπο, τίποτα από τα παραπάνω δεν αποτελεί αντιγραφή ή δανεική άσκηση ύφους. Όλα έχουν τη σφραγίδα του, εμπεριέχουν μια «μνήμη», μα βροντοφωνάζουν ζετέμ ντε λα Ξαξά!
Απέχει έναν γαλαξία μακριά ο συνθέτης - στιχουργός Νάστας από ό,τι έχω ακούσει από τη «σκηνή». Γιατί έχει αυτήν την απίστευτα ακομπλεξάριστη αίσθηση της μεγάλης μουσικής από όπου κι αν προέρχεται. Ο Μόροντερ, ο Σπέκτορ, ο Χέντριξ, ο Μπόλαν, το noise, η ντίσκο, οι Blondie, το Στραμερ-ιλίκι αντάμα με τη Λάιζα Μινέλι, το πανκ που, εμπλουτισμένο με μερικά ακόρντα πάνω από το σύνηθες Ramones γκάμπα- γκάμπα, μπορεί να σε βγάλει στον Σιμπέλιους αλλά και την Αμάντα Λίρ. Είπαμε, είμαστε πάλι εικοσιπέντε χρονών, αλλά με εμπειρία πενηντάρηδων, που έμαθαν να αγαπούν «όλα τα λουλούδια».
Ακούμε - βλέπουμε παρέα το «Follow Me» της Αμάντα Λιρ λάιβ και μένουμε άφωνοι: τα βιολιά, το γκονγκ, η θεά να ριμάρει τέρμα βραχνά-κάτω, «ήταν τραβεστί, λες;» με ρωτά. Αστικός θρύλος, λέω, και κορίτσι ως και του Νταλί ένα φεγγάρι. Ξεκαρδιζόμαστε. «Έχεις άγχος για κάτω;» (σ.σ.: κάτω, η Αθήνα). Απάντηση: «Καθόλου. Είμαστε φουλ προβαρισμένοι και θα το γλεντήσουμε». Μακάρι. Και η γιορτή σαν τις σαμπάνιες να ρέει άφθονη που οι Xaxakes θα παιανίσουν. Και πάντα στο Υπόγειο τέτοιες μουσικές να ηχογραφούνται και να προβάλλονται σαν οθόνη από το διάστημα που μεταδίδει αναμνήσεις από το μέλλον. Όπως του Ντοστογιέφσκι, όπου ο ήρωας με τη μεγαλοψυχία, τη γενναιοδωρία, την ευγένεια και την αγαθότητα να εκχυλίζουν σαν καταρράκτες ανεξάντλητοι από εντός του, του παρέχουν τη μεγαλειότητα και το κλέος, στον καιρό της δοκιμασίας και του σκοταδιού.
Ο ήχος των τραγουδιών του είναι συνήθως πιο κοντά στην τζαζ από το ροκ και αντλεί τις εμπνεύσεις των στίχων των τραγουδιών του από τα μικρά κλαμπ των μεγάλων πόλεων
9°
