Αρχές των 50s, Μόσχα, ψυχρός πόλεμος. Τι συνέβαινε πίσω από το περιβόητο Σιδηρούν Παραπέτασμα; Ένας ταγματάρχης των ΗΠΑ θα βρεθεί στην Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, θα ζήσει στο ανελεύθερο καθεστώς για περισσότερα από δύο χρόνια υπηρετώντας ως διπλωμάτης στην αμερικανική πρεσβεία δίπλα στην Κόκκινη Πλατεία, θα τραβήξει εκατοντάδες φωτογραφίες και κάμποσες ώρες έγχρωμου φιλμ για επαγγελματικούς λόγους και χόμπι.
Επωφελήθηκε πλήρως από τη θέση του, χρησιμοποιώντας το χαρισματικό του φωτογραφικό μάτι για να συλλάβει εκατοντάδες εικόνες καθημερινής ζωής στη Μόσχα και όχι μόνο.
To 1954 θα απελαθεί από την ΕΣΣΔ μαζί με άλλους τρεις διπλωμάτες κατηγορούμενος για «κατάχρηση φιλοξενίας» και με τις υποψίες κατασκοπίας των σταλινικών αρχών να πέφτουν βαριά πάνω του. Εν μέσω καταγγελιών και δημοσιευμάτων του αμερικανικού τύπου πως ξέχασαν απόρρητα έγγραφα σε βαγόνι του Υπερσιβηρικού, φρόντισε να πάρει μαζί του τα ρολά 16 χιλιοστών, τις διαφάνειες και τα αρνητικά από όσα κατέγραψε, μεταξύ των οποίων και η κηδεία του Ιωσήφ Στάλιν.
Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ, οι εικόνες του παρέμειναν ένα καλά φυλαγμένο «μυστικό» και με την πάροδο του χρόνου κατέληξαν ξεχασμένες στα χαρτονένια κουτιά τα οποία είχαν αποθηκευτεί, σε ένα πρώην κατάστημα αυτοκινήτων στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό μέχρι την ανακάλυψή τους από τον ιστορικό Ντάγκλας Σμιθ.
Το αποκαλυπτικό αρχείο σήμερα βρίσκεται υπό τη διαχείριση του Radio Free Europe / Radio Liberty και ζωντανεύει την αμφιλεγόμενη ιστορική περίοδο στα μάτια των θεατών. Χωρισμένο σε τέσσερα μεγάλα τμήματα καλύπτει τη ζωή στην πόλη, την κηδεία του Ιωσήφ Στάλιν, τις εικόνες που αντίκρισε στους δρόμους και τις προσωπικές λήψεις τους. Στο πλούσιο οπτικό υλικό του μπορεί να διακρίνει κανείς μερικά trademarks από τη σοβιετική ανοικοδόμηση, όπως τις περίφημες «Επτά Αδελφές», τους ουρανοξύστες που συμβόλισαν την ΕΣΣΔ ως υπερδύναμη, την αύρα των γειτονιών, τις στιγμές μιας άλλης πραγματικότητας.
Ο Μάρτιν Μάνχοφ εγκατέλειψε τη Σοβιετική Ένωση την 1η Ιουνίου 1954, λίγο περισσότερο από δύο μήνες μετά το δημοσίευμα εφημερίδας που τον κατηγόρησε για κατασκοπεία κατά τη διάρκεια ταξιδιού.
Δεν υπάρχει άμεση απόδειξη ότι υπήρξε κατάσκοπος κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο σταλινικό καθεστώς. Τα στρατιωτικά του αρχεία δεν περιέχουν καμία ένδειξη ότι η κατασκοπεία ήταν ένα επίσημο μέρος των καθηκόντων του. Μέχρι σήμερα οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ αρνούνται να συζητήσουν το ζήτημα. Όταν ερωτήθηκε, εκπρόσωπος της CIA δήλωσε στο RFE / RL ότι ο οργανισμός «δεν επαληθεύει το καθεστώς του προσωπικού, ακόμη και των ανθρώπων που έχουν πεθάνει από τότε».
«Δεν ξέρω ποια γρανάζια κινούνται μέσα μας όταν κοιτάμε φωτογραφίες, ειδικά φωτογραφίες καλλιτεχνών όπως ο Cartier-Bresson, αλλά δεν είναι μόνο η όραση που δουλεύει, ούτε μονάχα η φαντασία»
13°
