Πρόσφυγας ήμουνα και εγώ

Η μετανάστευση και η προσφυγιά δεν είναι ένα φαινόμενο που χτύπησε πρόσφατα και προσωρινά την πόρτα μας. Είναι ένα διαχρονικό αποτέλεσμα πολέμου. Το 1922 αρχίζει η έξοδος του Ελληνισμού από την Σμύρνη και το 2015 οι Σύριοι εγκαταλείπουν τη χώρα τους. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και οι ομοιότητες είναι συγκλονιστικές.

Η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης δεν θα μπορούσε να μείνει αμέτοχη, μπροστά στην ιστορική πραγματικότητα. Το φετινό θεματικό αφιέρωμα με τίτλο «Πρόσφυγες, τότε και σήμερα» θα αναδείξει τη σύγχρονη πραγματικότητα του προβλήματος και τις ιστορικές του διαστάσεις. Με εκθέσεις βιβλίων, φωτογραφιών που ακολουθούν τις διαδρομές των προσφύγων, εικαστικές εκθέσεις, συζητήσεις, ημερίδες, προβολές ταινιών, θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, η ΔΕΘ φέτος θα μας δώσει ένα λόγο παραπάνω να αγκαλιάσουμε τους πρόσφυγες.

Ενδεικτικές εκδηλώσεις:

Εικαστική έκθεση της ομάδας Ex-ils, υπό τον τίτλο «εικαστικές σημειώσεις πάνω στον εκπατρισμό» που εγκαινιάζεται στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης το βράδυ της 12ης Μαϊου ημέρας έναρξης της ΔΕΒΘ. Η ομάδα των καλλιτεχνών που επί πολλούς μήνες ασχολήθηκε με το προσφυγικό ζήτημα στοχεύει να επικοινωνήσει τον προβληματισμό και την "αμηχανία" της, αναφορικά με τον τρόπο διαχείρισης του οδυνηρού και πολυδιάστατου θέματος των εκ-πατρισμένων, με έργα διαφορετικών μορφών τέχνης -ζωγραφική, χαρακτική, γλυπτική, βίντεο, κατασκευές- προσεγγίζοντας έτσι την συνθήκη του "πρώην εαυτού" σε καταστάσεις βίαιης και τραυματικής μετάβασης από τον πατρογονικό τόπο και χώρο, σ' ένα ανοίκειο και πολλές φορές αφιλόξενο νέο περιβάλλον.

Νίκος Αρβανιτίδης

Μάριος Λώλος

Αλέξανδρος Αβραμίδης

Προβολές των ντοκιμαντέρ

* του Παύλου Νεράντζη «Οι Δρόμοι της Προσφυγιάς» σε σκηνοθεσία Βασίλη Κατσίκη, που βραβεύτηκε από τη CIRCOM, την Ευρωπαϊκή Ένωση ΠεριφερειακώνΔημόσιων Τηλεοράσεων και

* του ντοκιμαντέρ «Οδοιπορικό στη Λέσβο των προσφύγων» του Σκηνοθέτη Γιώργου Μπότσου και της Δημοσιογράφου Άννας Ομοιρίδου, παραγωγής ΕΡΤ3

Φωτογραφικές εκθέσεις

* «Πρόσφυγες, σήμερα: Έλληνες φωτογράφοι καταγράφουν»

Έντεκα Έλληνες φωτογράφοι αποτυπώνουν με το φακό τους στιγμές από τις διαδρομές των προσφύγων προς τη ζωή και την ελευθερία: Αλέξανδρος Αβραμίδης, Νίκος Αρβανιτίδης, Βασίλης Βερβερίδης, Λουίζα Γκουλιαμάκη, Κατερίνα Καριζώνη, Γιάννης Κολεσίδης, Γιάννης Λιάκος, Μάριος Λώλος, Αλέξανδρος Μιχαιλίδης, Τατιάνα Μπόλαρη, Milos Bicanski. Το υλικό που καταγράφει την Ιστορία εν τη γεννέση της θα παρουσιαστεί στο θεματικό Περίπτερο «Πρόσφυγες, τότε και σήμερα», (κτήριο 13).

* «Συρία, κάποτε η ζωή…» του Γεράσιμου Νεόφυτου, με εικόνες από τη Συρία εν καιρώ ειρήνης. Στιγμές μιας ήσυχης καθημερινότητας ευγενικών ανθρώπων μερικά χρόνια πριν αρχίσει η κόλαση του πολέμου και το δράμα της προσφυγιάς.

Μάριος Λώλος

Νίκος Αρβανιτίδης

Αλέξανδρος Αβραμίδης

Έκθεση αρχειακού υλικού του προσφυγικού Ελληνισμού (διοργάνωση Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς) που αφορά τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής και της Ανταλλαγής Πληθυσμών (1922-1924). Θα παρουσιαστούν φωτογραφίες των προσφύγων από την εγκατάσταση στη Μακεδονία, αλλά και από τη ζωή τους πριν την Καταστροφή στις αλησμόνητες πατρίδες. Παράλληλα, σε προθήκες, θα φιλοξενούνται αρχειακά τεκμήρια της ιστορίας των προσφύγων του 1922 (έγγραφα και έντυπα), καθώς και βιβλία που αφορούν τον προσφυγικό ελληνισμό, μεταξύ των οποίων και οι εκδόσεις του Ιστορικού αρχείου.

Ημερίδα της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων & Επιστημόνων Πληροφόρησης (ΕΕΒΕΠ) υπό τον τίτλο Οι Βιβλιοθήκες στο πλευρό των προσφύγων και των μεταναστών, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Εθνικής Βιβλιοθήκης, της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Βέροιας, της Βιβλιοθήκης Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, πανεπιστημιακών και εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Εκδήλωση- αφιέρωμα στις όψεις του προσφυγικού άλλοτε και τώρα, που διοργανώνει η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκης Θεσσαλονίκης υπό τον τίτλο Μα πόσα σύνορα πρέπει να περάσουμε, για να πάμε σπίτι μας; με σύντομη σχετική εισήγηση της Ευτυχίας Βουτυρά, καθηγήτριας, Τμήμα Βαλκανικών Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών και τη συμμετοχή συγρραφέων και ηθοποιών στην ανάγνωση ελληνικών και ξένων κείμενων που αφορούν στους πρόσφυγες, παράλληλη προβολή οπτικοακουστικού υλικού, με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής.

Εκδήλωση δραματοποιημένης ποίησης που διοργανώνει ο ίδιος φορέας, υπό τον τίτλο Ο Άλλος είμαι εγώ: Η ποίηση του διαφορετικού στην εποχή της κρίσης. Μια ποιητική προσέγγιση του διαφορετικού, αφιερωμένη σε φωνές καταπιεσμένες, πνιγμένες, λόγω της διαφορετικότητάς τους και ενάντια στις συνθήκες που υψώνουν τείχη και φιμώνουν φωνές, από τη θεατρική ομάδα «Διθύραμβος εξ αμάξης», σε σκηνοθεσία Βάνας Βουρτσάκη.

Εκδήλωση που οργανώνει το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς, υπό τον τίτλο «Γεφυρώνοντας το Αιγαίο. Όψεις της διαχείρισης του προσφυγικού ζητήματος στην Ελλάδα του 20ου αιώνα» με ομιλητές τους: Ελένη Ιωαννίδου, ιστορικός, Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού, Ιάκωβος Μιχαηλίδης, αναπλ. καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΑΠΘ, Νίκος Ζάικος, αναπλ. καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών ΠΑ.ΜΑΚ.

Παρουσίαση του βιβλίου «Ποιοι είμαστε; Η Γεωπολιτική της ελληνικής ταυτότητας», του Γεωργίου Στυλιανού Πρεβελάκη, με ομιλητές: Γιώργος Πρεβελάκης, καθηγητής γεωπολιτικής, Σορβόννη (Paris I), Τάσος Τζήκας, πρόεδρος ΔΕΘ-HELEXPO και πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδα, Σπύρος Λίτσας, αναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Αντώνης Παπαγιαννίδης, δημοσιογράφος, γενικός διευθυντής περιοδικού «Οικονομική Επιθεώρηση».

Συζήτηση με θέμα: Ο Στρατής Μυριβήλης και η ζωή εν τάφω: ένα διεθνές, αντιπολεμικό μυθιστόρημα, πάντα επίκαιρο. Η αντιπολεμική λογοτεχνία στο φως της νέας, εμπεριστατωμένης έκδοσης με ομιλητές: Νίκη Λυκούργου, πρώην επ. καθηγήτρια νεοελληνικής φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας ΑΠΘ, Στέλιος Παπαθανασίου, διδάκτωρ φιλολογίας και θεολογίας, Λίζυ Τσιριμώκου, καθηγήτρια γενικής και συγκριτικής γραμματολογίας, Τμήμα Φιλολογίας ΑΠΘ, Στέλλα Χελιδώνη, λέκτορας νεοελληνικής φιλολογίας, Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο. Οργάνωση: Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ

Βραδιά αραβικής ποίησης, που διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Τμήματος Θεάτρου και της Κοσμητείας της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, υπό τον τίτλο: «Τα άνθη του αίματος». Η εκδήλωση θα πλαισιωθεί με μουσική αραβικού ρεπερτορίου. Θα διαβαστούν ανέκδοτα ποιήματα μεταφρασμένα από την αραβική γλώσσα από τον διερμηνέα Σαμόα Αουάντ και την Μαρία Παπαδήμα, Πρόεδρο του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Απαγγέλλουν: Δημήτρης Σαμίρ, Γεωργία Τρούλη, Maha Tawfeeq, Μαρία Κενανίδου, Βίκτωρ Αρδίτης, Ζωή Λύρα, Τέλος Φίλης, Ειρήνη Σκάρογλου, Γιώργος Αλισάνογλου, Γεωργία Συλαίου.

Το αφιέρωμα διοργανώνεται με τη συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης, του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς, της Κεντρικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης Θεσσαλονίκης , του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, των Εκδοτών, της ΕΡΤ3, της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων & Επιστημόνων Πληροφόρησης (ΕΕΒΕΠ), της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ ((Παράρτημα Ελλάδας), την ομάδα καλλιτεχνών ex-ils και άλλους δημιουργούς.

Είσοδος ελεύθερη

Info: Διεθνής έκθεση βιβλίου Θεσσαλονίκης, 12 έως 15 Μαΐου, ΔΕΘ- HELEXPO, Περίπτερα 13,14 & 15 Για περισσότερες πληροφορίες εδώ: www.thessalonikifookfair.gr