Αλέξης Κυριτσόπουλος - Παράλληλα: Η πρώτη αναδρομική έκθεση στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
«Αλήθεια, τι είναι η τέχνη του Αλέξη Κυριτσόπουλου; Ανήκει στη γραφιστική τέχνη; Στη σκιτσογραφία μήπως; Όχι, δεν θα το ’λεγα. Στη ζωγραφική; Ναι, μπορεί, αλλά πάλι δεν θα το ’λεγα. Είναι για παιδιά; Μόνο σε κάποιες ειδικές εκδόσεις. Μήπως φτιάχνει ό,τι φτιάχνει για να μας διασκεδάσει; Με κανέναν τρόπο· ένας απόμακρος και μουτρωμένος κύριος είναι ο φίλος μας που χορεύει σαν τον Γκρούτσο Μαρξ, αλλά έχει κάτι ανησυχητικό και ταυτοχρόνως κάτι αστείο. Κανονικά το ένα θα μάχονταν το άλλο, αλλά εν συνθέσει παράγουν στην απεικόνισή τους μιαν “ανθρωπινότητα” που χαμογελά στον πανταχού παρόντα παραλήπτη μας», γράφει ο Διονύσης Σαββόπουλος για τη μεγάλη αναδρομική έκθεση του Αλέξη Κυριτσόπουλου που εγκαινιάστηκε το περασμένο Σάββατο στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων.
Από την πλευρά του ο Αλέκος Λεβίδης επισημαίνει: «Πολλά [από τα έργα του Κυριτσόπουλου] απευθύνονται σε παιδιά και πολλά, ή και περισσότερα, σε ενήλικες. Πολλά, πάλι, από τα “παιδικά” έχουν ως τελικό αποδέκτη τους ενήλικες. Η παιδικότητα και η αφέλεια που αποδίδεται σχεδόν μόνιμα από τους κριτικούς ή, έστω, και από τους δημοσιογράφους στο έργο του Κυριτσόπουλου είναι χαρακτηρισμοί παραπλανητικοί, σίγουρα αφελείς και γενικευτικοί, όσο και τα λεγόμενα περί χρωμάτων κ.λπ. Χαρακτηρίζονται από την παιδικότητά τους ο Κλέε, ο Ντελονέ, οι Γερμανοί εξπρεσιονιστές του Γαλάζιου Καβαλάρη; Είναι αφελείς ο Ούγκερερ ή ο Στάιμπεργκ; Είναι τελικά παιδικός ο Καραγκιόζης ή ο Σαββόπουλος ή ο Αριστοφάνης; Όχι δεν θεωρώ μειωτικό το χαρακτηρισμό ‘’παιδική ζωγραφική’’ εάν πραγματικά καταλαβαίνουμε τι εννοούμε μ’ αυτό τον όρο. Αν εννοούμε τη σπάνια και ανεπανάληπτη, την τόσο γρήγορα χαμένη, στιγμή στη ζωή μας που με ολάνοιχτα μάτια προσπαθούμε ν’ αποκρυπτογραφήσουμε και ν’ αναπαραστήσουμε τον γύρω μας κόσμο διατρέχοντας ασυνείδητα όλη την ιστορία του πολιτισμού μας, τότε, ναι, είναι ένας άκρως τιμητικός χαρακτηρισμός».
Ενώ για τον Δημήτρη Νόλλα: «Τα χρώματα και τα σχήματα που ξεπηδούν μέσα από το ζωγραφικό σύμπαν του Κυριτσόπουλου, είτε πρόκειται για ένα σύννεφο που μοιάζει με αλογάκι είτε για ένα υπέρλαμπρο άστρο μέσα σε λούνα παρκ, συχνά μας κάνουν να νιώθουμε πως ο κόσμος είναι του χεριού μας. Όπως πλήρωμα αεροστάτου που πλανάρει αργά και ηδονικά από τα κάστρα της Θεσσαλονίκης μέχρι την Ακροκόρινθο και πάνω από το Αιγαίο, όπου, ως γνωστόν στα νερά του αγγέλοι φτερουγίζουν, ο ζωγραφικός κόσμος του μας κάνει να είμαστε κύριοι δυνατών και αισιόδοξων αισθημάτων».
Σύνθεση αντιθέτων που παράγουν μια ιδιόμορφη «ανθρωπινότητα»· αποκρυπτογράφηση και αναπαράσταση του γύρω μας κόσμου ή κόσμος που γεμίζει δυνατά και αισιόδοξα αισθήματα, η μεγάλη αναδρομική έκθεση του Αλέξη Κυριτσόπουλου πλημμυρίζει με τη δυναμική της και τις δύο μεγάλες αίθουσες της Δημοτικής Πινακοθήκης. Δημιουργώντας έναν απόλυτα προσωπικό κόσμο, όπου το μικρό χορτάρι μετατρέπεται σε φουντωμένο δέντρο, όπου οι ανθρώπινες φιγούρες έρχονται να μας αγκαλιάσουν, όπου τα χρώματα διαχέονται το ένα μέσα στο άλλο σε μια πανηγυριώτικη συνύπαρξη. Ενώ ταυτοχρόνως κατορθώνει, διατρέχοντας εξήντα χρόνια διαρκούς δημιουργικής παραγωγής απίστευτης ποικιλίας, με 500 (!) σχεδόν δείγματα, που περιλαμβάνει από τα μικρά, τα ελάχιστα σκίτσα του, που διαπνέονται όμως και διαχέουν μια μεγάλη ένταση, μέχρι τα εξώφυλλα των βιβλίων και των δίσκων, τις διαφημιστικές καμπάνιες ή τα μεγάλα πανό των εκδηλώσεων που κόσμησε. Από τις ενότητες πινάκων, που εκτείνονται από τις οπτασίες του Δον Κιχώτη μέχρι τις εικόνες για τους «Αχαρνείς» του Αριστοφάνη. Προτείνοντας μια τέχνη για την οποία, όπως λέει ο ίδιος, «το χρώμα είναι ο δρόμος για το φως». Αλλά και για το πανηγύρι, θα συμπληρώναμε, όπου το μικρό μεγεθύνεται για να πάρει τις διαστάσεις που ίσως μας διαφεύγουν αλλά που του αξίζουν, με το μεγάλο να «σμικρύνεται» για να έρθει στα μέτρα μας. Ενώ, ταυτοχρόνως το πάνω έρχεται κάτω και το κάτω πάνω, δημιουργώντας μια παραμυθένια, πανηγυριώτικη ατμόσφαιρα που θα έλεγε ο Μιχαήλ Μπαχτίν ή, όπως λέει ο Στέλιος Ράμφος «Ένα παραμύθι γράφει και ξαναγράφει ο Κυριτσόπουλος, παραμύθι που, αντί να μας ταξιδεύει σε χώρες μαγικές, μυθοποιεί τον κόσμο μας, ανασύροντας από τα αυτονόητα του το απροσδόκητο…»
Μη χάσετε την έκθεση του Αλέξη Κυριτσόπουλου στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων: θα αισθανθείτε πραγματικά το πώς μπορεί η καθημερινότητα που μας περιβάλλει και που πάμπολλες φορές μας πληγώνει, να μεταβληθεί μέσα από το βλέμμα ενός σπουδαίου δημιουργού σε ένα κόσμο σχημάτων και χρωμάτων, όπου μπορεί μεν να μην καταργούνται οι σκοτεινές πλευρές της αλλά που αναδεικνύονται και όσες φωτεινές συνεχίζουν να υπάρχουν. Ή, για να κλείσουμε μ’ ένα στίχο του Σαββόπουλου «σήκω ψυχή μου, δώσε ρεύμα…»
