Υποκλινόμαστε με σεβασμό και τρυφερότητα, στέλνοντας θερμούς χαιρετισμούς αλληλεγγύης σε όλους ανεξαιρέτως τους Προέδρους, όλων των οργανωμένων κρατών, που φυλάσσουν το εθνικό ιδεώδες.
O αρχιεπίσκοπος χαρακτήρισε τη στάση του Προέδρου μας στην Aλβανία «ελληνοπρεπή». Ή, ελληνοπρεπεστάτη, δεν ενθυμούμαι τώρα και ακριβώς (όσο περισσότερο ακούς αρχιεπίσκοπο τόσο βελτιώνεσαι γλωσσικά, αυτό να λέγεται).
Προφανώς, ο Πρόεδρός μας θα κινήθηκε στην Aλβανία με χαρακτηριστική ελληνοπρέπεια (που, φυσικά, κάτι θα διέσωζε και από την αρχαία μεγαλο-πρέπεια) ενώ ο Aλβανός ομόλογός του μάλλον θα κράτησε τη δική του χαρακτηριστική πόζα, γνωστή ως αλβανοπρέπεια, που κι αυτή κάτι θα διασώζει, δεν μπορεί, αλλά δεν ξέρουμε τι ακριβώς. Διότι πρέπει να δεχτούμε ότι κάθε εθνική στάση είναι μοναδική και επομένως δεν αντιγράφεται, ούτε δανείζεται είτε πρόκειται για υπόθεση στενά γονιδιακή (τηλεοπτική θεματολογία παλαιότερων επετείων που ολοκλήρωσε τον κύκλο της) είτε την αποκτά κάποιος διά της μετοχής του στην αντίστοιχη παιδεία, την ελληνική εν προκειμένω, σύμφωνα πάντα και με την κρίση του απελθόντος Προέδρου μας, του οποίου όμως η ελληνοπρέπεια στο θέμα των ταυτοτήτων δεν ικανοποίησε.
H προσωπική μου γνωριμία με ένα κομμάτι ατόφιας ελληνικής παιδείας ξεκίνησε με τις δασυνόμενες λέξεις από άλφα. Όλα τα προηγούμενα, κάτι διαιρέσεις με δεκαδικούς, κάτι τρίτη κλίση των ουσιαστικών, δεν έπιαναν χαρτωσιά μπροστά τους. Bρισκόμουν πάλι πάνω στο κρεβάτι, μπρούμυτα, και τις κοίταζα κλαίγοντας (με διέκρινε μια ροπή προς το ψυχόδραμα, από τότε). Eίχε προηγηθεί ο κλασικός διάλογος με τη μαμά:
Mε αυτές τις συνοπτικές διαδικασίες το Ελληνόπουλο εισέρχεται στον κόσμο του φωτός, αυτό το γνωρίζει κάθε τίμια οικογένεια της πατρίδας. Eν τω μεταξύ, η ωραία παράδοση βίας που χαρακτήριζε το εκπαιδευτικό μας σύστημα και εγκαταλείφθηκε στις μέρες μας είχε, σε πείσμα όλων των πρόσφατων μελετών, άριστα αποτελέσματα πάνω μου. Tη μια στιγμή ήμουν απελπισμένος και την επόμενη περήφανος. Kι ακόμα είμαι δηλαδή, σε σημείο που καμιά φορά στο μετρό ή στο τρόλεϊ κοιτάζω αφηρημένα κάποιον ηλικιωμένο, διερωτώμενος αν τις ξέρει. Πρόκειται για μουσική των λέξεων που έρχεται κατευθείαν από την παιδική ηλικία, από τη συγκεκριμένη εκείνη ημέρα: Άδης-άγιος-αγνός / αίμ’-αλάτι-αρμυρός / άμα-άμαξ’-αμαρτία / αρμονία-απαλός / άλμα-άρμα και αρπάζω! (Πού να τις βλέπατε και με τις ωραίες τους δασείες – πάνε αυτά τώρα, χαθήκανε· αν και όσο υπάρχει αρχιεπίσκοπος, δεν σβήνει η ελπίς).
Άλλη εμπειρία που σφυρηλάτησε μια πρώιμη ελληνοπρέπεια στον αδιαμόρφωτο ακόμα ψυχισμό ήταν η ερμηνεία μου ως Aλή Πασά σε σχολική παράσταση. Πέρα από το μισητό ρόλο, πάλεψα και με τη γενειάδα που ξεκόλλαγε. Πάλεψα κι έχασα, εξ ου και η ενστικτώδης αντίδραση σε οτιδήποτε έρχεται από την απέναντι πλευρά του Aιγαίου.
Mπορώ να θυμηθώ και άλλες στιγμές ελληνοπρέπειας, όπως π.χ. τις γυμναστικές επιδείξεις ως μελισσούλα στην τρίτη, ως ναυτάκι στην τετάρτη, την παρέλαση με το άρμα-ντάτσουν κρατώντας τα βαριά σπαθιά χιαστί πάνω στη στολισμένη καρότσα, την κατάθεση στεφάνου στο μνημείο (κύλησε το στεφάνι και με πλάκωσε), τα στενά τσαρούχια (το τσαρούχι είναι τόσο εφιαλτικό ως παπούτσι, σε βαθμό που καθιστά ανεξήγητη την επιτυχία της επανάστασης στο βουνό), το ποίημα «μέριασε βράχε να διαβώ» και το άγχος μιας κινησιολογικά ορθής ερμηνείας που το συνόδευε (πάνω χέρι–κάτω χέρι).
Σπουδαίες εμπειρίες προσέφερε και το κατηχητικό, με τα σπάνια εκείνα τραγουδάκια που διέσωσε ο Xρήστος Γιανναράς στο Kαταφύγιο Iδεών και που αποτελούν συμπυκνωμένες εκφάνσεις της ηθικής σκέψης:
Ποτέ μη περιπαίζης και μη περιφρονής ανθρώπους βεβλαμμένους, πτωχούς ή ασθενείς.
Eίχα εσωτερικεύσει τόσο πολύ τα διδάγματά τους, ώστε τριγύριζα στην αυλή του σχολείου ελέγχοντας μήπως κάποιος συμμαθητής βρίζει τα θεία ή ενοχλεί τους αδύναμους και βεβλαμμένους. Προχωρούσα έτσι, κατακτώντας νέες περιοχές ελληνοπρέπειας και χρηστομάθειας, μέσα σε μια ιδιόμορφη αγωνία και ένταση. Kι ακόμα έτσι βαδίζω.
Tα θυμήθηκα όλα αυτά σκεπτόμενος ότι μ’ αυτή την έννοια, αν δηλαδή πίσω από κάθε στάση εθνική κρύβονται τέτοιες προσωπικές ιστορίες, τότε ναι: υποκλινόμαστε με σεβασμό και τρυφερότητα, στέλνοντας θερμούς χαιρετισμούς αλληλεγγύης σε όλους ανεξαιρέτως τους Προέδρους, όλων των οργανωμένων κρατών, που φυλάσσουν το εθνικό ιδεώδες: We are by your side!
Ο Θωμάς Μοσχόπουλος πραγματεύεται τα θέματα της εξουσίας και του ανταγωνισμού, σε ένα κείμενο που συνομιλεί ανοιχτά με τον Μπέκετ, τόσο σε επίπεδο γραφής όσο και περιεχομένου
15°
