Καρκινοειδές που ανακαλύφθηκε στα βάθη του ωκεανού έχει τα μάτια για κεφάλι (εικόνα)

Τα μεγάλα βάθη του ωκεανού φιλοξενούν καρκινοειδή σε μέγεθος γροθιάς που μοιάζουν με γαρίδες και έχουν μεγάλα μάτια. Το μεγαλύτερο μέρος του κεφαλιού του είδους Cystisoma καταλαμβάνεται από τα μάτια του. «Όσο μεγαλύτερο είναι το μάτι σου, τόσο πιο πιθανό είναι να συλλάβεις τα φωτόνια που υπάρχουν εκεί έξω», λέει η Karen Osborn, ερευνήτρια στο Smithsonian Institution στην Ουάσινγκτον.

Μια μεγάλη πρόκληση για τα ζώα που ζουν σε μεγάλα βάθη μέσα στο νερό, στην περίπτωση του Cystisoma μεταξύ 200 και 900 μέτρων βάθος, είναι να βλέπουν χωρίς να γίνονται αντιληπτά από τα αρπακτικά. «Είναι ουσιαστικά σαν να παίζεις κρυφτό σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου», λέει ο Όσμπορν. «Δεν υπάρχει τίποτα για να κρυφτείς».

Τα μάτια είναι ιδιαίτερα δύσκολο να κρυφτούν επειδή οι αμφιβληστροειδείς πρέπει πάντα να περιέχουν σκοτεινές, απορροφητικές των φωτονίων χρωστικές, τις οποίες τα αρπακτικά μπορούν να διακρίνουν είτε στον αμυδρό φωτισμό του ωκεανού, είτε στις ακτίνες των δικών τους βιοφωτεινών προβολέων. Το Cystisoma συγκαλύπτει τα τεράστια μάτια του με έναν μοναδικό τρόπο. Αντί να συγκεντρώνουν τις χρωστικές ουσίες σε μια μικρή περιοχή, λέει ο Osborn, απλώνουν τον αμφιβληστροειδή τους σε ένα λεπτό φύλλο από μικροσκοπικές κοκκινωπές κουκκίδες που είναι πολύ μικρές για να τις δουν τα περισσότερα ζώα.

Το Cystisoma κρύβει το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου σώματός του όντας εντελώς διαφανές. Όταν οι επιστήμονες τα πιάνουν σε δίχτυα τράτας και τα αδειάζουν σε έναν κουβά με θαλασσινό νερό, εμφανίζονται ως κενά, σε μέγεθος παλάμης, ανάμεσα σε άλλα ζώα. «Πραγματικά δεν μπορείς να τα δεις αυτά τα πράγματα μέχρι να τα βγάλεις από το νερό», λέει ο Osborn.

Τα περισσότερα από τα εσωτερικά όργανα του Cystisoma φαίνονται κρυστάλλινα χάρη στον πολύ τακτοποιημένο, δομημένο τρόπο με τον οποίο είναι τοποθετημένοι οι ιστοί τους, εξηγεί ο Osborn. «Το μόνο πράγμα με το οποίο δεν φαίνεται να μπορούν να το κάνουν πολύ καλά είναι το έντερό τους», λέει. Η χρυσή δομή που είναι ορατή κάτω από τα μάτια είναι το πεπτικό όργανο. Ακόμη και αυτό είναι στοιβαγμένο ψηλά και ίσια για να ρίχνει όσο το δυνατόν μικρότερη σκιά, ενώ το Cystisoma κρέμεται στη συνήθη οριζόντια θέση του.