Μερικά σημεία για φαγητό, τέχνη, μουσική που αξίζει να ανακαλύψεις στη Θεσσαλονίκη
Ένα ποίημα: Περιπλανιέμαι στην πόλη, μεταιχμιακή ώρα, αγορά Καπάνι. Καφέ ουζερί Μοντιλιάνι, η μέρα αργοσβήνει, ο Μανόλης Αναγνωστάκης, φρεσκοχτυπημένος από το χέρι του στριτ καλλιτέχνη John Bzks Bouzoukis, με κοιτάζει μέσα από τα μαύρα κοκκάλινα γυαλιά του (γυαλιά σήμα κατατεθέν, πολύ πριν τα τρεντάρει ο Τζάρβις). Η μορφή του ποιητή («χτυπήθηκε» για τις ανάγκες των φετινών 60ων Δημητρίων, εφόσον αυτός είναι το κέντρο αφήγησης του φετινού προγράμματος) αναδύεται όταν το καφέ Μοντιλιάνι σφαλίζει τα κεπέγκια του. Οι λέξεις του φυλάγουν τα άδεια στενά, Θεσσαλονίκη βραδινή, στίχοι δικοί του: «Τη νύχτα έρχονται οι μεγάλες αποφάσεις/ Τη νύχτα πλάι στην αγαπημένη/ Στους γλυκούς όρκους πριν τη συνουσία/ Τη νύχτα οδηγούν τα λεωφορεία στην αποθήκη/ Όταν αρχίζουν να δουλεύουν τα πιεστήρια/ Και σβήνουνε νυσταγμένα φώτα ένα ένα/ Τη νύχτα έρχονται οι μεγάλες αποφάσεις/ Των μυστικών σχέδια επαναστάσεων…
Μια εστιατορική άφιξη που ήδη γράφει ιστορία: Η Άλγη άνοιξε πίσω από την Αχειροποίητο, δίπλα στο συνεταιριστικό καφέ Μικρή Φρίντα. Πιο κέντρο Θεσσαλονίκης δεν έχει, ένα τζα απέχει από τη στάση μετρό Αγίας Σοφίας και ήδη το στιλ της (ανοιχτή κουζίνα, μεγάλη μπάρα, λίγα τραπέζια) συζητιέται και προκαλεί το δέον σούσουρο. Στην Άλγη, με όνομα εμπνευσμένο από τον βυθό της θάλασσας, δοκίμασα εκλεκτή ψαρική την οποία, εκτός από το πιάτο, ο διαβάτης μπορεί να τη γευτεί και σε σάντουιτς, εξού και ο αυτοπροσδιαρισμός της ως «ψαροσουβλατζίδικο»: χειροποίητα πιτάκια με πηλιορείτικες ελιές, μυδοντολμάδες στα κάρβουνα και πάπρικα, μπουγιουρντί με γαρίδες και αυγό, κουτσομούρες στα κάρβουνα με μελιτζάνες και χαρούπι. Αυτό όμως που τα έσπασε ήταν το μαγιάτικο στα κάρβουνα με τα ψητά αμπελοφάσουλα και ο τόνος, επίσης στα κάρβουνα, με τα μπακάλικα πιπεράκια. Απλά πράγματα σερβίρει η Άλγη αλλά με τρομερή μαεστρία στην εκτέλεση, με περιφερειακά σαλατικά τύπου πεπόνι, αγγουράκι, κρίταμος, ντομάτες, βασιλικός, κατσικίσιο τυρί και αχνιστά κολοκυθάκια με σύκα και μέντα να κάνουν παιχνίδι και το μενού να αλλάζει καθημερινά, με βάση τα φρέσκα που ψωνίζει ο σεφ. Σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει πως όσες φορές και να περάσεις από εδώ, πάντα θα υπάρχει μια νέα έμπνευση που θα σε μουρλάνει. Από τσίπουρα θυμάμαι πως εκείνη τη νύχτα μας συντρόφευσαν μαγικά τυρναβίτικα Μαύρα Ρόδα.
Μια έκθεση με ρολόγια τοίχου, παλαιότερων προψηφιακών εποχών, τότε που οι κούκοι χτυπούσαν ανά ώρα, αλλά ο χρόνος δεν σήμαινε απαραίτητα κάτι αγχωτικό, όπως τώρα, που όλα υπακούουν σε αγχωτικούς χρόνους παράδοσης έργου. Deadline: Ο Βασίλης Αλεξάνδρου στην γκαλερί της Λόλας Νικολάου εκκινεί από νοσταλγικά αντικείμενα-φετίχ- μονάδες μέτρησης, όμως, πίσω από την εικονοκλαστική βίνταζ αναπαράσταση του παρελθόντος, αναστοχάζεται ειρωνικά ως προς το κατά πόσο η εύθραυστη χαλαρότητα του χθες μπορεί να αντικατοπτριστεί ακόμα και σαν φευγαλέα υποψία, εντός του αμείλικτου ψηφιακού κόσμου.
Ένα μπαρ που δεν πουλά μόνο ποτά ή εναλλακτικές μουσικές, αντίδοτο στη σαπίλα του τραπ και την εντεχνίλα, αλλά δέκα χρόνια τώρα κομίζει στη ζωή πάνω από την Εγνατία έναν άλλου είδους νυχτερινό πολιτισμό: Το Pikap γιορτάζει τα δέκα του χρόνια. Με την γκαλερί και το βιβλιοπωλείο του, δέκα χρόνια Pikap, με τον ραδιοφωνικό σταθμό του και το δισκογραφικό του label, με τα live και την κοινοτική στοχοπροσήλωσή τους να διακονούν μέρες και νύχτες εκτός της συνήθισμένης «μπαρίλας». Συγκινητικό σποτ, ένας μικρός Μύλος με τα όλα του σκέφτομαι κάθε φορά που με βγάζει ο δρόμος, γιατί αυτό νομίζω πως κατάφεραν οι τύποι: σε μια άνυδρη εποχή ιδιώτευσης και εξατομικευμένων απολαύσεων, το Pikap είναι (σε σμίκρυνση) για τη Θεσσαλονίκη του σήμερα ό,τι ήταν ο Μύλος του Στεφανίδη τη δεκαετία του ’90. Να τα εκατοστήσουν.
«Ξυπνάτε από τα μνήματα αδικοσκοτωμένοι / Να δήτε την πατρίδαν σας απελευθερωμένη. / Ξυπνάτε από τα μνήματα, δεν είσθε πια ραγιάδες / Ξυπνάτε κι ήρθ’ η λευθεριά, έφυγαν οι αγάδες»
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου είναι σαν χρονοκαψούλα, μέσα του συνυπάρχουν, αλληλεπιδρούν και νοηματοδοτούν η μια την άλλη οι μεγάλες ιστορικές στιγμές που σημάδεψαν τη Θεσσαλονίκη
