Μπέη Χαμάμ: Λουτρά στην Εγνατία και Θεσσαλονίκη-ερωτική πόλη από το 1444

Χτίστηκαν το 1444, πάνω σε ερείπια και απομεινάρια βυζαντινών εκκλησιών, από τον Μουράτι τον Β’ όταν κατέλαβε την πόλη. Την υπαρξιακή άνοιξη που ζει λόγω μετρό η Εγνατία (πλην  της ημερολογιακής που ανθίζει και μπάι, χειμώνα, να μας γράφεις), τη λες και  επιστροφή στον Παράδεισο. Όνομα και πράγμα. Περιπολώ στο ύψος της Αριστοτέλους και στέκομαι μπροστά από τα Λουτρά Παράδεισος, στη θέα ενός συνεργείου που επισκευάζει την οροφή τους. Ως και τη δεκαετία του ’60 ο πάσα ένας διαβάτης μπορούσε να ανανεωθεί με ένα ζεστό, ένα χλιαρό ή κρύο, αφού τα νερά του Μπέη Χαμάμ (έτσι τα αποκαλούσαν επί Οθωμανικής) παρέμεναν απρόσκοπτα ανοιχτά για δημόσια χρήση. Ο μεγάλος σεισμός του ’78 τα ράγισε, τη δεκαετία του ’80 επισκευάστηκαν, αργότερα στα νάιντις οι χώροι παραδόθηκαν προς πολιτιστική χρήση και… ένα, δύο, τρία, πολλά μεγάλα έργα, ένα, δύο, τρία, ξανανθίζει η Εγνατία!

Λίγο ιστορία ακόμα: Βογκητά χαράς αναστενάζαν εδώ στο Μπέη Χαμάμ, όπου το φυσικό φως τρύπωνε από τις επί τούτου ανοιχτά αφημένες χαραμάδες για να ανταμώνουν και τα βλέμματα πέρα από τα κορμιά. Γουργουρητά ευτυχίας, όχι μόνο επειδή το σώμα καθαριζόταν και ο κάτοχος επέστρεφε ανανεωμένος, παστρικός και μυρωμένος, αλλά και διότι εκτός από τους υδρατμούς, παιχνίδι έκαναν και οι ορμόνες. Με βάση τον Μαζάουερ της Πόλης των Φαντασμάτων, οι εργαζόμενοι του Μπέη Χαμάμ, πέρα από υπηρεσίες υγιεινής, προσέφεραν και θεραπείες σεξεργατικές. Έλα, πλύσου και φίλα και παράφορα αν θες, εξού και οι «χαμαμτζήδες» ένεκα «σεξουαλικής και κοινωνικής αλληλεπίδρασης» (τα γράφω καλά, κυρία επιμελήτρια;) δεν απολάμβαναν και την καλύτερη φήμη. Μεροκαματιάρηδες/ισσες παρίες ήταν, που πάλευαν να πασταλιάσουν γρόσια με κάθε τρόπο. 

Σε σύγκριση με το Γενί Χαμάμ (τη σημερινή Αίγλη), το Γιαχουντί στα Λουλουδάδικα, το Κουλέ Χαμάμ της Άνω Πόλης και τα Λουτρά Φοίνιξ στην περιοχή των 12 Αποστόλων, το Μπέη Χαμάμ ήταν  το μεγαλύτερο από τις δημόσιες οθωμανικές μπανιέρες της Θεσσαλονίκης. Και το πιο εντυπωσιακό διακοσμητικά, με θόλους, τόξα, τρούλο, φυσικές φωτορρυθμικές οπές και ψηφιδωτές εικόνες στους εσωτερικούς τοίχους να μαρτυρούν πρότερες δόξες «καμπαρέ» χωρίς μουσική. Μόνο ο ήχος του κελαρυστού νερού και οι αναστεναγμοί του έρωτα με τους άρρενες να μπαίνουν από τη νότια πύλη (αυτή που κοιτά την Εγνατία ) και τις χανούμισσες από τη βορινή.  Μασαλά, μασαλά, το Μπέη Χαμάμ προσέφερε μικτές λουτροτεχνικές και διέθετε πριβέ αίθουσα για τα γούστα του Σουλτάνου, σε περίπτωση που η Εγνατία τον έβγαζε στη Θεσσαλονίκη για δουλειές. Ή για διασκέδαση.

© wikipedia

Στέκομαι μπροστά από τα συνεργεία που επιμελούνται τον καλλωπισμό της οροφής και εκστασιάζομαι από αυτήν τη δυνατότητα που με κερνά ο πιο Κοσμόδρομος της πόλης καθημερινά, να μπαίνω και να βγαίνω στο παρελθόν και το παρόν πιο γρήγορα και από τον Χάρισον Φορντ όταν σανίδωνε το αστρογκάζι και διακτίνιζε το σκάφος προς τα όπου ήθελε.