Οι συχνότεροι μύθοι γύρω από την υγεία των ματιών και της όρασής μας
Αν και η όραση είναι η πολυτιμότερη αίσθηση, οι μύθοι γύρω από την υγεία των ματιών, τι τα ωφελεί και τι τα βλάπτει περισσεύουν. Ποιοι είναι οι πέντε συχνοί μύθοι και αλήθειες γι' αυτήν;
Το τι ισχύει πραγματικά εξηγεί ο δρ Κωνσταντίνος X. Καραμπάτσας, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Αναπληρωτής Καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Διδάκτωρ και Λέκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Bristol, στο Ηνωμένο Βασίλειο:
Το διάβασμα μπορεί να αυξήσει τη μυωπία
Στην αιτιολογία της μυωπίας εμπλέκονται γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, ο ακριβής αντίκτυπος των οποίων ακόμα διερευνάται. Τα διαθέσιμα στοιχεία όμως συγκλίνουν πως η αιτιολογία της μυωπίας είναι πολυπαραγοντική, με μερικές περιπτώσεις να έχουν μία ιδιαίτερα ισχυρή γενετική συνιστώσα.
Παρά τις έρευνες που διεξάγονται εδώ και δεκαετίες, ο ρόλος της κοντινής εργασίας στην ανάπτυξή της παραμένει αμφιλεγόμενος. Αυτό που έχει διαπιστωθεί είναι ότι υπάρχει κάποια συσχέτιση, αλλά αυτή δεν ισοδυναμεί με αιτιότητα. Ειδικότερα, αρκετές επιδημιολογικές μελέτες έχουν εντοπίσει υψηλότερα ποσοστά μυωπίας και εξέλιξης μεταξύ των φοιτητών, με το χρονικό διάστημα των σπουδών να παίζει καθοριστικό ρόλο. Το ίδιο έχει παρατηρηθεί και σε επαγγέλματα που απαιτούν εντατική εργασία σε κοντινή απόσταση (κάτω από 30 εκατοστά του μέτρου). Όπως αναφέρθηκε όμως, η ύπαρξη μιας συσχέτισης δεν ισοδυναμεί με την αιτιότητα.
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση ότι οι σύγχρονες οθόνες των υπολογιστών είναι επικίνδυνες για τα μάτια, δεδομένου ότι η ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας που εκπέμπουν είναι κατά πολύ χαμηλότερη από αυτήν που απαιτείται για να προκληθεί βλάβη. Αυτό που είναι επιβεβαιωμένο ιατρικά είναι ότι η πολύωρη εργασία μπροστά σε κομπιούτερ προκαλεί κόπωση στα μάτια, επιφέροντας μία σειρά συμπτωμάτων όπως ερεθισμό (ερυθρότητα, ξηρότητα ή/και δακρύρροια), αίσθημα βάρους στα βλέφαρα ή στο μέτωπο, δυσκολία εστίασης, αλλά και πονοκεφάλους ή οξείς πόνους στην ράχη.
Θα φοράω γυαλιά και μετά την επέμβαση καταρράκτη
Το αν θα χρειάζονται γυαλιά ή όχι μετά από την επέμβαση καταρράκτη, εξαρτάται από το είδος των τεχνητών φακών (ενδοφακών) που χρησιμοποιούνται για να αντικατασταθεί ο θολωμένος φυσικός οφθαλμικός φακός που ευθύνεται για την οφθαλμοπάθεια. Οι ασθενείς με μονοεστιακούς ενδοφακούς μπορεί να πρέπει να συνεχίσουν να φορούν γυαλιά για ορισμένες εργασίες και δραστηριότητες. Αντίθετα, οι περισσότεροι από τους ασθενείς που επιλέγουν τριπλοεστιακούς/πολυεστιακούς ή EDOF ενδοφακούς, δεν χρειάζονται γυαλιά μετά την επέμβαση.
Με τις σύγχρονες τεχνικές και επιλέγοντας ακρυλικούς πολυεστιακούς ενδοφακούς νεότερης γενιάς, υπάρχει η δυνατότητα να διορθωθούν σχεδόν όλα τα διαθλαστικά προβλήματα της όρασης (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός, πρεσβυωπία) με την επέμβαση καταρράκτη.
Δεν μπορεί να φορά φακούς επαφής όποιος έχει ξηροφθαλμία
Η ξηροφθαλμία μπορεί να αναπτυχθεί για πολλούς λόγους, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά η ηλικία (η πλειονότητα των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών έχουν κάποια συμπτώματα ξηροφθαλμίας), το φύλο (είναι συχνότερη στις γυναίκες), η λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. αντιισταμινικά, αποσυμφορητικά, αντιυπερτασικά, αντικαταθλιπτικά), ορισμένες συστηματικές και οφθαλμολογικές παθήσεις (π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδας, διαβήτης, βλεφαρίτιδα) και ορισμένες περιβαλλοντικές συνθήκες (π.χ. έκθεση σε καπνό, άνεμο ή ξηρό κλίμα). Η παρατεταμένη και μακροχρόνια χρήση φακών επαφής επίσης μπορεί να αποτελέσει επιβαρυντικό παράγοντα για την ανάπτυξη ξηροφθαλμίας. Στην πραγματικότητα, ποσοστό έως και 40% των χρηστών μαλακών φακών επαφής την παρουσιάζουν μετά από μερικά χρόνια συνεχούς χρήσης.
Η σχετιζόμενη με τους φακούς επαφής ξηροφθαλμία (contactlens-associated dryeye disease) προκαλείται από παράγοντες όπως η μείωση της ροής οξυγόνου στον κερατοειδή, το γεγονός ότι οι φακοί επαφής απορροφούν δάκρυα για να παραμένουν ενυδατωμένοι και η αυξημένη τριβή μεταξύ του φακού επαφής και του ματιού. Ωστόσο αυτά δεν σημαίνουν πως καθίσταται απαγορευτική η χρήση των φακών επαφής λόγω της ξηροφθαλμίας. Οι πάσχοντες μπορεί να εφαρμόσουν μέτρα όπως η χρήση ενυδατικών σταγόνων για φακούς επαφής, η αλλαγή σε ημερήσιους φακούς επαφής μιας χρήσεως και η καλή υγιεινή των φακών επαφής. Ο οφθαλμίατρος θα εξακριβώσει επίσης εάν η ξηρότητα οφείλεται όντως στους φακούς επαφής ή σε κάποια υποκείμενη διαταραχή.
Η μυωπία είναι κληρονομική
Όπως προαναφέρθηκε, η μυωπία είναι μία πολυπαραγοντική διαθλαστική διαταραχή της όρασης που έχει ισχυρή γενετική συνιστώσα σε αρκετές περιπτώσεις, αλλά όχι σε όλες.
Έχει παρατηρηθεί, π.χ., ότι ομοζυγωτικοί δίδυμοι παρουσιάζουν πανομοιότυπες διαθλάσεις. Αντίστοιχα, τα παιδιά των μυωπικών γονέων τείνουν να έχουν μεγαλύτερο μήκος ματιών, ακόμα και πριν αναπτύξουν μυωπία. Σε συγκεκριμένες οικογένειας, εξάλλου, έχει εντοπιστεί γονίδιο της μυωπίας, ενώ η συχνότητα εμφάνισής της παρουσιάζει σημαντική διαφορά στα διάφορα έθνη, γεγονός που υποδηλώνει τη σημασία των γενετικών παραγόντων. Ωστόσο στην ανάπτυξή της παίζουν συνήθως ρόλο και περιβαλλοντικοί παράγοντες.
10°
