Ντελόγο, ένα ολοήμερο και καθημερινό κρητικό γλέντι

Αν δεν πας στο Ντελόγο, μόνον στο περίπου μπορείς να το περιγράψεις. Γιατί το Ντελόγο δεν είναι ακριβώς ταβέρνα αλλά ένας διάχυτος διονυσιασμός που πλημμυρίζει ως και τα πεζοδρόμια. Και τον διονυσιασμό δύσκολα τον στριμώχνεις σε λέξεις. Πόσο μάλλον όταν πίσω του κρύβει μια Κρήτη εκεί όπου δεν την περιμένεις, στριμωγμένη σε ένα μαγαζάκι-καμαρούλα μια σταλιά δύο επί τρία, στα πόδια του Πύργου των Αθηνών. Εκεί όπου συντελείται ένα ανεξέλεγκτο πάρτι που ξεκινά από νωρίς το μεσημέρι, καθημερινές και σχόλες, χειμώνα-καλοκαίρι. Μαγαζί μέσα-έξω, με ένα ξώχαρο παράθυρο που κάνει και χρέη μπαρ, ανοιχτό στον έξω κόσμο βρέξει-χιονίσει, με παγωνιές και με καύσωνες.

Το να κλείσεις εδώ τραπέζι ηχεί κάπως οξύμωρο, αφού μέσα χωράει ίσα-ίσα ένα μικρό σταντ και ό,τι βρεθεί σε λιγοστό τετραγωνικό γύρω από το μπαρ, ενώ έξω, άντε και μετά βίας ισορροπούν δυο τραπέζια. Πού χωράνε τόσοι καλοί μαζεμένοι, είναι να απορείς, ωστόσο το Ντελόγο επιβεβαιώνει το ρητό. Προσωπικά πέρασα πολλές αλησμόνητες ώρες η μισή πάνω σε ένα σκαμνί, η άλλη μισή να κρατάει κόντρα και στήριγμα στο πλησιέστερο παρκαρισμένο αυτοκίνητο, βαστώντας αγκαλιά το καλαθάκι με το ψωμί, το καραφάκι της ρακής και μια τσάντα, όσο τα λοιπά προσωπικά είδη της παρέας περίμεναν υπομονετικά στη σέλα μιας παρκαρισμένης μηχανής. Και σ’ αυτή τη διόλου βολική στάση θα μπορούσα να ξεχαστώ ως το ξημέρωμα, απόλυτα συνεπαρμένη από τη γενική ευωχία, την ατμόσφαιρα, τις ιστορίες, τη απροσμέτρητη νοστιμιά.

Στο Ντελόγο για κρητική κουζίνα

Ντελόγο πάει να πει «ατάκα κι επιτόπου» και έτσι ακριβώς ανοίγει η ψυχή σου μπαίνοντας εδώ. Με το ζεστό καλωσόρισμα του Νίκου, που σε καλοδέχεται σα να σε περίμενε από καιρό, σαν να το ΄ξερε πως κάποτε θα ’ρθεις, κι ας μην σε ξέρει και ας μην σε έχει ξαναδεί. Με όλη τη ζεστασιά μιας απείραχτης ντοπιολαλιάς, σαν να ακούς τον Ψηλορείτη να αντηχεί στο στέρνο σου, συγκινητικός και ατόφιος. Τριγύρω μην ψάξεις τα γνωστά μεμοραμπίλια που προσπαθούν να αναπαράγουν, να δώσουν το στίγμα ενός άλλου τόπου στην πρωτεύουσα. Ούτε φωτογραφίες, ούτε στιβάνια, ούτε κουλέρ λοκάλ. Άσε που δεν υπάρχουν και τοίχοι να τα χωρέσουν. Μόνο κάποια ρητά -πες το και σοφίες βγαλμένες από τη ζωή-, από κείνα που πολύ αγαπούν οι Κρητικοί, αναρτημένα στα λίγα τετραγωνικά: «Αν σου πει κάποιος «δεν μπορείς» πες του «κοίτα να μαθαίνεις!», «το πάθος, το λάθος και η παραγγελία πληρώνονται ντελόγο», «Πρώτα οι ρακές μετά οι κουβέντες» δηλώνει ο Νίκος. Ο οποίος σκοτώνεται να σε εξυπηρετήσει ακροβατώντας ανάμεσα στο πολυπληθές κοινό, στο μπαρ τα μπουκάλια του ουίσκι γεμίζουν νεροπότηρα που αδειάζουν στο πιτς-φιτίλι, λύρες αντηχούν πρόσχαρες, ερωτικές και παιχνιδιάρες, άμα είσαι έξω, οι φωνές μπερδεύονται με τα ηχεία, όλα γύρω σου κάνουν πανηγύρι.

Μετά τις πρώτες ρακές, το μοσχοβολιστό αγγουράκι και τα ντοματίνια, ήρθαν και οι ιστορίες: ο μπαμπάς Σήφης, Κρητίκαρος από τις Νηές, ήρθε στην Αθήνα να επισκεφτεί τον γιο του Στέλιο, φοιτητή στην πρωτεύουσα. Τις άδειες ώρες, σουλατσάριζε στην πρωτεύουσα. Τυχαία έπεσε σ’ αυτό το μαγαζί και σαν να το μυρίστηκε. Άμα ο δρόμος των παιδιών ανοίγει στην πόλη, μήπως να ’ρθεις πιο κοντά τους με ένα μαγαζί στην Αθήνα; Κι έτσι έγινε Ντελόγο, μέσα στα χρόνια του κορωνοϊού. Σε λίγο, ανέβηκε στην Αθήνα και η Αγάπη, η γυναίκα του και μπήκε στην κουζίνα. Ο Στέλιος, μπήκε στο μπαρ. Τα χέρια δεν φτάνουν να εξυπηρετήσουν τη μεγάλη επιτυχία, επιστρατεύεται και ο Νίκος, φίλος-αδελφός του Στέλιου, που ανεβαίνει προσωρινά να δώσει ένα χεράκι από το χωριό για να συμβεί το «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού».

Κρητικοί μεζέδες και καλή ρακή

Περιμένοντας, αναρωτιέσαι πού θα χωρέσει ο μεζές, που δεν είναι ακριβώς μεζές αλλά κανονικό φαγητό, στο μικροσκοπικό τραπεζάκι. Άμα θες, όλα γίνονται τελικά και με την πρώτη μπουκιά του ντάκου έχεις μπεις στο νόημα. Με το χέρι στην καρδιά, κανένα κρητικό της Αθήνας δεν έχει τη νοστιμιά αυτού εδώ. Παξιμάδι όχι ό,τι κι ό,τι, ξινόγαλο παχύ, βουτυράτο και μεστό, που πήζει με τα χέρια της η Αγάπη στο μικροσκοπικό της κουζινάκι. Πλούσιο, χορταστικό και γενναιόδωρο, πάνω στη γλυκιά ντομάτα, με μπόλικη κάπαρη, ρίγανη, μοσχομυριστό ελαιόλαδο. Ντολμαδάκια χειροποίητα, μαζί με ανθούς γεμιστούς με όλα τα αρώματα της άνοιξης, όλοι στο νησί τα φτιάχνουν αλλά δεν διαθέτουν όλοι το μερακλίδικο, νόστιμο χέρι της Αγάπης. Χοχλιοί τρυφεροί και μπουμπουριστοί, με το σωστό αλάτι και δεντρολίβανο.

Ατού και προορισμός του μαγαζιού, το αντικριστό: που απορείς πώς, αλλά και αυτό χωράει στη μικροσκοπική κουζίνα. Κρέας που έρχεται από τα Ανώγεια, ψήσιμο αριστοτεχνικό, τέτοιο αντικριστό δεν έχεις φάει ούτε στην Κρήτη. Με την τραγανή πετσούλα του, το βελούδινο ψαχνό να μοσχοβολά ανθισμένα λιβάδια. Κάτω από το κρέας, στη χόβολη, ψήνεται ολόκληρη η οφτή πατάτα. Τί λέξεις να βρεις για να περιγράψεις το θαύμα μιας απλής, σαν κάστανο, ολόγλυκιας, ψημένης πατάτας; Βάλ’ τες εσύ, εγώ στερεύω. Ανάλογα με τη μέρα, διαφορετικές νοστιμιές βγαίνουν από το μαγικό κουζινάκι: σούπα ζεστή, τσιγαριαστά, λαγός στιφάδο, αριστούργημα κοτόπιτα, πιταράκια, μαγικό συκώτι ή κοτόπουλο αντικριστό.

Στο Ντελόγο, θα βρεις την παλιά Κρήτη. Αυτή την Κρήτη που γίνεται μια παρέα, μια ζεστή αγκαλιά, με απρόσμενες συναντήσεις, συμπτώσεις και ανταμώματα. Στα όρθια και στα στριμωγμένα. Μήπως οι αναπαυτικοί καναπέδες εξασφαλίζουν τα μεγάλα γλέντια;

Σινώπης 5, Πύργος Αθηνών, 2114068617