Η ψυχοπαθολογία του μαζικού θεάματος

Η μεταφορά «άρτος και θεάματα για τον λαό», είναι παγκοίνως γνωστή κι ακόμα περισσότερο ταυτίζεται με τα αυταρχικά και λαϊκίστικα καθεστώτα. Εμείς εδώ στη χώρα μας έχουμε μια ιστορική, μεταξύ πολλών άλλων σημαντικών και ασήμαντων, παράδοση/θέαμα, για κάθε «πικραμένο» θα έλεγα, το «Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός». Ή όπως αποκαλείται συνήθως στα πρωτοσέλιδα των αθλητικών εφημερίδων: «Τη μητέρα των μαχών». Ή «Το ντέρμπι των αιωνίων». Σε κάθε περίπτωση ένας αγώνας ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο ομάδες είναι μια «μάχη». Κάπως έτσι έγινε και πριν λίγες μέρες στο μπάσκετ... Μια μάχη;

Όντως πρόκειται για μια μάχη όπως και μια άλλη, μερικές μέρες προηγουμένως ανάμεσα σε δύο ποδοσφαιρικές ομάδες, οι οποίες αγωνίστηκαν για το ευρωπαϊκό έπαθλο και όπου μετά τη λήξη του παιχνιδιού δολοφονήθηκαν δύο άνθρωποι και χαροπαλεύουν μερικοί άλλοι, όλοι σε πανηγυρισμούς από την μεριά των νικητών.

Παράλογο; Καθόλου. Και δεν είναι ο επαγγελματικός αθλητισμός ο υπαίτιος. Σε ποδοσφαιρικούς αγώνες ερασιτεχνικών ομάδων τα επεισόδια και οι βιαιότητες είναι κανόνας.

Γιατί; Γιατί απ’ ότι φαίνεται στα ομαδικά αθλήματα και μάλιστα σ’ εκείνα όπου τα επίπεδα άγχους αγγίζουν «το ταβάνι», η έκβαση είναι και παραπέμπει στο «ζωή ή θάνατος». Ή ακόμα χειρότερα: «ο θάνατος σου η ζωή μου». Εκεί για τον οπαδό, ο οποίος δεν είναι οπωσδήποτε και θεατής με τη στενή έννοια του όρου όπως π.χ. εκείνος που πηγαίνει στο θέατρο, δεν υπάρχει «αύριο». Η συναισθηματική επένδυση στην ομάδα και στους παίκτες της είναι απόλυτη και τελεσίδικη, πριν ακόμα αρχίσει ο αγώνας. Ο αντίπαλος, ομάδα, αντίπαλοι παίκτες και οπαδοί είναι εχθροί. Ακόμα κι όταν παίζουν μεταξύ τους δύο διαφορετικές ομάδες του ίδιου σωματείου σε αγώνα προπόνησης η επιλογή της ταύτισης του συγκεκριμένου γκρουπ είναι απόλυτη, οι άλλοι είναι εχθροί, έστω πρόσκαιρα, έστω συγκυριακά.

Ήδη βρισκόμαστε στο χώρο του ψευδαισθητικού.

Ο αγώνας έχει σταματήσει να αποτελεί στοιχείο της πραγματικότητας. Το ζητούμενο είναι η νίκη με κάθε μέσο και με κάθε τρόπο, «με μισό μηδέν». Ένα ολόκληρο γήπεδο, δηλαδή χιλιάδες άνθρωποι οι οποίοι αριθμητικά θα μπορούσαν να αποτελούν το δυναμικό μιας μικρής ή μεσαίας πόλης, βρίσκονται, αρκετοί, πολλές ώρες πριν, σε μια άλλη πραγματικότητα. Σε έναν κόσμο φανταστικό με πολλή ένταση και πολύ μεγαλύτερη αγωνία για την έκβαση του αγώνα.

Σχετικό Άρθρο

Αθλητισμος Σιμόν Μπάιλς: «Βγάζεις κακία επειδή έχασες» - Η απάντηση σε τρανσοφοβικό σχόλιο

Newsroom 07.06.2025, 22:28

Ας φανταστούμε λοιπόν αυτόν τον τεράστιο ανθρώπινο όγκο μέσα σ' ένα γήπεδο μπάσκετ όπου κυριαρχεί το «πέραν της αρχής της πραγματικότητας». Είναι αυτό που συχνά διαβάζουμε ή ακούμε όμως τώρα πιά κυριολεκτικά : «φανταστική ατμόσφαιρα»! Κάποιοι αναφερόμενοι στο συγκεκριμένο ντέρμπι μίλησαν για απέραντη τοξικότητα.

Οπότε καταλήγουμε τελικά στο ερώτημα: Πως μπορούν να συμπεριφερθούν μέσα σ' αυτό το εκτός πραγματικότητας πλαίσιο, άτομα τα οποία είναι ψυχικά διαταραγμένα;