ΗΠΑ: Τι δείχνουν οι διαδηλώσεις για την πορεία της προεδρίας Τραμπ με σύνθημα «No Kings»; Δεκάδες χιλιάδες κόσμου διαδήλωσαν στις μεγαλουπόλεις της χώρας
Κάθε τόσο το βρίσκω χρήσιμο να κοιτάζω τι λέει το Fox News, για να καταλάβω πώς αντιλαμβάνεται το κοινό του Ντόναλντ Τραμπ τα όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ. Χθες ήταν μια από αυτές τις μέρες, με αφορμή τις μαζικές διαδηλώσεις «No Kings» που έγιναν σε όλη τη χώρα το Σάββατο και είδα με ενδιαφέρον ότι το θέμα ήταν πρώτο-πρώτο στην αρχική σελίδα του καναλιού. Το άρθρο έκανε λόγο για «σημαντικά πλήθη» χωρίς να δίνει αριθμούς, εκτός από τους 100.000 διαδηλωτές στην Νέα Υόρκη που επιβεβαίωσε η αστυνομία της πόλης. Επεσήμανε επίσης ότι οι διαδηλώσεις ήταν σε μεγάλο βαθμό ειρηνικές και χωρίς επεισόδια, αν και ανέφερε κάποιες συλλήψεις μικρού αριθμού ατόμων σε μερικές πόλεις, χωρίς να διευκρινίζει αν επρόκειτο για διαδηλωτές ή αντιδιαδηλωτές.
Η κάλυψη αυτή μπορεί να απέχει αρκετά από τα διθυραμβικά σχόλια του CNN ή των New York Times, αλλά δείχνει ξεκάθαρα ότι οι διαδηλώσεις πέτυχαν να θορυβήσουν τη συντηρητική παράταξη, και ταυτόχρονα να διαψεύσουν τη φημολογία που είχε προηγηθεί για πιθανές ταραχές και επεισόδια. Δείχνει εντελώς άστοχη τώρα η προχθεσινή αντίδραση της εκπροσώπου του Λευκού Οίκου, Άμπιγκεηλ Τζάκσον, η οποία όταν ρωτήθηκε για το θέμα των διαδηλώσεων είχε απαντήσει λακωνικά «Who cares?». Το ότι κάποιοι όντως νοιάζονται φάνηκε κι από τη χθεσινή ανάρτηση του Προέδρου Τραμπ, με ένα χυδαία βίντεο ΑΙ που δείχνει τον ίδιο να φοράει βασιλική κορώνα και να πιλοτάρει μαχητικό αεροσκάφος, το οποίο αφοδεύει πάνω στους διαδηλωτές. Έχουν παρέλθει πλέον οι καιροί που ο εκάστοτε Πρόεδρος θα έκανε μια τυπική αλλά αξιοπρεπή δήλωση για το «δημοκρατικό δικαίωμα των πολιτών να διαμαρτυρηθούν», όπως άλλωστε κάνουν συνήθως και οι κυβερνώντες όλων των δημοκρατιών της Δύσης. Ο Ντόναλντ Τραμπ σαφώς ενοχλήθηκε και αντέδρασε με το γνωστό παιδιάστικο τρόπο του.
Τίποτε από αυτά δεν φάνηκε να μειώνει τη διάθεση των πολιτών, με αποτέλεσμα να βγουν στους δρόμους πάνω από επτά εκατομμύρια σύμφωνα με τους διοργανωτές, σε περισσότερες από 2.700 μικρές και μεγάλες διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη χώρα. Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν μια σημαντικά ανοδική τάση σε σχέση με τις 14 Ιουνίου, όταν είχαμε περίπου πέντε εκατομμύρια πολίτες να συμμετέχουν σε 2.100 διαδηλώσεις με το ίδιο σύνθημα όπως και τώρα, «No Kings». Η αφορμή τότε ήταν η - πρωτοφανής για τις ΗΠΑ - στρατιωτική παρέλαση που είχε διοργανώσει ο Τραμπ στην πρωτεύουσα, θεωρητικά με αφορμή την επέτειο των 250 χρόνων από την ίδρυση του αμερικανικού στρατού (μια επέτειο που κανείς δεν είχε θυμηθεί τα προηγούμενα 249 χρόνια), αλλά πρακτικά για να γιορτάσει ο ίδιος τα γενέθλιά του! Οι διοργανωτές των διαδηλώσεων «No Kings» είχαν αποφασίσει τότε να μην έχουν παρουσία στην πρωτεύουσα, ώστε να αποφευχθούν οι εντάσεις, τώρα όμως που δεν υπήρχε στρατιωτική παρέλαση, μαζεύτηκαν πάνω από 200.000 διαδηλωτές στους δρόμους γύρω από το Καπιτώλιο.
Τι άλλαξε από τον Ιούνιο;
Η αύξηση της συμμετοχής του κόσμου δεν είναι η μόνη διαφορά με τον Ιούνιο. Η κάλυψη από τα ΜΜΕ είναι επίσης πολύ πιο εκτεταμένη τώρα, καθώς τα περισσότερα δημοσιεύματα τότε είχαν εστιάσει στην αντιπαραβολή των διαδηλώσεων με τη στρατιωτική παρέλαση. Στην τηλεόραση, περισσότερο είχαν ασχοληθεί με το θέμα οι σατιρικοί παρουσιαστές της νυχτερινής ζώνης όπως ο Τζίμι Κίμελ και ο Στίβεν Κολμπέρ, παρά τα κεντρικά δελτία ειδήσεων των μεγάλων καναλιών.
Αν όλα αυτά αντιστοιχούν σε μια πραγματική αλλαγή του κλίματος, τι μεσολάβησε; Εκ πρώτης όψεως, όχι πολλά. Τον Ιούνιο άλλωστε, ο Τραμπ ήταν ήδη Πρόεδρος για πέντε μήνες και είχε προχωρήσει τάχιστα με τις περισσότερες πτυχές του προγράμματός του, από την επιβολή δασμών και τις μαζικές απολύσεις στο Δημόσιο, μέχρι το κυνήγι μεταναστών από τις δυνάμεις του I.C.E. και την αποστολή εθνοφρουράς και πεζοναυτών στην πόλη του Λος Άντζελες. Η δημοτικότητά του είχε πέσει ήδη από τις +11 ποσοστιαίες μονάδες (του Ιανουαρίου) στις -6, όχι πολύ μακριά από τις σημερινές -7,5.
Εκεί που ίσως υπάρχει διαφορά όμως, είναι στο πόσο «ασταμάτητος» φαινόταν τότε ο Τραμπ: Το πρώτο πεντάμηνο είχε μεν κάποια πισωγυρίσματα με την επιβολή δασμών, αλλά ταυτόχρονα είχαμε δει πχ πανεπιστήμια και δικηγορικές εταιρείες να προχωρούν σε συμβιβασμό με τις παράλογες απαιτήσεις του, ενώ ακόμα και οι Δημοκρατικοί δεν είχαν καταφέρει να αξιοποιήσουν την μία και μοναδική ευκαιρία που τους δόθηκε να μπλοκάρουν την κυβέρνηση, τον Μάρτιο. Ο επικεφαλής τους στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, καθώς και λίγοι συνάδελφοί του, αποφάσισαν την τελευταία στιγμή να υπερψηφίσουν το σχέδιο προϋπολογισμού των Ρεπουμπλικάνων, παρεκκλίνοντας από τη γραμμή των Δημοκρατικών.
Τώρα αντιθέτως, οι Δημοκρατικοί (συμπεριλαμβανομένου του Σούμερ) έχουν καταφέρει να μπλοκάρουν την νέα παράταση του προϋπολογισμού, με αποτέλεσμα το περιβόητο «shutdown» των κρατικών υπηρεσιών, που συνεχίζεται επί 19 μέρες και φαίνεται ότι θα κρατήσει κι άλλο. Αλλά κι εκτός του Δημοκρατικού κόμματος, είδαμε το τελευταίο δίμηνο κάποιες ηχηρές ήττες του Τραμπ. Η παύση της σατιρικής εκπομπής του Τζίμι Κίμελ (μέσω πίεσης από την επιτροπή τηλεπικοινωνιών), την οποία είχε ζητήσει δημόσια ο Τραμπ και για την οποία πανηγύρισε δημόσια, ανατράπηκε όταν ο διευθύνων σύμβουλος της Disney υπέκυψε στις πιέσεις των καταναλωτών που ακύρωναν τις συνδρομές τους, καθώς και στις δημόσιες διαμαρτυρίες καλλιτεχνών και διασημοτήτων για την ωμή παραβίαση της ελευθερίας του λόγου. Εξίσου μεγάλη εντύπωση έκανε τις προάλλες η μαζική έξοδος των δημοσιογράφων που ήταν διαπιστευμένοι στο Πεντάγωνο, συμπεριλαμβανομένων και συντηρητικών μέσων όπως το Fox News, οι οποίοι δεν δέχτηκαν τους όρους που ήθελε να τους επιβάλλει ο Υπουργός «Πολέμου», Πητ Χέγκσεθ. Αν οι δικηγορικές εταιρείες και τα πανεπιστήμια είχαν δείξει αντίστοιχη αλληλεγγύη το πρώτο εξάμηνο, ίσως κάποιες εξελίξεις να ήταν διαφορετικές.
Βάτραχοι και δεινόσαυροι
Επιπλέον, η προσπάθεια κλιμάκωσης που επιχειρεί ο Τραμπ στα μεγάλα αστικά κέντρα των Δημοκρατικών, με συνεχείς εφόδους της υπηρεσίας I.C.E. για σύλληψη μεταναστών, και την ενεργοποίηση της εθνοφρουράς για την πάταξη των αντιδράσεων στις τοπικές κοινωνίες, φαίνεται - προσωρινά τουλάχιστον - να έχει εξουδετερωθεί από ένα συνδυασμό περιοριστικών δικαστικών αποφάσεων και μιας απρόσμενης χιουμοριστικής προσέγγισης από πλευράς των διαδηλωτών: Αντί να προσφύγουν στη βία και στις μολότωφ, που θα έδιναν πάτημα στον Τραμπ να στείλει την εθνοφρουρά ή και τους πεζοναύτες (όπως είχε κάνει στο Λος Άντζελες τον Ιούνιο), αυτοί άρχισαν να ντύνονται με φουσκωτά αποκριάτικα κοστούμια βατράχων, δεινοσαύρων, κι ένα σωρό άλλων απίθανων μορφών, δημιουργώντας για τις κάμερες μια εικόνα όπου ήταν αδύνατο να χαρακτηριστούν «επικίνδυνοι ακραίοι». Η ιδέα αυτή ξεκίνησε από το Πόρτλαντ του Όρεγκον, αλλά γρήγορα διαδόθηκε και σε άλλες πόλεις, όπως φάνηκε και στις φωτογραφίες της προχθεσινής διαδήλωσης.
Βέβαια η Νέα Υόρκη, όπου οι Δημοκρατικοί κυριαρχούν, δεν είναι σε καμία περίπτωση αντιπροσωπευτική της υπόλοιπης χώρας. Οι παραπάνω ανακατατάξεις όμως, ίσως δώσουν τον τόνο για περαιτέρω διεργασίες ανανέωσης των στελεχών του κόμματος και σε άλλες περιοχές. Η Οκάσιο Κορτέζ άλλωστε έχει επενδύσει πολύ χρόνο τους τελευταίους μήνες σε μια σειρά ομιλιών σε ολόκληρη τη χώρα (και σε ειδική εκπομπή του CNN τις προάλλες) μαζί με τον Μπέρνι Σάντερς, χτίζοντας ένα προφίλ «διαδόχου» του στην αριστερή πτέρυγα του κόμματος.
Η σημαντικότερη εξέλιξη των επομένων εβδομάδων θα είναι η τύχη του προϋπολογισμού και του shutdown, όπου αυτή τη στιγμή και τα δύο κόμματα φαίνεται να έχουν κλειδωθεί σε άκαμπτες θέσεις. Την Τετάρτη που θα φτάσουμε τις 22 μέρες χωρίς κυβερνητικές υπηρεσίες, θα είναι πλέον το δεύτερο μακρύτερο shutdown στην ιστορία της χώρας, μετά από αυτό των 35 ημερών το 2018-2019 (πάλι επί προεδρίας Τραμπ). Το αν μπορεί να ικανοποιηθεί το αίτημα των Δημοκρατικών για τον προϋπολογισμό, που έχει σκοπό τη συγκράτηση του κόστους της νοσοκομειακής ασφάλισης (Obamacare), είναι μεγάλη και ξεχωριστή συζήτηση. Είναι όμως ένα θέμα όπου έχουν την ευκαιρία είτε να καταφέρουν μια νίκη επί της πολιτικής του Τραμπ, είτε να αναδείξουν μια πτυχή της που πλήττει εκατομμύρια πολίτες. Μέσα στο βομβαρδισμό πληροφόρησης και παραπληροφόρησης που κάνει εξαιρετικά δύσκολο να τραβήξουν την προσοχή των ψηφοφόρων, οποιοδήποτε από τα δύο αποτελέσματα θα τους ήταν πολιτικά ωφέλιμο.
Μην ξεχνάμε επίσης ότι στις 4 Νοεμβρίου έχουμε κάποιες εκλογικές αναμετρήσεις, με σημαντικότερες την ανάδειξη κυβερνήτη στις Πολιτείες της Βιρτζίνια και του Νιου Τζέρσεϊ, καθώς και τη δημαρχία της Νέας Υόρκης. Οι Δημοκρατικοί είναι το φαβορί και στις τρεις, αλλά μια ανατροπή πχ στο Νιου Τζέρσεϊ, όπου η διαφορά στις δημοσκοπήσεις είναι μικρή, θα ήταν πολύ αρνητική για το κλίμα. Αντίστοιχα όμως, αν επιβεβαιωθεί η νίκη στη Βιρτζίνια, όπου ο κυβερνήτης τώρα είναι Ρεπουμπλικάνος, τα νέα μπορούν να δώσουν νέα ώθηση στο ηθικό της παράταξης.
Η πολιτική είναι πάντα γεμάτη αβεβαιότητες, που στην εποχή του Τραμπ γίνονται χαοτικές. Οι μαζικές διαδηλώσεις του Σαββάτου, η πετυχημένη αντίδραση στην προσπάθεια φίμωσης του Τζίμι Κίμελ και το προσωρινό πάγωμα στις επιχειρήσεις της εθνοφρουράς, ίσως είναι τυχαία σημεία στο γράφημα των πολιτικών εξελίξεων, που εμείς τα ενώνουμε με το μυαλό μας σε μια καμπύλη επειδή θέλουμε να την προεκτείνουμε προς το μέλλον. Είναι νωρίς ακόμα για να έχουμε οποιαδήποτε βεβαιότητα, αλλά όποιος έχει την απαραίτητη έμφυτη τάση, έχει πλέον και κάποιους λόγους να αισιοδοξεί.
15°
