Ντόναλντ Τραμπ: Η προσωπικότητα, η πολιτική άνοδος και η δεύτερη θητεία του προέδρου των ΗΠΑ
Η προσωπικότητα του Ντόναλντ Τραμπ διασταυρώνεται με την αμερικανική ανθρωπογεωγραφία: εκτός του ότι ο Donald είναι προϊόν ενός τρόπου οργάνωσης της ανθρώπινης δραστηριότητας στον αμερικανικό χώρο, επηρεάζει μέσω της πολιτικής του τη βάση των υποστηρικτών του, καθώς και το πολιτιστικό και πολιτικό τοπίο των ΗΠΑ, στοιχεία του οποίου διαχέονται στον υπόλοιπο κόσμο.
Η πολιτική ανάδειξη του Ντόναλντ Τραμπ - Τι θα κάνει κατά τη διάρκεια της προεδρίας του
Η πολιτική άνοδος του Ντόναλντ Τραμπ φανέρωσε τον κατακερματισμό της αμερικανικής κοινωνίας ο οποίος οφείλεται, εν πολλοίς, στις δομικές ιδιότητες της γέννησης του έθνους. Μια από τις έντονες κοινωνικές διαφορές είναι εκείνη μεταξύ του αστικού και του αγροτικού κόσμου, την οποία, αν και δεν ενίσχυσε ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ, την αξιοποίησε για να εκλεγεί —εξάλλου, πρόκειται για κοινωνική διαίρεση που υπάρχει σε ολόκληρο τον κόσμο. Όπως είναι γνωστό, ο Donald άντλησε οπαδούς από τις αγροτικές περιοχές κι από τις μικρές πόλεις, όπου η ρητορική του για την οικονομική παρακμή και υπέρ της προάσπισης των αμερικανικών αξιών και της επιστροφής του εθνικιστικού μεγαλείου είχε ευρεία απήχηση. Επίσης, υποστηρίχθηκε από τη λεγόμενη Rust Belt, από πολιτείες όπως η Πενσυλβάνια, το Οχάιο, Μίσιγκαν και το Ουισκόνσιν όπου ακούγονται οικονομικά παράπονα σχετικά με την αποβιομηχάνιση —μια διαδικασία που έχει ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1980 και έναντι της οποίας έχουν εφαρμοστεί επαρκείς οικονομικές αποκρίσεις. Δύο ακόμα ανθρωπογεωγραφικές κατηγορίες που ευνόησαν την ανάδειξη του Ντόναλντ Τραμπ ήταν η Sun Belt και η suburbia: σε πολλές περιοχές των νοτιοδυτικών πολιτειών και σε ένα μέρος των μεσοανώτερων προαστίων όπου επικρατούσε ανέκαθεν το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, ο Donald σημείωσε επιτυχία παρά τον αυξανόμενο πληθυσμό των Ισπανοφώνων. Το συμπέρασμα είναι ότι οι κοινωνικά επιτυχημένοι όλων των φυλών ευθυγραμμίστηκαν με την οπτική του, αν και ένα μεγάλο ποσοστό εξ αυτών, ιδιαίτερα των πιο μορφωμένων, θα προτιμούσαν η εν λόγω οπτική να διατυπωνόταν από κάποιο συμπαθέστερο και σοβαρότερο άτομο.
Ένα από τα στοιχεία της οπτικής, της ρητορικής και της πολιτικής του το οποίο ελκύει υποστηρικτές είναι οι λύσεις που προτείνει για τις μεταναστευτικές ροές και για την αύξηση των παράτυπων νεοεισερχομένων. Σύμφωνα με την ιδέα της Crimmigration οι μεταναστευτικές ροές επιδεινώνουν την εγκληματικότητα και η μετανάστευση απειλεί την εθνική ασφάλεια· άρα, απαιτείται συστηματική χρήση του ποινικού δικαίου για τη ρύθμιση της μετανάστευσης. Η στάση του Τραμπ για τη Crimmigration συνδέεται αναπόφευκτα με την ανθρωπογεωγραφία: η πρότασή του για το τείχος κατά μήκος των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού συμβολίζει ένα γεωπολιτικό όριο ασφάλειας και εθνικής ταυτότητας που αντιτίθεται στην πρακτική των Sanctuary Cities τις οποίες επιδιώκει να καταργήσει, διατεινόμενος ότι οι μετανάστες ρέπουν προς το έγκλημα. Σημειώνω εδώ ότι οι πόλεις καταφύγια είναι η Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες, το Σικάγο η Φιλαντέλφια, το Σιάτλ, η Βοστόνη, το Ντένβερ και το Όστιν όπου η συνεργασία των τοπικών αρχών επιβολής του νόμου με τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες μετανάστευσης, όπως η Immigration and Customs Enforcement (ICE), είναι κάπως περιορισμένες. Αυτές οι πόλεις δεν συμμορφώνονται πλήρως με τα αιτήματα κράτησης μεταναστών χωρίς ένταλμα και δεν παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το μεταναστευτικό καθεστώς των κατοίκων τους.
Η ατζέντα «Πρώτα η Αμερική» —ένα παλιό σύνθημα— διασταυρώνεται επίσης με τις οικονομικές γεωγραφίες. Η εμπορική πολιτική όπως, για παράδειγμα, η επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA και οι αποκρίσεις στον εμπορικό ανταγωνισμό με την Κίνα καταδεικνύουν τις αντιληπτές περιφερειακές οικονομικές ανισορροπίες, ιδιαίτερα σε περιοχές με βαριές μεταποιητικές εργασίες. Παραλλήλως, η στήριξη στην εξόρυξη άνθρακα και η κάπως λαϊκιστική αναγνώριση των συμφερόντων περιοχών που εξαρτώνται από τέτοιους πόρους, όπως τα Απαλλάχια και τμήματα των μεσοδυτικών πολιτειών, καταδεικνύουν μια μορφή οικονομικού συντηρητισμού την οποία ενθαρρύνει η προεδρία. Αντί οι πληθυσμοί να στραφούν σε νέους τομείς δραστηριότητας μέσω κινήτρων και πρωτοβουλιών, καλλιεργείται η ιδέα ότι κάποιος, κάποιοι —oι liberals, οι Κινέζοι, οι Μεξικανοί κτλ— τούς έκλεψαν τις δουλειές, τις οποίες δικαιούνταν εφόσον τις ασκούσαν οι πρόγονοί τους.
Προπάντων, η ανάδειξη του Ντόναλντ Τραμπ σχετίζεται με την πολιτιστική γεωγραφία καθώς τονίζει τις διαφορές κουλτούρας και ηθών ανάμεσα στις περιοχές. Ο αγροτικός κόσμος είναι παραδοσιακά προσκολλημένος σε ό,τι ορίζεται ως «συντηρητισμός» —πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια, σεβασμό στην εξουσία και στα όργανά της, αλλά, παραδόξως όχι στο «Κράτος»— ενώ τα μεγάλα αστικά κέντρα κλίνουν προς πλέον προοδευτικές νοοτροπίες, κατά τη γνώμη τους λιγότερο κομφορμιστικές. Η πολιτιστική γεωγραφία είναι επίσης γεωγραφία ΜΜΕ: οι Αμερικανοί εμπιστεύονται πολύ διαφορετικούς διαύλους ενημέρωσης οι οποίοι διαμορφώνουν πολύ διαφορετικές κοσμοαντιλήψεις. Το έντονο χάσμα ανάμεσα στο δίκτυο Fox News και το CNN/MSNBC αντανακλά ένα ανθρωπογεωγραφικό μοτίβο που συνδέεται με την πολιτική ιδεολογία. Σ’ αυτή την ιδεολογία περιλαμβάνεται η αντίληψη για το περιβάλλον, για τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, για το τι σημαίνει MAGA (ιμπεριαλισμός, επεκτατισμός ή απομονωτισμός;), για τα ήθη, για τη θρησκεία και για την εκκοσμίκευση. Κατά κάποιον τρόπο, η παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ και ενός ολόκληρου κύκλου ελευθεριακών και Ευαγγελιστών (Susie Wiles, Stephen Miller, Marco Rubio, Matt Gaetz, Pete Hegseth, Elon Musk, Mike Waltz, John Ratcliffe, Kristi Noem), ενθαρρύνουν κατ’ αρχάς τον δεξιό εξτρεμισμό: λευκούς εθνικιστές και νεοναζί (Ku Klux Klan, National Socialist Movement), πολιτοφυλακές (militias) που είναι αντι-κυβερνητικές και συχνά υποστηρίζουν θεωρίες συνωμοσίας (Oath Keepers, Three Percenters), υπερ-πατριωτικές και αντικυβερνητικές ομάδες, όπως οι υποστηρικτές του κινήματος sovereign citizens, που αρνούνται την εξουσία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Αλλά επειδή ο εξτρεμισμός δεν είναι ποτέ μονοπολικός, το ρεύμα του Τραμπ έχει ενισχύσει, άθελά του, τον αριστερό εξτρεμισμό: τα κινήματα Antifa, τους οικοτρομοκράτες (Earth Liberation Front και Animal Liberation Front) και το Ισλάμ το οποίο έχει υποστηρικτές στο εσωτερικό των ΗΠΑ και στρατολογεί μέλη μέσω διαδικτύου ή μικρών πυρήνων. Στον χώρο του εξτρεμισμού τοποθετούνται επίσης ριζοσπαστικές θρησκευτικές ομάδες που κηρύττουν μισαλλόδοξες θρησκευτικές ιδεολογίες, όπως είναι η Westboro Baptist Church, η οποία προωθεί ακραίες απόψεις, μεταξύ άλλων, εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ+: αν και η κεντρική τους ιδέα είναι η πολιτική αναμόρφωσης και «θεραπείας» όσων δεν εμπίπτουν στον δυισμό των φύλων, οι θρησκευόμενοι προβάλλουν τις θέσεις τους για μια σειρά πολιτικά ζητήματα.
Οπωσδήποτε υπάρχουν συγκεκριμένες αιτίες για την ανάδειξη του Ντόναλντ Τραμπ: η woke κουλτούρα, ο ηθικός πανικός μπροστά στην ανατροπή των παραδοσιακών αξιών —κυρίως μπροστά στην αντιληπτή ή πραγματική απομάκρυνση από τη θρησκεία— η ίδια η αριστερή στροφή του Δημοκρατικού κόμματος η οποία συνοδεύεται από την ταξική μετατόπιση του κοινού του. Επιπλέον, υπάρχουν συγκεκριμένες «αμερικανικές» συνήθειες που καθορίζουν τις πολιτικές επιλογές, άρα κι αυτή που αφορά τον Ντόναλντ Τραμπ. Για παράδειγμα, πολιτείες όπως το Ουαϊόμινγκ, η Μοντάνα, το Άινταχο και οι Ντακότες είναι πλειοψηφικά ρεπουμπλικανικές για δύο βασικούς λόγους: για το δικαίωμα της οπλοφορίας-οπλοχρησίας και για τη χαμηλή φορολογία εισοδήματος. Σε άλλες πολιτείες, όπως στην Αλαμπάμα, στο Τενεσί, στο Κεντάκι, στο Μισισίπι, στην Τζόρτζια, στις Καρολίνες, στη Λουιζιάνα, στην Οκλαχόμα και στο Τέξας, η ισχυρή Ευαγγελική παρουσία ασκεί επιρροή σε όλες τις πολιτικές αποφάσεις. Όχι ότι ο ίδιος ο Τραμπ έχει την παραμικρή ιδέα από τη χριστιανική θρησκεία και ειδικότερα από τη βιβλική πίστη των Ευαγγελιστών: προς το παρόν, δεν έχει κάνει τον κόπο να ενημερωθεί επί του θέματος. Παρ' όλ' αυτά, οι Ευαγγελιστές τον επέλεξαν ως όργανό τους.
Το τι θα κάνει κατά τη διάρκεια της προεδρίας του εξαρτάται από τις δυνάμεις που τον ανέδειξαν: αγρότες, συνωμοσιολόγους περιθωριακών ΜΜΕ, συνταξιούχους και Αμερικανοκουβανούς της Φλόριντα, κατοίκους απομονωμένων περιοχών, μέλη της αμερικανικής πλουτοκρατίας από το Μπέβερλυ Χιλς μέχρι την κομητεία Πάσεϊκ στο Νιού Τζέρζυ και βεβαίως όσους από κάθε γωνία των ΗΠΑ φοβούνται ό,τι αντιλαμβάνονται ως επελαύνοντα κομμουνισμό. Ο «κομμουνισμός» είναι γι’ αυτούς το κράτος προνοίας, τα συνδικάτα, τα κινήματα ΛΟΑΤΚΙ+, οι woke με τον ιστορικό τους ρεβιζιονισμό (ιδιαίτερα όπως εκδηλώνεται στην εκπαίδευση), οι ακτιβιστές του κλίματος και τέλος οι αριστεροί διανοούμενοι που έχουν αλώσει τα ΑΕΙ, τους θεσμούς και πολλές γειτονιές των μεγαλουπόλεων (π.χ. Γκρίνιτς Βίλατζ στη Νέα Υόρκη, το Mission στο Σαν Φρανσίσκο, το Ballard και το Capitol Hill στο Σιάτλ). Υπό αυτή την έννοια, οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν με ένα αρχιπέλαγος, όχι μόνο λόγω της πολυμορφίας τους αλλά και διότι η αντίθεση μεγάλων πληθυσμών στην προεδρία υπονομεύει την ενότητα η οποία δεν προωθείται, έτσι κι αλλιώς, από το αποκεντρωμένο σύστημα διακυβέρνησης. Μολονότι η προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ θα εκμεταλλευτεί την ισχύ του στα νομοθετικά σώματα για να επιβάλει καινούργια πολιτικά και κοινωνικά ήθη, ενθαρρύνοντας περαιτέρω την πλουτοκρατία, οι περισσότεροι φόβοι θα διαψευσθούν —όπως συμβαίνει συχνά στη ζωή των ατόμων και των κοινωνιών. Σε τέσσερα χρόνια, το πολύ, θα επιστρέψουμε από τη Ζώνη του Λυκόφωτος.
11°
