Σαν σήμερα: Ποιος ήταν ο Ζαπρούντερ που κατέγραψε τη δολοφονία Κένεντυ - Με αφορμή τον θάνατό του σαν σήμερα 30 Αυγούστου 1970
Σαν σήμερα, 30 Αυγούστου 1970, πέθανε ο Άμπραχαμ Ζαπρούντερ, ο άνθρωπος που κατέγραψε με την κάμερά του την στιγμή της δολοφονίας του Τζ. Φ. Κένεντυ.
Ποιος ήταν ο Άμπραχαμ Ζαπρούντερ και πώς κατέγραψε την δολοφονία Κένεντυ;
Ο Άμπραχαμ Ζαπρούντερ ήταν ένας ουκρανικής καταγωγής Αμερικανός κατασκευαστής ρούχων, ο οποίος έμεινε στην ιστορία για την καταγραφή της δολοφονίας του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ντάλας του Τέξας, στις 22 Νοεμβρίου 1963. Κατέγραψε απροσδόκητα τον πυροβολισμό σε μια οικιακή ταινία, ενώ κινηματογραφούσε την προεδρική λιμουζίνα και την αυτοκινητοπομπή καθώς διέσχιζε την πλατεία Ντήλεϊ. Το φιλμ Ζαπρούντερ θεωρείται ως το πληρέστερο υλικό από τη δολοφονία.
Το φιλμ του Ζαπρούντερ κατέληξε να γίνει ένα από τα μεγαλύτερης αξίας ντοκουμέντα στην αμερικανική ιστορία. Σήμερα το αυθεντικό φιλμ έχει περάσει στην ιδιοκτησία των Εθνικών Αρχείων των Ήνωμενων Πολιτειών και φυλάσσεται σε ειδικό δοχείο για τη διατήρησή του. Η οικογένεια Ζαπρούντερ δώρισε τον Δεκέμβριο του 1999 τα δύο αντίγραφα του φιλμ που κατείχε στο Μουσείο Sixth Floor του Ντάλας, το οποίο κάθε χρόνο διοργανώνει μεταξύ 17 και 24 Νοεμβρίου έναν περιορισμένο αριθμό προβολών.
Ο Ζαπρούντερ μετά τους πυροβολισμούς κατάλαβε ότι είχε καταγράψει κάτι σημαντικό στην κάμερα και εμφάνισε το φιλμ το ίδιο απόγευμα σε τρία αντίγραφα. Μόλις μαθεύτηκε ότι υπάρχει βίντεο από την δολοφονία του Κένεντι, δημοσιογράφοι και πρακτορεία προσέφεραν στον Ζαπρούντερ 100.000 δολάρια ως αμοιβή για το βίντεο, όπως έγραψε η Washington Post. Τελικά ο Ζαπρούντερ πούλησε τα δικαιώματα του φιλμ στο περιοδικό Life έναντι 150.000 δολαρίων, εκ των οποίων τα 25.000 δολάρια ο Ζαπρούντερ τα δώρισε στην οικογένεια του αστυνομικού Τζ. Ντ. Τίππιτ που δολοφονήθηκε από τον Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ.
Το 1994 η βιβλιοθήκη του Αμερικανικού Κογκρέσου το χαρακτήρισε αισθητικά, πολιτισμικά και ιστορικά σημαντικό, και το επέλεξε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι βρισκόταν σε προγραμματισμένη επίσκεψη στο Ντάλας του Τέξας. Η μέρα ξεκίνησε με σύννεφα, αλλά έγινε ηλιόλουστη· το Air Force One προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο της πόλης, έγινε η υποδοχή από τον κυβερνήτη του Τέξας Τζον Κόναλι και ξεκίνησε η αυτοκινητοπομπή προς το τέλος του Ντάλας.
Η αυτοκινητοπομπή θα κάλυπτε την συνολική απόσταση των δεκαέξι χιλιομέτρων σε χρόνο 45 λεπτών της ώρας, με μέση ταχύτητα 20 χλμ την ώρα. Σημειώνεται ότι τρεις ημέρες πριν, στις 19 Νοεμβρίου, δύο τοπικές εφημερίδες είχαν δημοσιοποιήσει τη διαδρομή με λεπτομερείς χάρτες.
Παρά το γεγονός ότι οι άνθρωποι της ασφάλειάς του τον είχαν συμβουλέψει το αντίθετο, ο JFK επέμενε να είναι ανοιχτή η οροφή του αυτοκινήτου του. Ήθελε να νιώθει ότι είναι κοντά στον κόσμο, να μπορεί να τους χαιρετίσει και να τον χαιρετίσουν απρόσκοπτα.
Η λιμουζίνα ξεκίνησε: μπροστά καθόταν ο Κόναλι με τη σύζυγό του, πίσω ο Κένεντι με την Τζάκι Ο. Τη λιμουζίνα ακολουθούσε μία ανοικτή Cadillac με οκτώ πράκτορες της μυστικής υπηρεσίας.
Ένα τεράστιο πλήθος, περίπου 150.000-200.000 άτομα, είχε παραταχθεί κατά μήκος του δρόμου για να δει και να επευφημήσει τον πρόεδρο.
Μετά τη διέλευσή της από το κέντρο της πόλης και τους ουρανοξύστες που τόσο φοβούνταν οι άνθρωποι της ασφάλειας του προέδρου, η πομπή εισήλθε στη θεωρούμενη σαν ασφαλή περιοχή της ανισόπεδης διασταύρωσης της οδού Ελμ. Στις 12:28 όταν τα αυτοκίνητα πέρασαν μπροστά από το κτίριο του Κεντρικής Σχολικής Βιβλιοθήκης της πολιτείας.
Η δολοφονία
Στις 12:30, έπεσε ο πρώτος πυροβολισμός από την πλατεία Ντίλι· ακούγεται σιγανά, αλλά ελάχιστοι τον αντελήφθησαν. Ο Κένεντι, ο οποίος χαιρετούσε τον κόσμο, έφερε ξαφνικά τα χέρια του στον λαιμό του και άρχισε να σκύβει προς την πλευρά της γυναίκας του, η οποία τον κοίταξε έντρομη.
Ένα δευτερόλεπτο αργότερα, ο Κόναλι, ο οποίος καθόταν ακριβώς μπροστά από τον Κένεντι έπεσε απότομα μπροστά, χτυπημένος από τη δεύτερη σφαίρα.
Ο Κλιντ Χιλ, μέρος της αυτοκινητοπομπής του προέδρου, ήταν ο μόνος από τους σωματοφύλακες που βρίσκονταν στο από πίσω όχημα που έτρεξε προς το μέρος του. Ήταν, όμως, αργά: μία τρίτη σφαίρα διαπέρασε το κεφάλι του JFK.
Κομμάτια από το κρανίο του τινάχθηκαν και η Τζάκι πιτσιλίστηκε με το αίμα του. Το σώμα του Κένεντι τινάχθηκε προς τα πίσω και έπεσε απότομα στην αγκαλιά της Τζάκι, από το στόμα της οποίας ξέφυγε ένα «Ωχ, όχι» προτού πανικοβληθεί και προσπαθήσει να φύγει από την πίσω μεριά της λιμουζίνας.
Εκείνη τη στιγμή, έφτασε και ο μυστικός πράκτορας Χιλ, ο οποίος σκαρφάλωσε στη λιμουζίνα, έσπρωξε την Πρώτη Κυρία πίσω στο κάθισμα και έπεσε κυριολεκτικά πάνω της για να τη σώσει.
Ο Κλιντ Χιλ περιέγραψε τα δραματικά εκείνα δευτερόλεπτα ως εξής:
«Ξαφνικά, άκουσα έναν θόρυβο σαν βεγγαλικό που ερχόταν από πίσω μου, από τον δεξί ώμο μου. Πήδηξα από τη θέση μου από το αυτοκίνητο παρακολούθησης, τρέχοντας όσο πιο γρήγορα μπορούσα προς το προεδρικό όχημα, με σκοπό να ανέβω στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου και να σχηματίσω μια ασπίδα, ένα φράγμα προστασίας τόσο για τον πρόεδρο όσο και την κυρία Κένεντι.
Δυστυχώς λίγο πριν φτάσω εκεί, ακούστηκε άλλος ένας πυροβολισμός και η σφαίρα χτύπησε τον πρόεδρο στο κεφάλι. Ήταν το θανάσιμο πλήγμα. Μπορούσα να δω την τρύπα στο κρανίο του και είδα ότι τα μάτια του δεν κινούνταν, ήταν σταθερά. Ο εγκέφαλός του ήταν εκτεθειμένος. Υπήρχαν αίματα και υπολείμματα εγκεφαλικού ιστού σε όλο το πίσω μέρος του αυτοκινήτου. Η κυρία Κένεντι ήταν τελείως καλυμμένη με αίμα και μονολογούσε “Τι σου έκαναν, Τζον!” και “Σε αγαπάω, Τζον”.
Υπήρχε τόσο πολύ αίμα που δεν μπορούσες να καταλάβεις αν υπήρχε κάποια άλλη πληγή, εκτός από τη μία μεγάλη πληγή στο πίσω δεξιό τμήμα του κεφαλιού του προέδρου».
Τι έγινε μετά τη δολοφονία
Αμέσως μετά, το αυτοκίνητο χάθηκε κάτω από μία ανισόπεδη διάβαση αναπτύσσοντας ταχύτητα με προορισμό το νοσοκομείο Πάρκλαντ Μεμόριαλ.
Μία ώρα αργότερα, παρά τις προσπάθειες των γιατρών, ανακοινώθηκε επισήμως ότι ο πρόεδρος Κένεντι είναι νεκρός. Ο θάνατός του ήταν ακαριαίος. Ήταν 46 ετών.
Ο κυβερνής του Τέξας Τζον Κόναλι, ο οποίος χτυπήθηκε και αυτός από μια σφαίρα, επέζησε των τραυμάτων του.
Στις 14:38, με την Τζάκι στο πλευρό του, ανέκφραστη πλέον και με το αίμα του άντρα της στα ρούχα της, ο αντιπρόεδρος Λίντον Τζόνσον ορκίστηκε 36ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών μέσα στο προεδρικό αεροσκάφος.
Ο άνθρωπος που σκότωσε τον Κένεντι δολοφονήθηκε και αυτός σε live μετάδοση 48 ώρες μετά
Λίγα λεπτά μετά τη δολοφονία, η αστυνομία του Ντάλας περικύκλωσε το κτίριο της Κεντρικής Σχολικής Βιβλιοθήκης του Τέξας και άρχισε να την ερευνά.
Στον 6ο όροφο, οι αστυνομικοί ανακάλυψαν ένα παλαιό ιταλικό τυφέκιο Μάνλιχερ-Καρκάνο με ιαπωνική σκοπευτική διόπτρα. Στην άλλη άκρη του ορόφου, δίπλα σε ένα ανοικτό παράθυρο με θέα στην οδό Ελμ, ανακάλυψαν τρεις κάλυκες.
Αμέσως, άρχισε το ανθρωποκυνηγητό για τον Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, έναν νεαρό που είχε πιάσει δουλειά στο κτίριο λίγους μήνες πριν τη δολοφονία και εθεάθη να κυκλοφορεί σε αυτό. Συνελήφθη ύστερα από περιπετειώδη καταδίωξη μέσα στην αίθουσα ενός κινηματογράφου.
Ύστερα από δύο ημέρες εξουθενωτικών ανακρίσεων, αποφασίστηκε ο Όσβαλντ να οδηγηθεί από τα κρατητήρια του αρχηγείου αστυνομίας του Ντάλας στις φυλακές.
Στο υπόγειο του κτιρίου, μέσα σε συνωστισμό αστυνομικών, δημοσιογράφων, φωτογράφων αλλά και τηλεοπτικών συνεργείων που μετέδιδαν ζωντανά στην τηλεόραση την μεταφορά του Όσβαλντ, δύο αστυνομικοί τον κρατούσαν, όταν βγήκε μπροστά τους ένας βραχύσωμος άνδρας και πυροβόλησε τον Όσβαλντ μια φορά στο στομάχι.
Εκατομμύρια τηλεθεατές είδαν τον άνθρωπο που κατηγορούνταν για τη δολοφονία του Τζον Κένεντι να πέφτει με τη σειρά του νεκρός από πυρά μόλις 48 ώρες μετά το έγκλημα.
Έτσι, τα αίτια της δολοφονίας του JFK έμειναν αναπάντητα, προκαλώντας μια σειρά από θεωρίες συνωμοσίας και εμπνεόντας ταινίες, σειρές και τραγούδια.
16°
