Το αυτοαποκαλούμενο «χαλιφάτο» στο ζενίθ του είχε έκταση 88.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε Συρία και Ιράκ και είχε κατορθώσει να επιβάλλει την δική του ακραία εκδοχή του ισλαμικού νόμου στους περίπου 8 εκατομμύρια πολίτες του. Εδώ και λίγες ημέρες, αποτελεί πια ιστορία.
Ας τα πάρουμε χρονολογικά:
Ιούνιος 2013: Το τέρας γεννιέται
Μία μαύρη σημαία με λευκά αραβικά γράμματα και την υπογραφή «Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε» κυματίζει πάνω στο επιβλητικό κτήριο του κυβερνείου στην Ράκκα. Η πόλη βρίσκεται στην βόρεια όχθη του ποταμού Ευφράτη, περίπου 160 χιλιόμετρα ανατολικά του Χαλεπίου και το καθεστώς έχει χάσει ήδη από τον Μάρτιο τον έλεγχό της. Μαυροντυμένοι άντρες επιβάλλονται με τον τρόμο στον πληθυσμό και στις τοπικές ομάδες των ανταρτών ενώ απαγάγουν πολλούς δυτικούς δημοσιογράφους. Ο πλανήτης ανακαλύπτει την εξτρεμιστική αυτή ομάδα. Μέχρι τότε, μόνο κάποιοι σχετικοί είχαν προσέξει την ανακοίνωση που είχε κάνει στις 9 Απριλίου 2013 ένας Abou Bakr al-Baghdadi, επικεφαλής της Ιρακινής Αλ Κάιντα και είχε αναφερθεί στην συγχώνευση της ομάδας του, του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ (που είχε ιδρυθεί το 2010) με το Μέτωπο al-Nosra, που πολεμούσε το καθεστώς της Συρίας. Μαζί δημιούργησαν το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε που αυτοπροσδιορίζεται ως αντίπαλος της Αλ Κάιντα αφού αμφισβήτησαν την εντολή του ιστορικού ηγέτη της Ayman Al-Zawahiri που τους ήθελε να παραμείνουν το ιρακινό τμήμα της κεντρικής οργάνωσης.
Ιούνιος 2014: Κηρύσσεται το χαλιφάτο
Μέσα σε ένα χρόνο το Ισλαμικό Κράτος έχει ενισχυθεί τόσο σε επίπεδο μελών, όσο σε επίπεδο μέσων και εδαφών. Χιλιάδες τζιχαντιστές από όλο τον κόσμο κατευθύνονται στην Ράκκα που έχει γίνει η πρωτεύουσα της οργάνωσης. Οι επικεφαλής έχουν στήσει μία αντιγραφή αληθινού κράτους νόμους που εφαρμόζουν την ακραία εκδοχή του ισλαμικού νόμου αλλά και ξεχωριστούς θεσμούς στη δικαιοσύνη και στην αστυνομία, πάντα, όπως επισημαίνουν, στα πρότυπα των πρώτων χρόνων του Ισλάμ του 7ου αιώνα.
Από τις αρχές Ιουνίου 2014 οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους εξαπολύουν θεαματικές επιθέσεις προς τα ανατολικά και τον βορά και καταφέρουν μέσα σε λίγες μέρες να κατακτήσουν ένα τρίτο της έκτασης της Συρίας μέχρι τα σύνορα με την Τουρκία και το Ιράκ. Συνεχίζοντας την πορεία τους, διασχίζουν τα σύνορα και κατορθώνουν να πάρουν – χωρίς σοβαρή αντίσταση από τον ιρακινό στρατό – την Μοσούλη, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ.
Στις 29 Ιουνίου ιδρύεται ένα χαλιφάτο στα κατακτημένα εδάφη του Ιράκ και της Συρίας υπό την ονομασία «Ισλαμικό Κράτος». Λίγες ημέρες αργότερα, στις 5 Ιουλίου, ο επικεφαλής της οργάνωσης Abou Bakr al-Baghdadi παρουσιάζεται ως ο χαλίφης Ιμπραήμ στο ιστορικό τζαμί Al-Nouri της Μοσούλης και καλεί τους μουσουλμάνους να δηλώσουν την πίστη τους σε αυτόν.
Το χαλιφάτο έχει έκταση μεγαλύτερη αντίστοιχη με το Ηνωμένο Βασίλειο και πληθυσμό μεγαλύτερο από 8 εκατομμύρια. Το Ισλαμικό Κράτος ελέγχει κυρίως τα τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου ενώ έχει εφοδιαστεί με οπλισμό αντίστοιχο με τον οπλισμό του Ιράκ.
Σεπτέμβριος 2014: Δημιουργείται ο διεθνής συνασπισμός υπό τις ΗΠΑ
Ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθεί παγωμένος την ανάδειξη αυτής της νέας κρατικής οντότητας στην καρδιά της Μέσης Ανατολής. Οι νόμοι μίας άλλης εποχής που επιβάλει αλλά και οι μαζικές επιθέσεις εναντίον των χριστιανικών μειονοτήτων και των Γιεντίζι του Ιράκ, προκαλούν τρόμο στην διεθνή κοινή γνώμη.
Το μεγάλο σοκ έρχεται στις 18 Αυγούστου 2014 με την εκτέλεση του Αμερικανού δημοσιογράφου James Foley. Το βίντεο του αποκεφαλισμού του, κινηματογραφημένο από την προπαγάνδα του Ισλαμικού Κράτους, ανεβαίνει την επόμενη στο youtube και προκαλεί τρόμο. Η είδηση επιταχύνει την στρατιωτική απάντηση και οι ΗΠΑ επιχειρούν τις πρώτες επιδρομές εναντίον των τζιχαντιστών στο Ιράκ.
Μέσα στον επόμενο μήνα ιδρύουν τον διεθνή αντιτρομοκρατικό συνασπισμό κατά του Ισλαμικού Κράτους. Οι πρώτες χώρες που συμμετέχουν είναι η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς ενώ σταδιακά μπαίνουν και ασιατικές και αραβικές χώρες. Συγχρόνως, ο αμερικάνικος στρατός πλαισιώνει και εκπαιδεύει αυτόν του Ιράκ ώστε να μπορέσει να δώσει την δική του μάχη για την απελευθέρωση της χώρας.
2015 – 2016: Ο τρόμος φτάνει στην Δύση
Αυτοαποκαλούμενοι Τζιχαντιστές πραγματοποιούν σειρά τυφλών επιθέσεων σε Ευρώπη και Τουρκία. Ενδεικτικά:
Γαλλία - Ιανουάριος 2015: Δύο ένοπλοι άντρες εισβάλουν στο περιοδικό Charlie Hebdo στο Παρίσι και σκοτώνουν 17 άτομα. Την επόμενη μέρα τζιχαντιστής σκοτώνει μία γυναίκα αστυνομικό και άλλους 4 που έχει πάρει όμηρους σε κατάστημα.
Δανία - Φεβρουάριος 2015: Επίθεση σε πολιτιστικό κέντρο της Κοπεγχάγης με δύο νεκρούς.
Γαλλία – Νοέμβριος 2015: Πολλαπλές επιθέσεις στο Παρίσι αφήνουν πίσω 130 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.
Τουρκία - Ιανουάριος 2016: Βομβιστής αυτοκτονίας ανατινάζεται ανάμεσα σε πλήθος τουριστών στην Κωνσταντινούπολη, σκοτώνοντας 12 Γερμανούς.
Βέλγιο – Μάρτιος 2016: Τρεις άντρες ανατινάζονται στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών και σε ένα σταθμό του μετρό και σκοτώνουν 32 ανθρώπους.
Γαλλία – Ιούλιος 2016: Ένοπλος άντρας πέφτει με φορτηγό στο συγκεντρωμένο πλήθος στη Νίκαια την ημέρα της εθνικής γιορτής. 84 νεκροί και δεκάδες τραυματίες.
Δεκέμβριος 2016: Καταστρέφεται η Αρχαία Παλμύρα
Ενώ ο διεθνής συνασπισμός συνεχίζει τις επιθέσεις του σε πολλά μέτωπα, το καθεστώς της Συρίας στηριζόμενο από τους Ρώσους θέλει να συμμετάσχει στην μάχη κατά της τρομοκρατίας. Στο μεταξύ οι τζιχαντιστές έχουν ήδη, από το 2015, καταλάβει τον διάσημο αρχαιολογικό χώρο της Παλμύρας και οι εικόνες καταστροφής πολλών αγαλμάτων και ρωμαϊκών μνημείων είχαν κάνει τον γύρω του κόσμου. Τον Μάρτιο του 2016 ο συριακός στρατός δίνει την πρώτη του συμβολική μάχη ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος και καταφέρνει να τον εκδιώξει από την Παλμύρα. Σε λίγους μήνες όμως, τον Δεκέμβριο, μέσα σε λίγες ώρες, τζιχαντιστές προερχόμενοι από την Ράκκα παίρνουν πίσω την αρχαία πόλη και αυτή την φορά καταστρέφουν ολοσχερώς τους ναούς. Πετυχαίνουν έτσι τον διπλό σκοπό τους: να αποδείξουν ότι είναι ακόμα μάχιμοι και ικανοί να εξαπολύουν οργανωμένες επιθέσεις και να συγκεντρώσουν πάνω τους τα φώτα της δημοσιότητας. Η πόλη θα επιστρέψει ξανά στα χέρια των Σύρων και των Ρώσων τον Μάρτιο του 2017 και η νίκη θα επισφραγιστεί με μία συμφωνική συναυλία στο ρωμαϊκό θέατρο.
Ιούλιος 2017: Η Μοσούλη απελευθερώνεται
Ο ιρακινός στρατός πλαισιωμένος από τις αμερικανικές δυνάμεις καταφέρνει να κερδίσει πόλη με πόλη, το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας που ελέγχεται από το Ισλαμικό Κράτος. Μένει όμως ακόμα στα χέρια των τζιχαντιστών η Μοσούλη, ιρακινή πρωτεύουσα του χαλιφάτου όπου ακόμα ζουν περίπου ένα εκατομμύρια κάτοικοι. Η περικύκλωση της πόλης ολοκληρώνεται στις 22 Νοεμβρίου και μία ιδιαίτερα αιματηρή μάχη εξελίσσεται μέχρι τον Ιανουάριο 2017 όπου επανακτώνται οι περιοχές ανατολικά του Τίγρη. Οι ιρακινές δυνάμεις επιτίθενται στο δυτικό τμήμα της πόλης τον Φεβρουάριο. Στις 10 Ιουλίου 2017 η ιρακινή κυβέρνηση ανακοινώνει την πλήρη απελευθέρωση της Μοσούλης.
Οκτώβριος 2017: Η Ράκκα απελευθερώνεται
Ο διεθνής συνασπισμός στηρίζεται πλέον στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (στην πλειοψηφία τους Κούρδοι) για τις μάχες στο έδαφος ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος. Η μάχη της Ράκκας ξεκινάει τον Ιούνιο και διαρκεί τέσσερις μήνες. Η πρωτεύουσα του χαλιφάτου μετά από αλλεπάλληλους βομβαρδισμούς έχει καταστραφεί σε ποσοστό 80%. Οι δύο πλευρές καταλήγουν σε συμφωνία στα μέσα Οκτωβρίου. Έτσι οι τελευταίοι τζιχαντιστές με τις οικογένειές τους μπορούν να εκκενώσουν την πόλη με αντάλλαγμα την απελευθέρωση πολιτών που έχουν κρατήσει για ανθρώπινη ασπίδα. Η μάχη τελειώνει στις 17 Οκτωβρίου με την απελευθέρωση της Ράκκας.
Μάρτιος 2019: Ήττα του χαλιφάτου
Η μάχη επικεντρώνεται στα τελευταία εδάφη που κρατούν οι τζιχαντιστές. Οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) μαζί με τον διεθνή συνασπισμό διαπραγματεύονται την έξοδο των τελευταίων άοπλων πολιτών – κυρίως γυναικών και παιδιών. Ήδη από τις αρχές Φεβρουαρίου ανακοινώνεται ότι το Ισλαμικό Κράτος ελέγχει λιγότερο από το 1% των εδαφών του χαλιφάτου του. Στις 22 Μαρτίου ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσιάζει σε δημοσιογράφους συγκριτικούς χάρτες (με τις εκτάσεις του Ισλαμικού Κράτους το 2016 και σήμερα) και δηλώνει ότι το χαλιφάτο ηττήθηκε σε ποσοστό 100%. «Μπορείτε να κρατήσετε τον χάρτη. Συγχαρητήρια… Καιρός ήταν», προσθέτει ενώ μόλις έχει αποβιβαστεί από το προεδρικό αεροσκάφος Air Force One στην Φλόριντα.
16°
