Seán Hewitt, «Ανοίξτε, Ουρανοί»

Κάθε μέρα, για όλο το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, θα παρουσιάζουμε μία καινούργια έκδοση: βιβλία που αξίζουν —όσο γίνεται τεκμηριωμένα—, βιβλία «για όλα τα γούστα», βιβλία που μας έκαναν κλικ για τον ένα ή τον άλλο λόγο. Η περίοδος των εορτών μοσχομυρίζει έτσι κι αλλιώς φρεσκοτυπωμένες σελίδες.

Σήμερα: Seán Hewitt, «Ανοίξτε, Ουρανοί» (μετάφραση Κατερίνα Σχινά, 312 σελίδες, Εκδόσεις Στερέωμα)

Δύσκολα μπορεί να δεχτεί κανείς πως αυτό το μυθιστόρημα είναι πράγματι το πρώτο πεζό του συγγραφέα του. Ένα υπέροχο, λυρικό μυθιστόρημα ενηλικίωσης που εκτυλίσσεται στην αγγλική επαρχία κάπου στις αρχές της δεκαετίας του 2000, εστιάζοντας στη φύση του πόθου, της λαχτάρας, και του τρόμου της πρώτης αγάπης. Ο Χιούιτ, με εντυπωσιακή οικονομία και αμείωτη ποιητική διάθεση, συνθέτει έναν μαγευτικό ύμνο, αφιερωμένο σε μερικά από τα πιο όμορφα πράγματα της ζωής του ανθρώπου. Μια σπουδαία ιστορία πρώτης αγάπης, ένα queer μυθιστόρημα που θα συγκινήσει και θα συνεπάρει όλους τους αναγνώστες. Πολύ τρυφερό βιβλίο, πολύ πλούσια φύση, πολύπαθη εφηβεία.

Όμως δεν θα πούμε περισσότερα εμείς. Θα δώσουμε αμέσως τον λόγο στη μεταφράστρια του βιβλίου, Κατερίνα Σχινά — αφού πρώτα την ευχαριστήσουμε για τον χρόνο της. Νά τι μας είπε:

* * *

H πρώτη αγάπη είναι έκσταση και αγωνία, συναρπαγή και τρόμος. Εκπληρωμένη ή όχι, αφήνει ανεξίτηλο ίχνος. Κι όταν δεν έχει ανταπόδοση, μπορεί να γίνει ένα αγκάθι στην καρδιά, ένα ανέφικτο ιδεώδες προς το οποίο πάντα θα τείνει ο μελαγχολικός ενήλικας, παραδέρνοντας ανάμεσα σ’ αυτό που πόθησε και δεν το κέρδισε, κι αυτό που του προσφέρεται και δεν μπορεί να το απολαύσει. Είναι η περίπτωση του πρωταγωνιστή του πρώτου μυθιστορήματος του Ιρλανδού ποιητή Σον Χιούιτ. Ο πρώτος του έρωτας θα τον βασανίζει ώσπου να γίνει ο μεσήλικας, διαζευγμένος, νοσταλγικός αφηγητής τού «Ανοίξτε, Ουρανοί» και θα τον αναπολεί, σ’ όλη την έκταση του μυθιστορήματος, ξαναζώντας εκείνη την ακόρεστη παραληρηματική λαχτάρα του πιο καθοριστικού καλοκαιριού της ζωής του που τον άφησε μισό, ανικανοποίητο, ανίκανο να δεσμευτεί στην αμοιβαιότητα μιας απλής, πραγματωμένης σχέσης.

Ο μοναχικός δεκαεξάχρονος Τζέιμς έλκεται από «αγόρια της ηλικίας του και μεγαλύτερους άντρες» και από τότε που θυμάται τον εαυτό του εστιάζει «μόνο σ’ εκείνους που πίστευε ότι δεν θα ανταποκρίνονταν». Στο απομονωμένο χωριό της βόρειας Αγγλίας όπου ζει με τους στοργικούς αλλά και περιοριστικούς γονείς του, ανάμεσα σε επιφυλακτικούς, καχύποπτους, αδιάκριτους συχωριανούς, βιώνει την αγωνία, κάποτε και την ντροπή, της queer εφηβείας: την οδυνηρή γοητεία των αποδυτηρίων του σχολείου όπου η θέα και η μυρωδιά των αγοριών που γδύνονται είναι «σχεδόν ανυπόφορη», τα ερωτηματικά που του γεννά η συναναστροφή του με τον ντόπιο γαλατά για τον οποίο δουλεύει ως διανομέας, τον έρωτά του για τον Λουκ, που εμφανίζεται απροσδόκητα στο χωριό και τον σαγηνεύει με την απρόσιτη, ελαφρώς αλαζονική ομορφιά του και τον ανυπότακτο, κάποτε βίαιο, χαρακτήρα του.

Η δυναμική αυτού του έρωτα βρίσκεται στο επίκεντρο του βιβλίου και εκτυλίσσεται σε αντίστιξη με τη μεθυστική ατμόσφαιρα της ανέπαφης αγγλικής εξοχής, διανθισμένη από τα σχόλια του «αταίριαστου» Τζέιμς που παρατηρεί τη ζωή των συνομηλίκων του χωρίς να συμμετέχει σ’ αυτήν, δυσανασχετεί με τις επιταγές του κόσμου των ενηλίκων και προσπαθεί να κατανοήσει τον Λουκ, και τη φύση της σχέσης τους. Γιατί, καθώς πλησιάζουν ο ένας τον άλλον και ο Τζέιμς τον ποθεί όλο και πιο τυραννικά, τα όρια ανάμεσα στη φιλία και τον ρομαντικό έρωτα αρχίζουν να θολώνουν και κάτι θρηνητικό συνοδεύει τις λαμπρές περιγραφές της φύσης, μόνιμο σκηνικό της προσωπικής τραγωδίας του αφηγητή.  Γιατί ο Λουκ παραμένει απρόσιτος, περίκλειστος στον κόσμο του, παγιδευμένος στις δικές του αγωνίες, πασχίζοντας να επουλώσει τα δικά του τραύματα. Οι δρόμοι τους θα χωρίσουν, και ο Τζέιμς δεν θα πάψει ποτέ ν’ αναζητά την υπόσχεση εκείνου του έρωτα, μια υπόσχεση της πραγματικής, εκρηκτικής ζωής που γεύτηκε εκείνο το υπέροχο καλοκαίρι. Στο τέλος, δεν θα απομείνει παρά ο στίχος του Γουίλιαμ Μπλέικ, που ο συγγραφέας προτάσσει στο βιβλίο του: «Οι άνθρωποι από αγάπη αρρωσταίνουν».

Το «Ανοίξτε, Ουρανοί» είναι ένα εξομολογητικό, ποιητικό μυθιστόρημα ενηλικίωσης, που αρνείται την εύκολη κατηγοριοποίηση ως gay μυθιστόρημα. Αντίθετα, χρησιμοποιεί την queer εμπειρία για να εξερευνήσει τα καθολικά ζητήματα της επιθυμίας, της ταυτότητας, και της λαχτάρας τού ανήκειν, αποτυπώνοντας με στοχαστική ευαισθησία το δέος της σεξουαλικής αφύπνισης, τα όρια ανάμεσα σε διαφορετικές μορφές αγάπης, τον πόνο της διάψευσης και τη διαλυτική εξουσία του χρόνου.

• Νά και το οπισθόφυλλο:

Στο απομακρυσμένο χωριό της Βόρειας Αγγλίας όπου ζει, ο δεκαεξάχρονος Τζέιμς συνειδητοποιεί ότι έλκεται ερωτικά από τα αγόρια και επιζητεί την αυτονομία του από τη στοργική αλλά περιοριστική οικογένειά του και τη μικρή, αδιάκριτη κοινότητα που παρακολουθεί κάθε του κίνηση. Η άφιξη του λίγο μεγαλύτερου, όμορφου και χαρισματικού Λουκ, που μοιάζει ατρόμητος αλλά είναι βαθιά τραυματισμένος από το διαζύγιο των γονιών του και λαχταρά τη σταθερότητα και την αγάπη του πατέρα του, δίνει περιεχόμενο στις επιθυμίες του. Ο Τζέιμς ερωτεύεται παράφορα τον Λουκ, χωρίς ποτέ να είναι βέβαιος ότι εκείνος ανταποκρίνεται στα αισθήματά του. Η συνάντηση και η διφορούμενη φιλία των δύο εφήβων θα μεταμορφώσει τη ζωή τους και θα τη σφραγίσει για πάντα.

Ένα μαγευτικό μυθιστόρημα για την επιθυμία, τη λαχτάρα και τον τρόμο του πρώτου έρωτα. Με εντυπωσιακή οικονομία και λυρισμό, ο Σον Χιούιτ καταθέτει με το πρώτο του πεζογραφικό βιβλίο έναν ύμνο στην εφηβεία, στον αισθησιασμό και στον έρωτα σε όλες του τις μορφές.

• Και ένα μικρό βιογραφικό του συγγραφέα:

Ο Σον Χιούιτ (Seán Hewitt) γεννήθηκε το 1990. Είναι συγγραφέας δύο ποιητικών συλλογών («Tongues of Fire» και «Rapture’s Road») και ενός απομνημονεύματος («All Down Darkness Wide»). Συνεργάστηκε με τον καλλιτέχνη Luke Edward Hall στο έργο «300,000 Kisses: Tales of Queer Love from the Ancient World». Έχει τιμηθεί με το βραβείο Laurel και το βραβείο Rooney για την ιρλανδική λογοτεχνία και έχει συμπεριληφθεί στη βραχεία λίστα για το βραβείο των Sunday Times «Young Writer of the Year». Διδάσκει στο Trinity College του Δουβλίνου και είναι μέλος της Royal Society of Literature.

Βρείτε το στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.

* * *

Το Ημερολόγιο κυκλοφορεί τρεις φορές την εβδομάδα: κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή. Τις Κυριακές, η στήλη μεταμορφώνεται στο Βιβλίο της Εβδομάδας. Ειδικά για το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, βγαίνουμε κάθε μέρα με μία πρόταση ανάγνωσης. Στείλτε μας μέιλ αν θέλετε να μας πείτε ή να μας ρωτήσετε κάτι — οτιδήποτε. Σας ευχαριστούμε πολύ.