Κριτική για την παράσταση «Το σχολείο των γυναικών» του Μολιέρου, που παρουσιάζεται στην Πειραιώς 260 σε σκηνοθεσία Έκτορα Λυγίζου
Η Πειραιώς 260 το βράδυ του Σαββάτου θύμιζε κάπως τις εποχές προ covid, όταν ο προαύλιος χώρος ήταν σημείο συνάντησης και παρέας πολλών ανθρώπων. Να ήταν το έργο που επρόκειτο να δούμε («Το σχολείο των γυναικών» του Μολιέρου); Να ήταν η ομάδα των συντελεστών της παράστασης που προοιωνιζόταν κάτι ενδιαφέρον; Να ήταν η ανάγκη να γεμίσει το κενό της διακοπής από τη θέαση παραστάσεων; Όλα μαζί.
Η σκηνή του Χώρου Δ ήταν γεμάτη με μουσικά όργανα απλωμένα στο χώρο και μια τεράστια ντουντούκα που γίνεται οι χώροι δράσης κάθε σκηνής του έργου, αλλά κι ένα σημείο γεμάτο συμβολισμούς. Και με ανθρώπους (τους ηθοποιούς) να κινούνται στον χώρο, να δοκιμάζουν νότες, να κουρδίζουν, ντυμένοι όλη με ρούχα που παρέπεμπε σε μαθητική στολή: μια ενιαία αισθητική, μια επιβεβλημένη εικόνα. Οι κουρτίνες στις τζαμαρίες γύρω δημιουργούν μικρά τρίγωνα ανοίγματα, που υπογραμμίζουν το περίκλειστο του χώρου με τις μικρές διεξόδους.
Η παράσταση αρχίζει και εμφανίζεται ο καθηγητής, ο διευθυντής ορχήστρας, αυτός που επιβάλλει τον τόνο και την τάξη. Ο Αρνόλφος, ο Έκτορας Λυγίζος, ο σκηνοθέτης της παράστασης, που κράτησε επαξίως και τον πρώτο ρόλο του μολιερικού έργου, που παρουσιάστηκε στην έμμετρη μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη, η οποία αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο τη μολιερική σκέψη και το χιούμορ.
Ο Αρνόλφος που φοβάται μην τον κερατώσει η μελλοντική του γυναίκα φροντίζει να τα έχει όλα υπό έλεγχον. Βρίσκει από νωρίς μια παιδίσκη, την κλείνει σε εσωτερικό σχολείο και την περιμένει τώρα, αγνή (Αγνή είναι και τ' όνομά της), αθώα και εύπλαστη να την κάνει γυναίκα του. Στο μεσοδιάστημα την έχει κλειδωμένη στο σπίτι του, όπου την φρουρούν και την υπηρετούν δύο χωριάτες: ο Αλαίν (Αρης Μπαλής, που παρέπεμπε ευθέως στο Λιγνό του Σταν Λόρελ) και η Ζωρζέτ (Γιάννης Κλίνης, που παρέπεμπε, υπαινικτικά και μοναδικά, στην «Κυρία Νταπφάιρ» του Ρόμπιν Ουίλιαμς). Δυο λαϊκοί άνθρωποι, αφελείς, που φοβούνται το αφεντικό και δεν αντιδρούν στις απαιτήσεις του και διψούν για χρήματα.
Ο μόνος που προσπαθεί να συνεφέρει τον Αρνόλφο είναι ο φίλος του ο Κρυζάλντ (Ευαγγελία Καρακατσάνη) και οι δυο τους έχουν μερικούς από τους πιο ενδιαφέροντες διαλόγους του έργου, για τις εμμονές και τις παράλογες φοβίες, για τον έλεγχο που θέλουν κάποιοι να επιβάλλουν στους άλλους, για τις επιθυμίες των ανθρώπων που κανείς δεν μπορεί να υποτάξει.
Και οι παρεξηγήσεις ξεκινούν και δεν σταματούν παρά στο τέλος του έργου. Και ο λόγος του Μολιέρου και της Προκοπάκη έγιναν ένα ακόμη υποκριτικό εργαλείο, δίπλα στα πολλά που υπήρχαν στη σκηνή, δίπλα στη μουσική του The Boy (παρόντος στη σκηνή σε όλη τη διάρκεια της παράστασης). Ένα δημιουργικό πλέξιμο και μπλέξιμο λέξεων, μουσικής και χιούμορ κυριάρχησε, που ανέδειξε μ' έναν πολύ φρέσκο τρόπο το κείμενο του Μολιέρου. Αυτή ήταν το ένα συν της παράστασης. Το άλλο συν ήταν οι ερμηνείες, όλες μα όλες, που λειτούργησαν με μια ζηλευτή ομαδικότητα και έπαιξαν με κέφι και ακρίβεια το πινγκ-πονγκ των διαλόγων και της έμμετρης μετάφρασης. Το τρίτο συν ήταν το σκηνικό της Κλειώς Μπομπότη, και κυρίως εκείνη η τεράστια ντουντούκα που κινούσαν -όχι τυχαία- οι ηθοποιοί ανάλογα με την εξέλιξη της πλοκής. Μια ντουντούκα που μπορούσες να τη διαβάσεις με πολλούς τρόπους και είχε γραμμένους πολλούς συμβολισμούς στην επιφάνειά της και στο σχήμα της: ήταν το σπίτι-φυλακή του Αρνόλφου, οι εσωτερικοί και οι εξωτερικοί χώροι∙ ήταν το μέσον που δυνάμωνε τη φωνή της Αγνής (των γυναικών), που κραύγαζε για την αυτοδιάθεσή της, δίπλα και σε αντίστιξη με τις πολλές μικρές ντουντούκες (των ανδρών) που ακόμα και με λουλούδια (δεν είναι τυχαίο ότι και η γλάστρα που προσφέρει λουλούδια στην Αγνή ο Αρνόλφος ήταν μια μικρή ντουντούκα) επέβαλλαν τη θέλησή τους∙ σκιαγραφούσε, μ' έναν ευφυή τρόπο, τα γεννητικά όργανα του άνδρα και της γυναίκας. Ευφυές σκηνικό, παρότι ογκώδες, αναπόσταστο στοιχείο της παράστασης του Εκτορα Λυγίζου. Ο οποίος καταπιάστηκε με σεβασμό, με φαντασία και γνώση με το μολιερικό κείμενο, εντάσσοντας στην παράστασή του διάφορες φάσεις της κωμωδίας διαχρονικά. Οι δύο υπηρέτες, που παρέπεμπαν σε δύο πολύ αναγνωρίσιμες κωμικές φιγούρες, ήταν δύο σαφείς σταθμοί αυτής της διαδρομής.
Ήταν ασφαλώς μια από τις πολύ καλές φετινές στιγμές της Πειραιώς 260 στο θέατρο, που η αλήθεια είναι ότι μέχρι τώρα δεν μας είχε προσφέρει ιδιαίτερες συγκινήσεις.
13°
