Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος: Γιατί δεν συμμετέχω στον διαγωνισμό που προκήρυξε η Μυρσίνη Ζορμπά
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου μιλάει για όλα και εξηγεί γιατί δεν τον ενδιαφέρει η ανανέωση της θητείας του επί υπουργίας Ζορμπά
Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη στην ATHENS VOICE για το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, τη Μυρσίνη Ζορμπά, τον ΣΥΡΙΖΑ.
«Τι φοβερός μάστορας είναι αυτός ο Μπομπ Γουίλσον» θα πει με το καλημέρα, αφού το ραντεβού μας ήταν την επομένη της παράστασης στην Επίδαυρο. «Κατόρθωσε σε συνθήκες ανοιχτού θεάτρου να ανεβάσει μια παράσταση που θα πίστευες ότι μόνο σε κλειστό θέατρο θα μπορούσε να ανέβει. Κάνω μια παρένθεση. Στην ταβέρνα του Λεωνίδα στο Λυγουριό, μπροστά σε εκατό άτομα, είπε ότι η Κονιόρδου είναι η σημαντικότερη ηθοποιός που έχει συνεργαστεί, εξαιτίας της σχέσης που έχει με τον λόγο. Η Επίδαυρος, λοιπόν, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Μπορεί να καταπιεί και τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες. Ο Γουίλσον, όμως, τη γνώριζε καλά. Είχε έρθει πολλές φορές στο παρελθόν – μέχρι και κρυφά είχε μπει στον χώρο. Με αφορμή το “κρυφά” σκέφτομαι τώρα ότι από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές μου ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ είναι που μπορώ να ζητήσω να ανοίξει ο φύλακας την είσοδο και να μπω στον χώρο του θεάτρου της Επιδαύρου την ώρα της ανατολής. Πρόσφατα έκανα αυτό το δώρο στον Ίβο βαν Χόβε, τον σκηνοθέτη που θα παρουσιάσει τον Ιούλιο την παράσταση “Ηλέκτρα/Ορέστης” με την Κομεντί Φρανσέζ· θα ήθελα με κάποιον τρόπο να είχα αποτυπώσει την έκφραση ευτυχίας και δέους στο πρόσωπό του».
Ζητάω συγνώμη που θα σας προσγειώσω απότομα και θα σας επιστρέψω στην πραγματικότητα, υπενθυμίζοντάς σας ότι αυτό το προνόμιο μπορεί και να το έχετε μόνο μέχρι το τέλος αυτού του Φεστιβάλ. Πριν όμως πάμε στο θέμα που προέκυψε με την υπουργό Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά και τη λήξη της θητείας σας, θα ήθελα να πάμε στην αρχή. Τώρα όλοι έχουμε το δικαίωμα να κρίνουμε αν δικαίως αναλάβατε το Φεστιβάλ. Μπορεί τότε να μην αμφισβητήσαμε ότι διαθέτετε τα προσόντα ενός διαχειριστή που θα έσωζε το Φεστιβάλ από τη δύσκολη θέση στην οποία είχε βρεθεί, αλλά στα δημοσιογραφικά επιχειρήματα έπαιζε ότι πήρατε τη θέση και γιατί ήσασταν φίλα προσκείμενος του ΣΥΡΙΖΑ. Θα ρωτήσω ευθέως. Ισχύει;
Δεν έκρυψα ποτέ ότι είμαι αριστερός, και το 2015 ψήφισα ΣΥΡΙΖΑ. Οπότε, ναι, αυτό μπορεί να έπαιξε ένα ρόλο, πιστεύω όχι τον καθοριστικό. Επί τέσσερις μήνες μετά την αποπομπή του Λούκου δεν βρίσκανε διευθυντή. Μεσολάβησε η ιστορία με τον Φαμπρ. Είχαμε φτάσει στον Απρίλιο, κι εγώ είπα τότε το ναι. Κάποιος έπρεπε να σώσει το Φεστιβάλ στο παρά πέντε. Όμως να αντιστρέψω την ερώτηση; Θεωρείτε ότι ήταν φιλικά προσκείμενος προς εμένα ο ΣΥΡΙΖΑ; Σε πολύ σύντομο διάστημα ήρθα σε σύγκρουση με τον τότε υπουργό Αριστείδη Μπαλτά, ο οποίος με διόρισε, και θα είχα παραιτηθεί αν δεν είχε γίνει ανασχηματισμός. Τα δύο από τα τρία χρόνια της θητείας μου υπουργός ήταν η Λυδία Κονιόρδου. Μαζί της είχα την ελευθερία να πραγματοποιήσω το όποιο όραμά μου. Δούλεψα απερίσπαστος, χωρίς κανενός είδους παρεμβάσεις, για το περσινό και το φετινό πρόγραμμα. Με τη Μυρσίνη Ζορμπά, στην ολιγόμηνη θητεία της, δυστυχώς άλλαξαν τα πράγματα.
Προσωπικά θεωρώ ότι ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος κατόρθωσε στα τρία χρόνια να αντιμετωπίσει το Φεστιβάλ με ολιστικό τρόπο. Δεν τον αφορούσε μόνο το να έχουν τα προγράματά του σημαντικές, ξένες και ελληνικές, παραστάσεις, αλλά και το πώς αυτές θα αναδειχτούν ως συνομιλητές πάνω σ’ ένα θέμα ή πρόβλημα (μέσω των αφιερωμάτων). Προσπάθησε δε –και πέτυχε– να δώσει συγκεκριμένο ύφος στους χώρους, να αναδείξει έναν εκπαιδευτικό χαρακτήρα και να εντάξει όλη την πόλη στο Φεστιβάλ. Γι’ αυτό η μη ανανέωση της θητείας του (και του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου) από την υπουργό Μυρσίνη Ζορμπά εξέπληξε, έως προκάλεσε και δυσαρέσκεια – γιατί το έργο τους είχε αποδοχή και σε ορατό επίπεδο δεν μας έγιναν πολύ κατανοητοί οι λόγοι απομάκρυνσης. Μπορεί πολλοί να υποστηρίζουμε την ανάληψη καθηκόντων καλλιτεχνικών διευθυντών μέσω «προσκλήσεων ενδιαφέροντος», όμως για να αντιμετωπίσουμε σοβαρά μια τέτοια διαδικασία απαιτούνται προϋποθέσεις. Από το ποια «επιτροπή» θα κάνει την επιλογή, σε πόσο χρονικό διάστημα θα συντελεστεί, τι απαιτήσεις θέτει η προκήρυξη και αν θα επιτρέψει τη συνεργασία του απελθόντος με τον επόμενο καλλιτεχνικό διευθυντή. Εδώ, όλες οι προϋποθέσεις μπορεί να αμφισβητηθούν, πόσο μάλλον όταν την ίδια περίοδο που βγαίνει η είδηση της πρόσκλησης η υπουργός ανανεώνει τη θητεία του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΚΘΒΕ, Γιάννη Αναστασάκη (το αναφέρω ως διαδικασία και όχι ως κριτική στο πρόσωπο του τελευταίου).
Στην πρώτη συνάντησή σας η υπουργός σάς έκανε κατανοητό ότι ετοιμάζει την απομάκρυνσή σας;
Η συνάντησή μας είχε γίνει τέλη Οκτώβρη, έξι μήνες πριν από τη λήξη της θητείας μου. Τα πρώτα της λόγια όχι μόνο ήταν πολύ θετικά για το έργο μου, αλλά μου είπε επί λέξει ότι πρέπει να ανανεωθεί η θητεία μου – το ΦΕΚ του διορισμού μου προβλέπει ότι μπορεί να ανανεωθεί για τρία χρόνια. Την ευχαρίστησα και είπα ότι δέχομαι, εάν απομακρυνθούν δύο πρόσωπα από το Φεστιβάλ – μια απαραίτητη κίνηση, κατά τη γνώμη μου, για την εξυγίανση του Οργανισμού, αλλά και για να μπορώ να συνεχίσω απρόσκοπτα τη δουλειά μου. Μου ζήτησε στοιχεία και της έδωσα όσα είχα καταθέσει στο ΔΣ, που υπάρχουν και στα πρακτικά. Να σημειώσω ότι τα προβλήματα τα είχα αναφέρει και στη Λυδία Κονιόρδου, αλλά έγινε ανασχηματισμός κι έτσι έπρεπε να τα λύσει η Μυρσίνη Ζορμπά, που μέχρι σήμερα δεν έχει κάνει τίποτα. Ακούγοντας τις διευκρινίσεις μου άλλαξε άρδην το κλίμα.
Αν μου λέτε ότι η μεταστροφή έγινε εκείνη τη στιγμή και δεν σας ζήτησε χρόνο να ελέγξει τις αιτιάσεις σας, αυτό που μπορώ να καταλάβω είναι πως κάποιο από τα πρόσωπα που αναφέρατε της χτύπησε ένα... καμπανάκι.
Στην πραγματικότητα συνειδητοποίησα πως υπάρχει πρόβλημα, όταν λίγο αργότερα, κι ενώ είχε δηλώσει σε συνεντεύξεις της ότι πρέπει να υπάρχει σύμπνοια μεταξύ Δ.Σ. και καλλιτεχνικών διευθυντών και η όποια αλλαγή στα μέλη του Δ.Σ. πρέπει να συζητιέται με τον διευθυντή, η υπουργός έκανε ακριβώς το αντίθετο: αλλαγές στο προεδρείο του Δ.Σ. με προσθήκη νέου μέλους και στη συνέχεια κι ενός δεύτερου, σε αντικατάσταση δύο παραιτηθέντων μελών. Για όλα αυτά ενημερώθηκα όχι από την ίδια, αλλά από τις εφημερίδες. Καθώς όλα παρέμεναν ρευστά και τα προβλήματα συνεχίζονταν, έστειλα στις 11 Φεβρουαρίου επιστολή στην υπουργό, όπου κατέληγα ότι υπό αυτές τις συνθήκες δεν με ενδιαφέρει η ανανέωση της θητείας μου. Στην ίδια επιστολή ζητούσα μια τρίμηνη παράταση μέχρι τη λήξη του Φεστιβάλ, απαραίτητη για την ομαλή διεξαγωγή του. Πάλι δεν είχα απάντηση, και στις 4 Μαρτίου έστειλα νέα επιστολή, με την οποία έθετα την παραίτησή μου στη διάθεσή της, εφόσον ήταν πεντακάθαρο ότι δεν επιθυμούσε την παρουσία μου στο φεστιβάλ. Τότε αναγκαστικά κινητοποιήθηκε, απλώς για να παρατείνει τη θητεία μου 3 μήνες, χωρίς φυσικά να ασχοληθεί με κανένα από τα χρονίζοντα προβλήματα.
Επιμένω. Για κάποιον λόγο η υπουργός δείχνει να αλλάζει άποψη, όταν αναφέρατε τα ονόματα. Όχι μόνο έβαλε πρόσωπα στο Δ.Σ. χωρίς να σας ενημερώσει, αλλά, όπως λέτε, δεν επιδίωξε και δεύτερη συνάντηση μαζί σας.
Ακούστε, δεν με ενδιαφέρουν τα κίνητρα της κυρίας Ζορμπά. Έτσι κι αλλιώς, όλο αυτό το διάστημα που είναι υπουργός, έχει μια συμπεριφορά αλλοπρόσαλλη και εμπαθή απέναντι σε πολλά πρόσωπα και οργανισμούς που εποπτεύει. Θυμηθείτε τι έγινε με το ΕΜΣΤ και την Κατερίνα Κοσκινά. Τι έγινε με την Ελένη Μπάνου της Α΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων, με τον Βαρώτσο, το Εθνικό Θέατρο, το Διάζωμα και τον Σταύρο Μπένο... Ο κατάλογος είναι μακρύς. Δείτε πώς χειρίστηκε το θέμα των διαγωνισμών για την κάλυψη των θέσεων των καλλιτεχνικών διευθυντών. Μετά το φιάσκο του ΕΜΣΤ, αλλάζει ρότα και αντί για διαγωνισμό μιλάει για «πρόσκληση ενδιαφέροντος», που είναι και το πιο σωστό. Βάζει όμως όρους ΑΣΕΠ, λες και πρόκειται για προκήρυξη που αφορά την κάλυψη θέσεων υπαλλήλων στο δημόσιο. Στη συνέχεια, παγώνει το όλο θέμα, χωρίς να το ακυρώσει, προφανώς επειδή βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και θα ήθελε να δεσμεύσει και τον επόμενο υπουργό· αν αυτός δεν ολοκληρώσει τον διαγωνισμό, θα μπορεί να βγει να τον κατηγορήσει για αδιαφανείς διαδικασίες – μια υπουργός που έχει δείξει τόσα δείγματα αυταρχισμού! Φάνηκε ότι το ταλέντο της ήταν τελικά να διαλύει παρά να συνθέτει.
Ξεκινώντας τη θητεία σας περιμένατε ότι θα χρησιμοποιούσατε μετά από τρία χρόνια τέτοιου είδους εκφράσεις για υπουργό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ;
Τι περιμένετε να πω; Ναι; Ομολογώ ότι είναι μια μεγάλη απογοήτευση. Και το θέμα είναι πολιτικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναζήτησε πολιτικό προσωπικό και συμμαχίες πολύ συχνά χωρίς να υπάρχουν αξίες και αρχές ως προϋπόθεση.
Είναι ένας λόγος για τον οποίο δεν θα παίρνατε μέρος στην «εκδήλωση ενδιαφέροντος»;
Δεν θα έπαιρνα ποτέ μέρος σε ένα διαγωνισμό της κυρίας Ζορμπά. Ο βασικός λόγος είναι ηθικός. Στο ΦΕΚ διορισμού μου προβλέπεται η ανανέωση της θητείας του καλλιτεχνικού διευθυντή, αν αυτή έχει κριθεί επιτυχημένη. Μάλιστα στην «πρόσκληση ενδιαφέροντος» που προκήρυξε τώρα η υπουργός προβλέπεται επίσης η τριετής ανανέωση της θητείας του διευθυντή! Από τη στιγμή που η υπουργός άλλαξε στάση απέναντί μου, δεν έχω κανένα λόγο να υποβάλω αίτηση. Είναι ζήτημα αξιοπρέπειας. Φυσικά και θα με ενδιέφερε μια δεύτερη θητεία, τώρα που πλέον έχω μάθει καλά τη δουλειά, κάτι που αναγνωρίζεται και από το κοινό και από την πλειονότητα των κριτικών και των δημοσιογράφων. Η δεύτερη θητεία είναι πολύ συνήθης πρακτική σε όλα τα φεστιβάλ του κόσμου. Αλλά η κυρία Ζορμπά έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο σκέψης.
Κάποιος που δεν σας γνωρίζει θα μπορούσε να πει ότι έχετε συγκρουσιακό χαρακτήρα ή ότι έχετε εξουσιαστικά χαρακτηριστικά. Είναι ο δεύτερος υπουργός με τον οποίο έχετε πρόβλημα...
Θα απαντήσω κάθετα, όχι. Φτάνω να συγκρουστώ μόνο όταν δεν γίνεται η δουλειά με κανόνες επαγγελματικούς. Επίσης, όταν παραβιάζονται οι ηθικοί κανόνες, αν και αυτό είναι μεγάλη συζήτηση. Δεν έχω εξουσιαστικά χαρακτηριστικά. Είμαι άνθρωπος των συνεργασιών, γνωρίζοντας βέβαια ότι εγώ είμαι αυτός που εκτίθεται περισσότερο και γι’ αυτό θέλω να προστατεύσω τη δουλειά μου και το όνομά μου. Στα 25 και πλέον χρόνια που σκηνοθετώ, έχω δουλέψει με μερικές εκατοντάδες ηθοποιούς και έχω συνεργαστεί με αρκετούς σκηνοθέτες λόγω του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, αλλά δεν απέκλεισα από το Φεστιβάλ ανθρώπους με τους οποίους είχα διαφωνίες ή είχα έρθει σε ρήξη στο παρελθόν. Αυτοί κι εγώ το ξέρουμε, κι επιτρέψτε μου να μην πω ονόματα. Έχω ήσυχη τη συνείδησή μου και πιστεύω ότι έχω ένα καλό όνομα έξω. Αυτό που θα μπορούσα να καταλογίσω στον εαυτό μου είναι ότι δεν ξέρω ή δεν θέλω πάντα να τηρώ τις ισορροπίες. Και απ’ ό,τι φαίνεται, αυτός είναι βασικός όρος για να επιβιώσεις σε δημόσιες θέσεις και όχι μόνο.
Αν τυχόν ζητηθούν, έχετε κρατήσει όλα τα στοιχεία που δείχνουν ότι το δίκιο είναι με το μέρος σας;
Βεβαίως. Έχω απαιτήσει να περιληφθούν στα πρακτικά όλες οι παρεμβάσεις μου στο Δ.Σ. από τον Νοέμβρη μέχρι σήμερα, και γι’ αυτό το λόγο τις έχω στείλει και πρωτοκολλημένες.
Ποιο ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίσατε ως καλλιτεχνικός διευθυντής, το οποίο δεν είχατε υπολογίσει αναλαμβάνοντας;
Τις παθογένειες του δημοσίου. Καθώς προέρχομαι από τον ιδιωτικό χώρο, το Θέατρο του Νέου Κόσμου, το οποίο έχει καταφέρει στα είκοσι δύο χρόνια λειτουργίας του να είναι σταθερά στην πρώτη γραμμή, δεν μπορούσα να φανταστώ ότι πίσω από τη λαμπερή επιφάνεια του μεγαλύτερου πολιτιστικού οργανισμού της χώρας θα συναντούσα τέτοιες αντικαλλιτεχνικές αντιλήψεις. Μεγάλη ευθύνη φέρει η διοίκηση. Υπάρχουν άνθρωποι που δουλεύουν πολύ με μόνο στόχο να φέρνουν εμπόδια στην υλοποίηση του καλλιτεχνικού έργου. Ξεχνώντας πως το καλλιτεχνικό έργο είναι ο ένας και μοναδικός σκοπός αυτού του οργανισμού.
Θα μου πείτε όμως ποια είναι η ρίζα των προβλημάτων;
Πρέπει να κάνω μία διευκρίνιση. Τα προβλήματα έχουν να κάνουν με τομείς που δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του καλλιτεχνικού διευθυντή, αλλά στη διοίκηση. Όμως τα κανάλια επικοινωνίας της καλλιτεχνικής διεύθυνσης μ’ αυτές τις υπηρεσίες είναι κομμένα και το Δ.Σ. (όχι φυσικά όλα τα μέλη του) δεν έκανε τίποτα για την εξυγίανση του οργανισμού, όπως εξάλλου και η υπουργός, η οποία αδιαφόρησε, ενώ γνώριζε τα προβλήματα. Εγώ το μόνο που μπορώ να κάνω είναι εισηγήσεις στο Δ.Σ., το οποίο αποφασίζει. Στην αρχή μού φάνηκε καλός αυτός ο διαχωρισμός, γιατί μου επέτρεπε να δώσω όλες μου τις δυνάμεις στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Καθώς όμως έβλεπα παρατυπίες, δυσλειτουργίες, μη εκτέλεση αποφάσεων και άλλα, που δεν είναι της παρούσης, δεν μπορούσα να μείνω αμέτοχος, γι’ αυτό και απευθύνθηκα στην προϊσταμένη μου αρχή, την υπουργό. Εκεί βρήκα τοίχο. Και μετά με ρωτάτε γιατί δεν συμμετέχω στον διαγωνισμό που προκήρυξε.
Ποια είναι η κριτική που σας ωφέλησε ως διευθυντή του Φεστιβάλ;
Προσπερνώντας την πρώτη χρονιά, που είχε σωστικό χαρακτήρα και οι πάντες έδειξαν ανοχή, αφού έπρεπε να κάνω πρόγραμμα μέσα σε 5 μόνο βδομάδες, δέχτηκα κριτικές για το μαξιμαλισμό του προγράμματος της δεύτερης χρονιάς (2017). Τις έλαβα πολύ σοβαρά υπόψη μου και τις δύο τελευταίες χρονιές το πρόγραμμα απλώθηκε σε χρόνους και χώρους πολύ καλύτερα. Αυτό όμως που με απασχολούσε περισσότερο ήταν να αποκτήσουν διακριτό χαρακτήρα οι τόσο διαφορετικοί χώροι των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ, καθώς και το «Άνοιγμα στην πόλη». Πιο φανερό το αποτέλεσμα είναι στην Επίδαυρο. Το πρόγραμμα του Αρχαίου Θεάτρου έχει φέτος ουσιαστικό διεθνή χαρακτήρα, με τον Μπομπ Γουίλσον, τον Ίβο βαν Χόβε, με την Κομεντί Φρανσέζ και τη μεγάλη ηθοποιό Κάθριν Χάντερ στον «Προμηθέα Δεσμώτη». Η Μικρή Επίδαυρος έχει εναλλακτικό χαρακτήρα, με πολύ ενδιαφέρουσα θεματική: «Επανεφευρίσκοντας το αρχαίο δράμα στη σύγχρονη σκηνή». Την ίδια θεματική έχει το Λύκειο Επιδαύρου, το διεθνές σχολείο για το αρχαίο δράμα που δημιουργήσαμε στην Επίδαυρο και λειτουργεί φέτος για τρίτη χρονιά. Το εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα, το Αρχαίο Θέατρο και η Μικρή Επίδαυρος λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία, κι αυτό είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση.
Στο Ηρώδειο επικεντρωθήκαμε σταδιακά στη μουσική, κλασική και σύγχρονη. Αναγκαίο για τον πιο καθαρό χαρακτήρα των μουσικών εκδηλώσεων είναι να μεταφερθούν κάποιες από αυτές στον Λυκαβηττό, για τον οποία έχουν αρχίσει οι διαδικασίες επισκευής. Το Θέατρο του Λυκαβηττού χρησιμοποιούνταν ανέκαθεν από το Φεστιβάλ Αθηνών. Δυστυχώς, πριν από λίγο καιρό, η κ. Ζορμπά δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι το ΥΠΠΟ θα κάνει ένα άλλο φεστιβάλ σ’ αυτό το θέατρο, μ’ έναν καινούριο οργανισμό που θα ιδρύσει. Η έναρξη αυτού του φεστιβάλ θα γινόταν τον Ιούνιο που μας πέρασε... Λες και ο Λυκαβηττός ανήκει στο υπουργείο και δεν έχει ιστορία. Το Δ.Σ. του Φεστιβάλ δεν διαμαρτυρήθηκε, ενώ το ζήτημα του Λυκαβηττού, με πρόταση δική μου, μας είχε απασχολήσει κατ’ επανάληψη τα τελευταία χρόνια.
Η Πειραιώς 260 συνεχίζει με τον ίδιο χαρακτήρα: σύγχρονο θέατρο και χορός από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Φέτος προσθέσαμε και δράσεις για παιδιά.
Υποστηρίζετε τον όρο «φεστιβαλική παράσταση»;
Ναι, με την έννοια του μεγέθους, της πρωτοτυπίας, της τολμηρής σκηνικής γλώσσας. Αυτά δεν είναι πολύ δύσκολο να τα βρεις σε παραστάσεις που έχεις δει και φέρνεις από το εξωτερικό. Με αυτούς τους όρους πρέπει να δουλεύουν και οι Έλληνες δημιουργοί που θέλουν να συμμετάσχουν στο φεστιβάλ. Έτσι μπορούν να διεκδικήσουν και διεθνή καριέρα. Κάθε χρόνο καλούμε programmers και διευθυντές ξένων φεστιβάλ για να δουν ελληνικές παραστάσεις – γι’ αυτό καθιερώσαμε από πέρσι αγγλικούς υπέρτιτλους και στις παραστάσεις της Πειραιώς 260. Ενδιαφέρον από ξένα φεστιβάλ υπάρχει, και από τις προηγούμενες χρονιές έχουν βγει με επιτυχία στο εξωτερικό ο Δημήτρης Κουρτάκης, ο Ευριπίδης Λασκαρίδης, ο Ανέστης Αζάς και ο Πρόδρομος Τσινικόρης και άλλοι.
Καθώς το Φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στη «διαφορετικότητα», ποια παράσταση ή εκδήλωση πιστεύετε ότι απηχεί περισσότερο τις προθέσεις σας;
Θα αναφερθώ σε ένα πρόγραμμα γιατί έχει όχι μόνο ψυχαγωγικό αλλά και εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Είναι το «Over the rainbow» που κάνει η Δώρα Ανδρουλιδάκη. Ντραγκ κουίν συστήνονται σε γονείς και παιδιά και αφηγούνται ιστορίες με θέμα τη διαφορετικότητα. Έχει δοκιμαστεί σε πολλές χώρες και έχει γνωρίσει μεγάλη ανταπόκριση. Σ’ αυτή την ευαίσθητη ηλικία είναι πολύ σημαντικό να μη δαχτυλοδείχνουν τα παιδιά το διαφορετικό, αλλά να μάθουν να το δέχονται και να το σέβονται.
Ξεκινήσαμε τη συζήτηση με ευτυχισμένες στιγμές. Εκτός από κάποιες δύσκολες συνεδριάσεις ή συναντήσεις, που φαντάζομαι θα έχετε βρεθεί, ποια ήταν η πιο εφιαλτική στιγμή που έχετε ζήσει στο Φεστιβάλ;
Πέρσι, με τις καταρρακτώδεις βροχές, που κόντεψα να σκοτωθώ με το μηχανάκι μου, καθώς ανεβοκατέβαινα από το Ηρώδειο στην Πειραιώς 260 για να βοηθήσω στη λύση των προβλημάτων που είχαν προκληθεί. Είχαν πλημμυρίσει και οι δύο χώροι. Από εκείνη την ημέρα μου έχει μείνει η εικόνα του Στινγκ, που μαζί με την αρχόντισσα του Ηρωδείου, την Καίτη Βαβαλέα, σφουγγαρίζανε τη σκηνή του Ρωμαϊκού θεάτρου, και η ορμή με την οποία έμπαινε το νερό στους χώρους της Πειραιώς 260 πλημμυρίζοντάς τους. Αλλά είμαι μαθημένος. Και την ορχήστρα της Επιδαύρου την έχω σφουγγαρίσει στο παρελθόν...
Αυτά όλα τα προβλήματα είναι αποτελέσματα κακών υποδομών. Δεν μπορούν να διορθωθούν;
Μέχρις ενός σημείου, ναι. Από την αρχή της θητείας μου, παρότι δεν ανήκει στα καθήκοντά μου, επανειλημμένως έχω συζητήσει για τις απαιτούμενες υποδομές και τις αναγκαίες επισκευές που πρέπει να γίνουν στην Πειραιώς 260. Ωραία είναι η ατμόσφαιρα ενός παλιού εργοστασίου που χρησιμοποιείται για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, αλλά πρέπει επίσης να είναι ασφαλές και λειτουργικό. Στην Πειραιώς 260, έχουν ματαιωθεί παραστάσεις για λόγους καιρικών συνθηκών ή θορύβων από συναυλίες κλπ. στους γειτονικούς χώρους. Πολλές φορές οι παραστάσεις «σώζονται» με την αυταπάρνηση, τη δουλειά και τις λύσεις που εφευρίσκουν άνθρωποι του Φεστιβάλ, όπως ο τεχνικός διευθυντής, Κώστας Πολίτης, και οι εργαζόμενοι της Πειραιώς, ή η Νικόλ Μουζάκη, υπεύθυνη στο τμήμα παραγωγών. Το Φεστιβάλ βρίσκεται από καιρό σε συζητήσεις με την Εθνική Τράπεζα για την αγορά και επισκευή της Πειραιώς 260. Η Λούκα Κατσέλη, όταν ήταν πρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής, και η Λυδία Κονιόρδου ως υπουργός είχαν κάνει μια καλή προετοιμασία. Αλλά επί Ζορμπά, παρά τις οχλήσεις μας, το θέμα εγκαταλείφθηκε. Θα είναι μεγάλο πλήγμα για το Φεστιβάλ να χαθεί αυτός ο εμβληματικός χώρος.
Σε περίπτωση που δεν θα συνεχίσετε, με το χέρι στην καρδιά, αν ο επόμενος καλλιτεχνικός διευθυντής κρατούσε ένα μόνο από όσα καινούργια φέρατε στο Φεστιβάλ, ποιο θα θέλατε να είναι;
Το Λύκειο Επιδαύρου, ο τρόπος που συνδέθηκε με τα προγράμματα της Μικρής και της Μεγάλης Επιδαύρου και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε όλη την Αργολίδα.
Δεν θέλω να είμαι ισόβιος καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, αλλά θα επιθυμούσα μια ακόμη τριετή θητεία, για να ολοκληρώσω αυτά που έχω ανοίξει.
Όλα δείχνουν ότι μετά τις εκλογές θα έχουμε μια νέα κυβέρνηση. Καθώς το θέμα της αλλαγής καλλιτεχνικών διευθυντών είναι ουσιαστικά παγωμένο, ο επόμενος υπουργός θα αποφασίσει το τι θα γίνει. Αν καταργήσει ή μεταθέσει την «πρόσκληση ενδιαφέροντος» για αργότερα και σας ζητήσει να μείνετε τι θα κάνετε;
Είμαι ανοιχτός να το συζητήσω, προτάσσοντας τα θέματα της εξυγίανσης. Για να μην παρεξηγηθώ. Δεν θέλω να είμαι ισόβιος καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, αλλά θα επιθυμούσα μια ακόμη τριετή θητεία, για να ολοκληρώσω αυτά που έχω ανοίξει: Όχι μόνο στις κατευθυντήριες γραμμές και στις υποδομές, αλλά και στις συνεργασίες και συμπαραγωγές με διεθνείς οργανισμούς και καλλιτέχνες. Είναι μια τριετία την οποία προβλέπει ο νόμος. Όπως κι αν έχει το πράγμα, σας βεβαιώνω ότι εγώ, αν και δεν παρέλαβα τη σκυτάλη από κανέναν, θεωρώ υποχρέωσή μου να την παραδώσω στον επόμενο, όπως είχα πει το 2016, όταν ανέλαβα.
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
11°
© Nico C
