Συνέντευξη: Ο συνθέτης Δημήτρης Κογιάννης μιλάει για τον δίσκο «Edgar Allan Poe Set To Music».
Δέκα χρόνια μετά το ντεμπούτο του και τρεις δίσκους μετά, ο Δημήτρης – Μάριος Κογιάννης επιμένει να μελοποιεί αποκλειστικά ποίηση. Το 2014 κυκλοφόρησε το «Aldebaran» σαν έναν φόρο τιμής στη γενιά των ποιητών του 1920. Βασικός πρωταγωνιστής ήταν ο Κώστας Ουράνης με τέσσερα ποιήματά του, από τα δώδεκα του δίσκου. Το 2017 κυκλοφόρησε το «Spleen» με απογυμνωμένες μελωδίες - είχε έρθει κι ο χωρισμός του με τον μεγάλο του έρωτα και η μελαγχολία που διέθετε το πιάνο τον γοήτευε διπλά. Το 2021 κυκλοφόρησε τον τρίτο του δίσκο, «Τα ποιήματα ενός γελοίου», σε ποίηση Ρώμου Φιλύρα. Πιάνοντας τα πράγματα από την αρχή, ο Δημήτρης Κογιάννης αφιέρωσε το τέταρτο άλμπουμ του στον πρώτο ποιητή που έγινε αφορμή να ξεκινήσουν όλα, τον πρώτο «καταραμένο», και μελοποίησε Edgar Allan Poe στη γλώσσα που γράφτηκαν τα ποιήματα, στην Αγγλική. Πρωταγωνιστές του στο πολυπρόσωπο έργο που κυκλοφορεί στις ψηφιακές πλατφόρμες από την εταιρία «Μικρός Ήρως» είναι η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ με μαέστρο τον Γιώργο Αβραμίδη, η Χρύσα Κουρέντα, η Ίρις Τούλα Γουργιώτου, ο Παναγιώτης Τερζάκης, ο Mario Muco και στον ρόλο του αφηγητή ο Αλέξανδρος Σφακιανάκης.
Γιατί μόνο ποίηση; «Η μουσική έχει πεθάνει, η μελωδία έχει πεθάνει δύο φορές. Η ακρόαση καινούργιας μουσικής δεν είναι πλέον μία εμπειρία, παρά μόνον μία νέα πληροφορία. Άλλη μια νέα πληροφορία. Πώς λοιπόν συνθέτοντας μουσική δημιουργείς ένα έργο; Κάτι που να έχει σημασία και λόγο ύπαρξης, χωρίς να χρειάζεται να το ακούσουν αναρίθμητοι ακροατές; Έτσι κι αλλιώς κανείς δεν ακούει μουσική πλέον και πόσο μάλλον, ποίηση με μουσική. Εκεί είναι το κλειδί! Θα απαλλάξω τον εαυτό μου από το κυνήγι του μαζικού ακροατηρίου. Θα δημιουργώ έχοντας αφετηρία πάντα την ποίηση, ώστε η δημιουργία μου να έχει λόγο ύπαρξης (κατά την άποψή μου πάντα). Δεν θέλω να γράφω μουσική για τη μουσική. Εξυπηρετώ και προσπαθώ να αναδείξω το εκάστοτε ποίημα. Μα, η ποίηση κι αν είναι “νεκρή”, θα πει κάποιος! Η ποίηση δεν θα πεθάνει ποτέ. Η ποίηση νικάει τον θάνατο, γιατί τον μεταχειρίζεται όπως γουστάρει. Η ποίηση είναι ερωτική πρόβα στον θάνατο» εξήγησε ο Δημήτρης Κογιάννης με την κυκλοφορία του «Edgar Allan Poe». Έχοντας ολοκληρώσει έναν κύκλο ακροάσεων, αναζητήσαμε περισσότερες απαντήσεις από τον συνθέτη που μοιάζει να γνωρίζει και τι θέλει να κάνει και πώς προτιμά να εκφράζεται.
Πώς αποφασίσατε να μελοποιήσετε την ποίηση του EdgarAllanPoe;
Καταπιάνομαι με τη μελοποίηση ποιητών από το 2014 που κυκλοφόρησα τον πρώτο μου δίσκο στην ηλικία των 25 ετών. Έχω συνειδητά λάβει μια απόφαση, να γράφω μουσική μόνον πάνω σε ποίηση. Μετά από αρκετούς spleen Έλληνες ποιητές (Ουράνης, Φιλύρας κλπ) είπα να πιάσω το νήμα από την αρχή. Ο Poe είναι ο πρώτος καταραμένος!
Τι αισθάνεστε πως σας συνδέει με το λογοτεχνικό έργο του EdgarAllanPoe;
Η κινηματογραφικότητα της ποίησης αυτής. Όταν διαβάζω Poe νιώθω πως βλέπω τα καρέ μιας ταινίας. Ο αρχικός μου στόχος ήταν ένα μιούζικαλ που θα συνδέει τα ποιήματα του Poe. Αν κάποιος ενώσει τα κομμάτια του δίσκου έχει μια αυτοβιογραφία της ζωής του μέσα από το έργο του.
Με ποιο κριτήριο επιλέξατε τους συνεργάτες σας για αυτό το πολυπρόσωπο μουσικό έργο;
Λόγω του όγκου και της πολυμορφικότητας του έργου οι συνεργάτες επιλέχτηκαν για τις ιδιαίτερες δεξιότητές τους. Η Χρύσα Κούρεντα, ως βασική ερμηνεύτρια, λόγω του αφηγηματικού της χαρακτήρα στις ερμηνείες της. Η Ίρις Τούλα και ο Παναγιώτης Τερζάκης λόγω της γνώσης που διαθέτουν πάνω στον τρόπο μιας, μικρής έστω, κλίμακας μιούζικαλ. Ο Mario Muco για να δώσει μια alternative rock προσέγγιση και ο Αλέξανδρος Σφακιανάκης ώστε με τη στεντόρεια φωνή του να παίξει τον ρόλο ενός αφηγητή.
Συμφωνική μουσική για ορχήστρα, NewWave, Disco, EDM, απαγγελία, Jazz, καμπαρέ και ίσως ότι πιο μεγαλεπήβολο έχετε κάνει μέχρι τώρα… Ποιες ήταν η μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε ξεκινώντας αυτά τα ηχογραφήματα; Δεν θα έλεγα πως αντιμετώπισα δυσκολίες που να μην ήταν δημιουργικές. Ίσως ο μόνος τρόπος για να παραμείνει ζωντανή η μουσική στις μέρες μας είναι η μείξη και το μπέρδεμα των μουσικών στιλ και του ύφους. Η μουσική σήμερα έχει γυρίσει την πλάτη της στη μελωδία. Εκεί ήταν η δυσκολία. Η κόντρα με το μουσικό τοπίο του σήμερα και ταυτόχρονα η ένταξη σε αυτό.
Θυμάστε την πρώτη σας επαφή με τον κόσμο της μουσικής και την πρώτη σας επαφή με τον κόσμο της ποίησης;
Η επαφή μου ξεκίνησε στην εφηβεία μέσα από τη rock μουσική, η οποία λόγω του πατέρα μου ήταν διάχυτη στο σπίτι. Ξεκίνησα στα 15 μου να μαθαίνω ντραμς και μέχρι τα 21 ήταν το μόνο όργανο που ήξερα να παίζω. Στα 21 μπήκε στη ζωή μου η κιθάρα και ταυτόχρονα η ανάγκη να γράψω δική μου μουσική. Εκεί ήρθε η ποίηση. Άρχισα να διαβάζω Καρυωτάκη και ποιητές της γενιάς του 1920 και ανακάλυψα έναν κόσμο που δεν διέφερε από τη στιχουργική του Jim Morison και ήταν και στη γλώσσα μου. Είχα ένα θησαυρό γραφής στα χέρια μου ώστε να πατήσω τη μουσική μου. Η γνωριμία μου με τον Άγγελο Σφακιανάκη έπαιξε καθοριστικό ρόλο ώστε να βρω το κουράγιο να το κάνω και στα 25 μου κυκλοφόρησα το «Aldebaran» με μια πληθώρα γνωστών ερμηνευτών (Μίλτος Πασχαλίδης, Γιώτα Νέγκα, Ρίτα Αντωνοπούλου, Απόστολος Ρίζος, Βασίλης Σκουλάς, Γιάννης Κούτρας, Λένα Αλκαίου και άλλοι) και μια πληθώρα ποιητών (Καρυωτάκης, Ουράνης, Φιλύρας, Κλείτος Κύρου, Βάρναλης, Βύρων Λεοντάρης). Τα πράγματα μετά με οδήγησαν από μόνα τους. Ακολούθησε ο δεύτερος δίσκος σε ποίηση του Κώστα Ουράνη με βασικό ερμηνευτή τον Γιάννη Κούτρα και επικουρικά τον Χρήστο Θηβαίο και τον Μίλτο Πασχαλίδη, ο δίσκος μου πάνω σε ποίηση του Ρώμου Φιλύρα με ερμηνεύτριες τη Μαρία Αλαμανή και την Αγγελική Γαστεράτου και έτσι φτάσαμε στον Poe. Το ταξίδι μου είναι ακόμα στην αρχή, εξάλλου. Σύντομα έρχεται ως συνέχεια στον Poe ο επόμενος δίσκος. Ποίηση του Charles Baudelaire.
21°
