Οι 10 παραστάσεις της Λυρικής που δεν πρέπει να χάσεις

Με τη φρεσκάδα και τον ενθουσιασμό μιας έφηβης, η 80χρονη Λυρική βάλθηκε να μας καταπλήξει ανακοινώνοντας ένα δεκάμηνο παραστάσεων, από το φετινό φθινόπωρο έως και το ερχόμενο καλοκαίρι, που δεν έχει προηγούμενο!

Ξεφυλλίζοντας το πρόγραμμα της νέας καλλιτεχνικής περιόδου 2019/20 μέτρησα τέσσερις πρώτες παγκόσμιες πρεμιέρες, μία πρώτη πανελλήνια πρεμιέρα, επτά νέες παραγωγές όπερας και δύο νέες παραγωγές μπαλέτου, χωρίς να υπολογίσω τις αναβιώσεις παλιότερων παραγωγών, τις συναυλίες, τις περφόρμανς, τις προβολές μετά ζωντανής μουσικής και, βέβαια, αφήνοντας έξω για την ώρα τις παραστάσεις της Εναλλακτικής Σκηνής. Ένα πρόγραμμα σύγχρονο, εξωστρεφές, με τολμηρές ιδέες, στρατηγικές συνεργασίες, διεθνείς συμπράξεις, μεγάλα ονόματα, αλλά και με σαφή στήριξη στην ελληνική δημιουργία. 

Λυρική όμως για μένα σημαίνει πρώτα και πάνω απ' όλα όπερα. Έτσι έφτιαξα το δικό μου «must-see» πρόγραμμα, με δέκα παραγωγές −μία για κάθε μήνα− που κατά τη γνώμη μου ξεχωρίζουν, καθεμία για διαφορετικούς λόγους.

Θα δω τον Οκτώβριο την Υπνοβάτιδα του Βιντσέντζο Μπελίνι
Γιατί... Είναι ένα αριστουργηματικό δείγμα bel canto που μας έχει λείψει − έχει να παρουσιαστεί 40 χρόνια από τη Λυρική. Έχει επίσης ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τη ρομαντική ιστορία της Αμίνα που υπνοβατεί την παραμονή του γάμου της, στην πολυσυζητημένη σκηνοθετική εκδοχή του Μάρκο Αρτούρο Μαρέλλι, όπου η πλοκή μεταφέρεται στο σήμερα, σε ένα... boutique hotel των Ελβετικών Άλπεων. Μία συμπαραγωγή της Κρατικής Όπερας της Βιέννης και της Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου, η οποία από το 2000 που πρωτοπαρουσιάστηκε, δεν έχει πάψει να ανεβαίνει στα μεγάλα λυρικά θέατρα της Ευρώπης.

Στα συν: Η κορυφαία και αμιγώς ελληνική διανομή (Χριστίνα Πουλίτση εναλλάξ με τη Βασιλική Καραγιάννη για το ρόλο της Αμίνα, Γιάννης Χριστόπουλος και Βασίλης Καβάγιας για το ρόλο του Ελβίνο) και η παρουσία του Φιλίπ Ωγκέν στο πόντιουμ − φιλοξενούμενος καλλιτέχνης της ΕΛΣ για τη σεζόν 2019-20.

Θα ξαναδώ τον Νοέμβριο το αηδόνι του αυτοκράτορα της Λένας Πλάτωνος
Γιατί… Το μουσικό παραμύθι της σπουδαίας Λένας Πλάτωνος σε λιμπρέτο του Γιώργου Βολουδάκη δεν είναι μόνο όπερα για παιδιά και νέους, όπως επίσημα χαρακτηρίζεται. Είναι μία συναρπαστική «συνομιλία» της όπερας με το animation, μία συνύπαρξη αναλογικής και ηλεκτρονικής μουσικής, μία παραβολή για τη σχέση τέχνης και τεχνολογίας και βέβαια ένας ευφυής τρόπος εξοικείωσης των παιδιών με τον κόσμο της λυρικής τέχνης. Αν δεν είδατε πέρυσι την παράσταση στην Εναλλακτική Σκηνή, μη χάσετε φέτος την ευκαιρία να περάσετε ένα μελωδικό πρωινό στη μεγάλη σκηνή της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος, με ή χωρίς παιδιά...

Στα συν: Το animation της Ειρήνης Βιανέλλη σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ & Αγορά Κινουμένων Σχεδίων Animasyros.

Θα δω τον Δεκέμβριο τον Ντον Κάρλος του Τζουζέππε Βέρντι
Γιατί... Είναι μία από τις μεγαλοπρεπέστερες όπερες της ωριμότητας του Βέρντι με πολυεπίπεδη πολιτική διάσταση, έντονες συγκρούσεις και βαθιά ανθρώπινους χαρακτήρες. Είναι μια ολοκαίνουργια παραγωγή που υπογράφει ο Γκρέιαμ Βικ, ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες όπερας διεθνώς − θυμάμαι ακόμα τη σπαρακτική Μποέμ αλλά και τον Τανχώυζερ που σκηνοθέτησε για τη Λυρική τη διετία 2007-08. Είναι μία όπερα που απαιτεί ερμηνευτές με τεράστιες φωνές και για τους τέσσερις πρωταγωνιστικούς ρόλους κι εμείς θα έχουμε την τύχη να απολαύσουμε επί σκηνής ένα επίλεκτο πολυεθνικό καστ: τον εκρηκτικό Αμερικανό τενόρο Μπράιαν Ύμελ στο ρόλο του Ντον Κάρλος, την Ιταλίδα Μπάρμπαρα Φρίττολι, μια από τις σημαντικότερες lirico-spinto σοπράνο της εποχής μας, στο ρόλο της Ελισάβετ , τον πολυβραβευμένο Έλληνα βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο ως Ροδρίγο και τον διάσημο Ρώσο μπάσο Αλεξάντερ Βινογκράντοφ ως Φίλιππο.

Στα συν: ένα εξίσου δυνατό καστ στη δεύτερη διανομή με Τσέλια Κοστέα (Ελισάβετ) και Δημήτρη Πλατανιά (Ροδρίγο)…

Θα δω τον Ιανουάριο τον Βότσεκ του Άλμπαν Μπεργκ
Γιατί… Είναι η πρώτη φορά που η σκοτεινή ιστορία του εξαθλιωμένου στρατιώτη Βότσεκ ανεβαίνει από τη Λυρική. Η ασυνήθιστης ομορφιάς όπερα του Άλμπαν Μπεργκ, γραμμένη το 1924 πάνω στο ομώνυμο ημιτελές θεατρικό έργο του Μπύχνερ, θεωρείται σήμερα, μαζί με τη «Λούλου» του ίδιου συνθέτη, το συγκλονιστικότερο ίσως έργο του λυρικού θεάτρου του 20ού αιώνα. Γι' αυτήν ακριβώς την υψηλών απαιτήσεων νέα παραγωγή προσκλήθηκε μία προσωπικότητα διεθνούς ακτινοβολίας, ο κορυφαίος γάλλος σκηνοθέτης και διευθυντής του φεστιβάλ της Αβινιόν, Ολιβιέ Πυ, ένας καλλιτέχνης που γνωρίζουμε και αγαπάμε από τις τακτικές και πάντα ξεχωριστές συμμετοχές του στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Στα συν: Τη μουσική διεύθυνση του δυσκολότατου αυτού έργου έχει ο διακεκριμένος αρχιμουσικός Βασίλης Χριστόπουλος. 

Θα ξαναδώ τον Φεβρουάριο τη Νυχτερίδα του Γιόχαν Στράους
Γιατί... Ένας μήνας καρναβαλιού δεν έχει νοστιμιά χωρίς μια χορταστική δόση οπερέτας, ιδίως αν μιλάμε για την πολυαγαπημένηΝυχτερίδα, ένα έργο ταυτισμένο με τη μουσικοθεατρική ζωή της μεταπολεμικής Ελλάδας − με αυτό άλλωστε ξεκίνησε την πορεία της η Εθνική Λυρική Σκηνή, πριν 80 χρόνια, από τη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Η παραγωγή που θα δούμε, ανέβηκε πριν 6 χρόνια στο Ολύμπια σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ευκλείδη και είναι ξεκαρδιστική! Φανταστείτε μόνο ότι όλη η δράση έχει μεταφερθεί στην Αθήνα των 60s και, πιο συγκεκριμένα, το βράδυ της 20ής Απριλίου 1967, παραμονή του στρατιωτικού πραξικοπήματος!

Στα συν: Η τελευταία παράσταση της Νυχτερίδας θα είναι εορταστική και θα δοθεί όχι τον Φεβρουάριο αλλά στις 5 Μαρτίου 2020 − τη μέρα ακριβώς που συμπληρώνονται 80 χρόνια από τη γέννηση της ΕΛΣ. Αν επιλέξετε να την παρακολουθήσετε εκείνη τη μέρα, παρατηρήστε προσεκτικά τους καλεσμένους στο πάρτι του πρίγκιπα Ορλόφσκι… Η Λυρική μας επιφυλάσσει μια ξεχωριστή έκπληξη!

Θα δω τον Μάρτιο την Πάπισσα Ιωάννα του Γιώργου Βασιλαντωνάκη
Γιατί… Είναι μία παγκόσμια πρώτη, μία νέα δίπρακτη όπερα, παραγγελία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στον βραβευμένο συνθέτη και καθηγητή πανεπιστημίου Γιώργο Βασιλαντωνάκη. Η μουσική του αφήγηση υπηρετεί και εξελίσσεται μαζί με τον εσωτερικό κόσμο των χαρακτήρων, κυρίως όμως σκιαγραφεί το ατίθασο και ασυμβίβαστο πνεύμα της ηρωίδας. Το πυκνό ποιητικό κείμενο, βασισμένο στο «σκανδαλιστικό» μυθιστόρημα του Εμμανουήλ Ροΐδη, υπογράφει ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, ένας από τους πιο ενδιαφέροντες πεζογράφους της νέας γενιάς, ενώ η σκηνοθεσία της όπερας ανατέθηκε στον πάντα ανήσυχο Δημήτρη Καραντζά, έναν δημιουργό που τα τελευταία χρόνια δεν παύει να μας εκπλήσσει. Μια συνέργεια τριών ταλέντων, το αποτέλεσμα της οποίας αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον.

 Στα συν: Τον ρόλο της Πάπισσας Ιωάννας ερμηνεύει η Χρύσα Μαλιαμάνη, μία νέα, ανερχόμενη Ελληνίδα σοπράνο που αξίζει να προσέξουμε.

Θα δω τον Απρίλιο τη Μέσα Χώρα του Άγγελου Τριανταφύλλου
Γιατί… Είναι μία ακόμα καινούργια όπερα που, μολονότι δεν την έχουμε ακούσει ακόμα, μας έχει συγκινήσει το θέμα της. Η Μέσα Χώρα μιλά για τη μοναξιά στην τρίτη ηλικία, είναι ένας φόρος τιμής στη γενιά των παππούδων και των γιαγιάδων μας, αλλά και στον μοναχικό άγνωστο που μένει στο απέναντι σπίτι. Η παραγγελία της ΕΛΣ ανατέθηκε στον Άγγελο Τριανταφύλλου, ένα νέο, ταλαντούχο συνθέτη που τα τελευταία χρόνια, με το προσωπικό του ιδίωμα έχει λάμψει στο χώρο της θεατρικής μουσικής, κυρίως στις συνεργασίες του με τον Νίκο Καραθάνο −αρκεί να θυμηθούμε τη μουσική που έγραψε για τη Γκόλφω αλλά και για τους Όρνιθες του Αριστοφάνη− με τον οποίο συναντάται και πάλι καθώς ο σημαντικός θεατράνθρωπος υπογράφει με ευαισθησία τη σκηνοθεσία της Μέσα Χώρας.

Στα συν: Οι ρόλοι της Μέσα Χώρας θα ερμηνευτούν, κατά βάση, από σολίστες άνω των 65 χρόνων ενώ θα συμμετάσχουν η Διαπολιτισμική Ορχήστρα της Εναλλακτικής Σκηνής και η Χορωδία 65συν των Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων της ΕΛΣ.

Θα δω τον Μάιο τον Βέρθερο του Ζυλ Μασνέ
Γιατί… Είναι μία από τις λυρικότερες όπερες του γαλλικού ρεπερτορίου, ένα σπαρακτικό ερωτικό δράμα βασισμένο στο επιστολικό μυθιστόρημα του Γκαίτε που συγκινεί ακόμα. Τον ρόλο του νεαρού Βέρθερου ερμηνεύει ο καταξιωμένος ιταλός τενόρος Μάσσιμο Τζιορντάνο −μεταξύ άλλων, διαπρέπει διεθνώς ως Μάριο Καβαραντόσι από την Τόσκα−, ενώ δίπλα του, στον ρόλο της Σαρλότ, θα έχουμε τη χαρά να υποδεχτούμε και πάλι μια αληθινή σταρ, την κορυφαία μέτζο της εποχής μας Ανίτα Ρατσβελισβίλι, που μας χάρισε πέρυσι στο Ηρώδειο μία συγκλονιστική Κάρμεν.

Στα συν: Η ατμοσφαιρική, κινηματογραφική σκηνοθεσία στη θρυλική παραγωγή της Εθνικής Όπερας των Παρισίων που θα δούμε, φέρει τη σφραγίδα του σπουδαίου δημιουργού του γαλλικού σινεμά, Μπενουά Ζακό − θυμηθείτε το «Αντίο, βασίλισσά μου», το «Ημερολόγιο μιας καμαριέρας» αλλά και το φετινό «Καζανόβα - Η τελευταία αγάπη».

Θα δω τον Ιούνιο τον Ριγολέττο του Τζουζέππε Βέρντι
Γιατί… Δεν χορταίνει ποτέ κανείς να ακούει και να βλέπει αυτό το αριστούργημα. Η Κατερίνα Ευαγγελάτου, με τη δική της αναγνωρίσιμη σκηνοθετική ταυτότητα, θα αναμετρηθεί για πρώτη φορά με μία από τις δημοφιλέστερες όπερες όλων των εποχών. Την αντιφατική, σκοτεινή προσωπικότητα του κεντρικού ήρωα θα ερμηνεύσει για μια ακόμα φορά ο Δημήτρης Πλατανιάς, ένας από τους σπουδαιότερους Ριγολέττο της εποχής μας, ενώ στον απαιτητικό ρόλο της ευαίσθητης Τζίλντα θα απολαύσουμε την κρυστάλλινη φωνή της Χριστίνας Πουλίτση.

Στα συν: Η έκπληξη της σεζόν. Η πασίγνωστη άρια, «La donna e mobile» θα ακουστεί από τον μοναδικό Μάθιου Πολενζάνι, τον κορυφαίο τενόρο της Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης που για πρώτη φορά έρχεται στην Ελλάδα για να ερμηνεύσει τον έκλυτο Δούκα της Μάντοβα…

Θα δω τον Ιούνιο το πρότζεκτ της Μαρίνα Αμπράμοβιτς, Οι επτά θάνατοι της Μαρία Κάλλας
Γιατί… Δεν είναι όπερα με την κλασική έννοια του όρου, αλλά μια γέφυρα που φέρνει πιο κοντά το bel canto με τις εικαστικές τέχνες. Η μοναδική στα χρονικά συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με την Κρατική Όπερα της Βαυαρίας, τη Γερμανική Όπερα του Βερολίνου, τον Μουσικό Μάη της Φλωρεντίας και την Εθνική Όπερα των Παρισίων ανέλαβε να υλοποιήσει ένα φιλόδοξο και άκρως ενδιαφέρον εγχείρημα της ιέρειας της performance art Μαρίνα Αμπράμοβιτς, αφιερωμένο στη ζωή και την τέχνη της Μαρίας Κάλλας. Με πρωτότυπη μουσική του σέρβου συνθέτη Μάρκο Νικοντίεβιτς και πασίγνωστες άριες από όπερες των Μπιζέ, Ντονιτσέττι, Πουτσίνι και Βέρντι, η αιρετική εικαστικός και περφόρμερ δημιουργεί ένα οπερατικό πρότζεκτ στο οποίο αναβιώνουν υποδειγματικά επτά θάνατοι από τις αντίστοιχες όπερες που σημάδεψαν την καριέρα της απόλυτης Ντίβας. Μέσα σε επτά μικρού μήκους ταινίες, η Αμπράμοβιτς θα πεθάνει επτά φορές, ενώ στο τέλος της παράστασης, με τον αληθινό θάνατο της Μαρίας Κάλλας στο Παρίσι το 1977, θα βρεθεί στη σκηνή παίζοντας τον εαυτό της.

Στα συν: Συνοδοιπόρος της Μαρίνα Αμπράμοβιτς στις επτά μικρού μήκους ταινίες δεν είναι άλλος από τον μοναδικό Γουίλιεμ Νταφόε!